DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.52121#0839
Biſtoriſche Gedaͤchtnus Muͤnden des 1707. Jahrs. 761
1 dum in Saxonia Sacram inter Caefaream & Regiam Sueciae Ma-
jeftatem ſuper libertate Ecclefiarum Silefiácarum — fuerat, ftatim
FOB: Suecorum ex Sileſia difceffum,in illis ipfis oris, res omnibus retro fecu-
15 inaudita , nullis vetuſtiorum annalium monumentis enarrata, & maxime
admirandis aetatis noſtrae eventibus adponenda contigit. Circa finem
quippe anni 1707. juxta Beuthęnam urbem, in Glogavienfi Principatu fitam,
Ipfo uerorum Inriocentium Natali; non fine omine , inde juxta Vratisla-
viam quoque & pluribus locis ; iisque potiffimum, ubi Evangelici templa
fibi a Pontificiis erepta fluctbbantgr, pueri atque puellae, annorum 5. usque
ad 15; & ultra aetate, five Suecorum, precibus ftatis horis per diem paulo
ante paffim vacantium, exemplo permoti, five quod credibilius fit , divino
quopiam inſtinctu, aut in campis aut alibi füb dio, bis vel ter, mane, fub me-
ridiem & vefperi ad orandum confluxerunt, numero. mox ita adau&to , ut
alicubi centum , quin mille congregati füerint. Hi omnes Parentibus
& Praeceptoribus invitis ; infuper habita etiam gravi. caftigatione, frigo-
ris tempeftatisque injuria, ad preces ftato tempore habendas confluebant,
zclum & ardorem id actãtis pueris puellisque inufitatum prodentes, Jam
quoties motu fpontanceo; rion moniti nec inftigati , in unum convenerant,
ın orbem fe componentes; uni cuidam, qui aetate & prudentia valeret, Di- -
rectoriüm committebant. Hic in médio eorum conftitutus, ad honefta-
tem & morum modeftiami;fub initium & finem, necnon ad ſtata hora rede- -
undum excitatos; canendo praeivit, € ſacro Bibliorum codice caput aliquod
praelegit, Pfalmos & precatiunculas ſubjunxit, denique in os pronus, quem-
admodum reliqui omnes, recitata oratione Dominica finem impofuit. Di-
ci vero non poteſt, quanto filentio, qua attentione, quam manifeftis animi
vere commoti ſigris ifthaéc omnia peregerint. Atque is pufillorum Sile-
fiae orandi zelus omnem inox Silefiam pervafit, ut eo corripi liberos fuos -
parentes ubique locorum viderent Quid?non indigenae tantum & Exteri
mirati funt, non turbari orantes fpeCtatorum multitudine, ut nec oculum
advertere alio cernerentur: fed aetate provectiores infantes fuos produxe-
. runt, nec a lacrymis temperare fibi potuerunt, obfervata precantium pieta-
te. Varia hincfuper re extraordinaria, ut folet, judicia fuere: Nemo ta-
men repertus, qui non fato divino hoc £eri agnofceret , cogitando, intra
dierum quinque fpatium, nóh communicatis confiliis, per quinque Princi-
patuum tractum,ad preces eo modo habendas infurrexifle, qui ad orandum
alias compellendi faepius fuiffent;nuric orationum conventibus frequentes ut
intereffe poffent, ultro feftinaffe, ea affiduitate, ut fomni ac cibi incuri, pet
integros dies jejunarent, nec intenfiffimo frigore abſterrerentur; porro eos-
dem decentem ordinem tenuiſſe congregatos, fui ſimilibus duariter ipfis
quandoque img;:rantibus , morem geflifle , rationem inftituti exigentibus
fupra aetatem & captum refpöndifle , ex fuo numero aliquos caufam ſuam
acturos ad Magiftratum & Eccleſiae Miniftros ablegatfe , & ſi preces publi-
cas negligere cogerentur, tum acerbas lacrymas profudiffe, tum animi pror-
fus deliquia paffos , denique quod caput rei eſt, multos ex immorigeris fa-
ctos morigeros, ut primum ſe orantium numero adjunxiffent. Plura qui
noſſe volet , Maxime Keverendi Antiftitis & Inſpectoris Vratislavienſis,
Cafparis Neumanni, de pueris ac puellis Silefiorum ſub dio ad orandum
confluentibus Iudicium, ( de quo etiam in Actis Erudit. Lipſ. Anni 1708.
