DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.43362#0180
Pasłęk
Preußisch
Holland
2r amek w Pasłęku w niczym dziś nie
przypomina krzyżackiego zamku,
J a jego wygląd kojarzy się raczej
z XVI-wiecznym dworem. Jedynymi śla-
dami wcześniejszej historii jest odkrywka
ceglanych murów na elewacji od strony
dziedzińca. Mimo to warto zwiedzić miej-
sce ukrycia legendarnej Bursztynowej
Komnaty — jest on również jednym
z niewielu zamków krzyżackich, w którym
klęska grunwaldzka nie przerwała działal-
ności budowlanej.
Już w 1267 r. źródła wspominają
o pruskim grodzie Pazlok czy Paslach, na
którego miejscu Krzyżacy zbudowali wła-
sne obwarowania. Chociaż mistrz krajo-
wy Meinhard z Querfurtu w 1297 r. nadał
Pasłękowi prawa miejskie, to murowany
zamek wzniesiono prawdopodobnie do-
piero około roku 1318, kiedy notowani są
w nim prokuratorzy zakonni. Rok później
w źródłach mowa jest o „castrurn nostrum
h\ollandese\ Wtedy to położony w północ-
no-wschodniej części miasta zamek, podob-
nie jak w Lęborku, Nowem czy Kętrzynie,
zintegrowany był z obwarowaniami miejski-
mi, ale oddzielony od samego miasta fosą
i palisadowym umocnieniem.
Po utracie w 1454 r. na rzecz Polski
głównej siedziby komturstwa, w Pasłęku
rezydowali do 1525 r. „bezdomni” kom-
turzy elbląscy. Długo niezdobyty, padł
dopiero w 1520 r. po drugim oblężeniu
przez zaciężne wojska polskie i elbląskich
ochotników, którzy w radości zwycięstwa
rozebrali sporą część zamku. Przebudowę
po pożarze w 1543 r. na trój skrzydłową
Die Ordensburg in Preußisch Hol-
land erinnert heute in keiner Weise
mehr an eine Ordensburg, sondern
vielmehr an ein Landschloss aus dem 16. Jh.
Einziges Zeugnis seiner Vorgeschichte ist ein
freigelegter Backsteinabschnitt an der Hoffas-
sade. Trotzdem lohnt es sich, den angeblichen
Verstecksort des legendären Bernsteinzimmers
zu besichtigen. Außerdem gehört diese Anlage
zu den wenigen, an denen nach der Niederlage
des Ordens in der Tannenbergschlacht 1410 die
Bauarbeiten fortgesetzt wurden.
Schon 1267 finden sich Quellennach-
weise, die von einer prußischen Burg Pa^lok oder
Paslach handeln, an deren Standort die Ordens-
ritter später eine eigene Wehranlage bauten. Ob-
wohl der Landmeister Meinhard von Querfurt
1297 Preußisch Holland die Stadtrechte verlieh,
entstand eine gemauerte Burg hier erst um 1318,
als Ordenspfleger in der Burg auftauchten. Ein
Jahr später ist von „castrum nostrum Hollandese” zu
lesen. Schon damals wurde die im Nordosten der
Stadt gelegene Burg — so wie in Lauenburg, Neu-
enburg oder Rastenburg - mit der städtischen
Wehranlage verbunden, aber gleichzeitig von der
Stadt durch einen Burggraben und eine palisa-
denartige Befestigung getrennt.
Nachdem der Orden 1454 den Hauptsitz
der Komturei zugunsten Polens verlor, residierten
in Preußisch Holland bis 1525 die „obdachlosen”
Eibinger Komture. Sehr lange unbezwingbar, fiel
sie erst 1520, nach der zweiten Belagerung durch
polnische Söldner und Eibinger Freiwillige, die
in einer Anwandlung von Siegesfreuden ein Teil
der Burg niederrissen. Den Umbau zu einer drei-
flügeligen Residenz, nach dem Brand von 1543,
leitete der Königsberger Hofarchitekt Christoph
Preußisch
Holland
2r amek w Pasłęku w niczym dziś nie
przypomina krzyżackiego zamku,
J a jego wygląd kojarzy się raczej
z XVI-wiecznym dworem. Jedynymi śla-
dami wcześniejszej historii jest odkrywka
ceglanych murów na elewacji od strony
dziedzińca. Mimo to warto zwiedzić miej-
sce ukrycia legendarnej Bursztynowej
Komnaty — jest on również jednym
z niewielu zamków krzyżackich, w którym
klęska grunwaldzka nie przerwała działal-
ności budowlanej.
Już w 1267 r. źródła wspominają
o pruskim grodzie Pazlok czy Paslach, na
którego miejscu Krzyżacy zbudowali wła-
sne obwarowania. Chociaż mistrz krajo-
wy Meinhard z Querfurtu w 1297 r. nadał
Pasłękowi prawa miejskie, to murowany
zamek wzniesiono prawdopodobnie do-
piero około roku 1318, kiedy notowani są
w nim prokuratorzy zakonni. Rok później
w źródłach mowa jest o „castrurn nostrum
h\ollandese\ Wtedy to położony w północ-
no-wschodniej części miasta zamek, podob-
nie jak w Lęborku, Nowem czy Kętrzynie,
zintegrowany był z obwarowaniami miejski-
mi, ale oddzielony od samego miasta fosą
i palisadowym umocnieniem.
Po utracie w 1454 r. na rzecz Polski
głównej siedziby komturstwa, w Pasłęku
rezydowali do 1525 r. „bezdomni” kom-
turzy elbląscy. Długo niezdobyty, padł
dopiero w 1520 r. po drugim oblężeniu
przez zaciężne wojska polskie i elbląskich
ochotników, którzy w radości zwycięstwa
rozebrali sporą część zamku. Przebudowę
po pożarze w 1543 r. na trój skrzydłową
Die Ordensburg in Preußisch Hol-
land erinnert heute in keiner Weise
mehr an eine Ordensburg, sondern
vielmehr an ein Landschloss aus dem 16. Jh.
Einziges Zeugnis seiner Vorgeschichte ist ein
freigelegter Backsteinabschnitt an der Hoffas-
sade. Trotzdem lohnt es sich, den angeblichen
Verstecksort des legendären Bernsteinzimmers
zu besichtigen. Außerdem gehört diese Anlage
zu den wenigen, an denen nach der Niederlage
des Ordens in der Tannenbergschlacht 1410 die
Bauarbeiten fortgesetzt wurden.
Schon 1267 finden sich Quellennach-
weise, die von einer prußischen Burg Pa^lok oder
Paslach handeln, an deren Standort die Ordens-
ritter später eine eigene Wehranlage bauten. Ob-
wohl der Landmeister Meinhard von Querfurt
1297 Preußisch Holland die Stadtrechte verlieh,
entstand eine gemauerte Burg hier erst um 1318,
als Ordenspfleger in der Burg auftauchten. Ein
Jahr später ist von „castrum nostrum Hollandese” zu
lesen. Schon damals wurde die im Nordosten der
Stadt gelegene Burg — so wie in Lauenburg, Neu-
enburg oder Rastenburg - mit der städtischen
Wehranlage verbunden, aber gleichzeitig von der
Stadt durch einen Burggraben und eine palisa-
denartige Befestigung getrennt.
Nachdem der Orden 1454 den Hauptsitz
der Komturei zugunsten Polens verlor, residierten
in Preußisch Holland bis 1525 die „obdachlosen”
Eibinger Komture. Sehr lange unbezwingbar, fiel
sie erst 1520, nach der zweiten Belagerung durch
polnische Söldner und Eibinger Freiwillige, die
in einer Anwandlung von Siegesfreuden ein Teil
der Burg niederrissen. Den Umbau zu einer drei-
flügeligen Residenz, nach dem Brand von 1543,
leitete der Königsberger Hofarchitekt Christoph