p. 213.fqq. tractatur) ejusque vindicias conferat, quibus poftremo loco me-
moratis oftenditur, quam deinceps immutata fuerit ifta precandi ratio, quo-
110do Vratislaviae cum ipfo Paſchatis fefto ceffarit, in montanis vero regio-
: ‘ Hhh hh 2 nibu$
1 dum in Saxonia Sacram inter Caefaream & Regiam Sueciae Ma-
jeftatem ſuper libertate Ecclefiarum Silefiácarum — fuerat, ftatim
FOB: Suecorum ex Sileſia difceffum,in illis ipfis oris, res omnibus retro fecu-
15 inaudita , nullis vetuſtiorum annalium monumentis enarrata, & maxime
admirandis aetatis noſtrae eventibus adponenda contigit. Circa finem
quippe anni 1707. juxta Beuthęnam urbem, in Glogavienfi Principatu fitam,
Ipfo uerorum Inriocentium Natali; non fine omine , inde juxta Vratisla-
viam quoque & pluribus locis ; iisque potiffimum, ubi Evangelici templa
fibi a Pontificiis erepta fluctbbantgr, pueri atque puellae, annorum 5. usque
ad 15; & ultra aetate, five Suecorum, precibus ftatis horis per diem paulo
ante paffim vacantium, exemplo permoti, five quod credibilius fit , divino
quopiam inſtinctu, aut in campis aut alibi füb dio, bis vel ter, mane, fub me-
ridiem & vefperi ad orandum confluxerunt, numero. mox ita adau&to , ut
alicubi centum , quin mille congregati füerint. Hi omnes Parentibus
& Praeceptoribus invitis ; infuper habita etiam gravi. caftigatione, frigo-
ris tempeftatisque injuria, ad preces ftato tempore habendas confluebant,
zclum & ardorem id actãtis pueris puellisque inufitatum prodentes, Jam
quoties motu fpontanceo; rion moniti nec inftigati , in unum convenerant,
ın orbem fe componentes; uni cuidam, qui aetate & prudentia valeret, Di- -
rectoriüm committebant. Hic in médio eorum conftitutus, ad honefta-
tem & morum modeftiami;fub initium & finem, necnon ad ſtata hora rede- -
undum excitatos; canendo praeivit, € ſacro Bibliorum codice caput aliquod
praelegit, Pfalmos & precatiunculas ſubjunxit, denique in os pronus, quem-
admodum reliqui omnes, recitata oratione Dominica finem impofuit. Di-
ci vero non poteſt, quanto filentio, qua attentione, quam manifeftis animi
vere commoti ſigris ifthaéc omnia peregerint. Atque is pufillorum Sile-
fiae orandi zelus omnem inox Silefiam pervafit, ut eo corripi liberos fuos -
parentes ubique locorum viderent Quid?non indigenae tantum & Exteri
mirati funt, non turbari orantes fpeCtatorum multitudine, ut nec oculum
advertere alio cernerentur: fed aetate provectiores infantes fuos produxe-
. runt, nec a lacrymis temperare fibi potuerunt, obfervata precantium pieta-
te. Varia hincfuper re extraordinaria, ut folet, judicia fuere: Nemo ta-
men repertus, qui non fato divino hoc £eri agnofceret , cogitando, intra
dierum quinque fpatium, nóh communicatis confiliis, per quinque Princi-
patuum tractum,ad preces eo modo habendas infurrexifle, qui ad orandum
alias compellendi faepius fuiffent;nuric orationum conventibus frequentes ut
intereffe poffent, ultro feftinaffe, ea affiduitate, ut fomni ac cibi incuri, pet
integros dies jejunarent, nec intenfiffimo frigore abſterrerentur; porro eos-
dem decentem ordinem tenuiſſe congregatos, fui ſimilibus duariter ipfis
quandoque img;:rantibus , morem geflifle , rationem inftituti exigentibus
fupra aetatem & captum refpöndifle , ex fuo numero aliquos caufam ſuam
acturos ad Magiftratum & Eccleſiae Miniftros ablegatfe , & ſi preces publi-
cas negligere cogerentur, tum acerbas lacrymas profudiffe, tum animi pror-
fus deliquia paffos , denique quod caput rei eſt, multos ex immorigeris fa-
ctos morigeros, ut primum ſe orantium numero adjunxiffent. Plura qui
noſſe volet , Maxime Keverendi Antiftitis & Inſpectoris Vratislavienſis,
Cafparis Neumanni, de pueris ac puellis Silefiorum ſub dio ad orandum
confluentibus Iudicium, ( de quo etiam in Actis Erudit. Lipſ. Anni 1708.
p. 213.fqq. tractatur) ejusque vindicias conferat, quibus poftremo loco me-
moratis oftenditur, quam deinceps immutata fuerit ifta precandi ratio, quo-
110do Vratislaviae cum ipfo Paſchatis fefto ceffarit, in montanis vero regio-
: ‘ Hhh hh 2 nibu$