DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.2443#0008
sskrcwMifam Ctijiofeii
(SfaijsiQphodJkarafc^ procermum ad petrum
mgdiccn.magm Laurentii filium.
Issgnas immortalesip Petre mecKceswiscis illi» viris gratias habendas censco:qus bonis artibus
"atqVdiscipIinis excogitarisatc^repertis:viramnostraitacx:oluerunt:vtred:ec6rnodec^ degere
•3poiTemus:atcp intra nature humane terminos consistentesrin ferinos cuItus:morescp non labere
I mur.Maiores tamenacporius niaximas illis habendas haud dubitauerimrquiaea inuenerunt:
quibus animi nostrt veluti quibusdam alis sufFuItir-SC humana conditionem cranscenderent:<3£
his que. terrenacaducacp suntpro nihilo habiris:ad diumaijirerum cognitione euoIarent.Sx qui
i bus quide omnibus ego poeticam primas sibivendicare(modo equos sortiatur iudices) facile me
^^.' coniectuiji existimo. Veru nos huiuscemodi disputationi:<3£ coiienierioreici qui illam non solu
postule::verum potius efflagitetslocum addiximus.Interim aute cum eum nobis poetam interprerandurn asTumpse
rimusrqu i vcl ex osnibus tcrraru regionibus.-quaru habitatorcs historiacognoscan tur: vel ex oniibus seculis. quojjc
memoriaadnostrevs-p temporascriptorumbencficiopcruenerintrsi nonprimus oino :primo tamen parpenegqu:»
lisqt sit:opere nostre preciu haud mediocre suturu extimo si paucis tameme pluribus qj necessitas exigac ostcdero ex
omi(q. innumera peneest )scriptoijtcopsa:illu pteiceteros:5Cadgrauiter ornatecp loquedu:er ad benebeatecp viuen/1
dum plurimu nobisconfcrre.NScum «SCinMlligetiacp omes disciplinas studio industriacp adh/bitaassequi poiTu/
mus:3<£ orone ciuaq didtccrimus alios doceamus:h5 aceteris aialibus differatmonnein utracp reitaprinceps est.irV
M3ro:vt cu ab eo discesserisrvix nisi Iongo mteruallo relifesecndu reperiat lacini.Nacp (imorralis deus ) splendore
cp dignttate orationi afFert^uid obsecro aut in maximis rcbus sublimius^aucin mediocnbus tcmperar.ius:aut i hu
miliorib pressius excogirari hoc poeca potesiVQ.uis 1 singutfsverbis eius elegantiaVQLuts I oronis shucstura copositio»
nem^u s in lumimbus verboru ac scntentiai^ dignitate maronis adequabic^uod vero mre omcs stLipescanc:ita M
eend! genus varJat:vtrebus:ternpoflbus:personiscp inseruiens:modo abundas copios useft ssuat:modo breuis cond/*
suscft cun<5ta pstringat.iPecet illum nonuncft siccitas.Oecet nescio quid p/nguessoridiicp:sepe aute suauissimo quocUt
contemperameto ita huiusmodi in vnu omlacofundit.-atcft cSmiscet: vt mirabilivolupcate audienciir aures dcmulcey
at atcft delecfiet.Nam qu/s dicendi ornatus excelletttior esfe potest^qp is in quo nec preapitarabreuitasmec insinita co
psamec ieiuna siccirasmec postremo nimium Iuxurians lericia appareac.Noc quidem dscedi genus apud quem alium ini
uenias non fadlereperio.ljigocerteapud nemmem adhuccognoscere potus c"$< igitur rancp magnum vrum 8C omni
laudedsgnum eum admiramuriquihoru vnovtatur egregie:si velutieloquenutgdeum illum veneramur^c;hos om
nes:sed in diuersis Iocis adimplet:quibus Iaudibus obsecroiquib* tantu Iaudibus hunc prosequemur^qui vnutm in lo
cum:vnam in rcnrhgc simul omma inaudsta suauitateconiiciat. Addead hgc q» cum duo smt dicendigenerarquoru al
rum a quieto:5£ nulla perturbatione concitaco aitrao mature grauitei qj proferatur.^Iteru vero in quo qiwa nihil rai
rione-sed omniasummagerturbatioe agunt:ardens inrensum:torrensqi nominarunt:nonnevtrucft ita distnbuit.P*
Maro.vt seruato hommu ingenio ac natura vnicuiQj suum attribuat^quid enim grauius maturiusq? Aenea:launocft?
Sc siquos horum similes inducit^quid contra ardenuus:erecl:ius:inrensiuscp pyrro.1?urno drace:sed in primis lpsalu»
nonetroianis semperinfensafingerepotuitvSed vtadeamembra in qua totusn diistiohis corpus diuidimus.-quadoq»
deueniam:ita proponunt atcp inuocant poetg:vt his ea omnia quib* proocmia perfiacur summo artificio absbluantt
quapropter quo artificio:quo diuiiii ingenii consl'o tantus vates 3C a magnitudine Vtilicatts acnouitatereiji attentn:
o6aberumnisinu!C^oanimoperlatis:o^abmiustiRCrudeIisFimeiurion(s odiisfauore conciliat^cp perspicue docilem»
aperreabsoluteq» repi-opositareddictam vero narrationtbus sutsmecdilucidiusquicq^mec veresimilius muenies.Ini
partitioibusautquidquommusclareatcft.absolutesintdeesreperturbabimus.r^msimilitudmes^amplificau
empIa:digresFiones:signa reru.argumentationesxgceraqj hu/usmodi.que quide tum ad probandu:tum ad refutanda
plurimu valent-tam multa:tamvaria:tam vehemcnriasuntmecjj copiosioramecft esTicaaor^aliundcexempla sumi
possunt.Prgtereoeius eptlogos:pretereodiuersis ingeneribus varns referraasfeistibusoi-atio#e. Necp in eo ero occupa
rus:vtostendamcp vehemensadindignationeinsurgat:cpmitisecuiusiiispec5tore misericordiaeliciat.Hoc tamesi
lentio non pretcrmittam.naminaliislm tandissiuegrcciilli fuerint:(Tuelaani:tam diligentegrationeadhibusttantocS
stlio vt illa suis quadrarent:curauit: vt no aliunde accepin~e:sed ipse peperisTe.aca se partaaliis mtuuasFevideatur.He/
siodum in Georgi.greco etiaiudice longesuperauit.Na in Theoaito s, inde dorcamillalocucionis proprietate: quod
greci iAioao. nuncupantamoueas:quod 6Cmoribus:S£ verbispastoralibus vehemecer quadrat:quod picterea inuc
niesmquolatinuspoeraajSiculovinci putetur.Hoctamcnin yir. admirotiquod inTheocnto:8C(i absitdesidero
Nam pastongilliusruditatis ita naturaexprimicvt neRoscius quide bucolica psonam expressjus agat:#cst illeingeia:
nioresq;rerert:quodquidemcumprgstiterit:acperomnesnumerositaabsoluerit:vteiquem"bi imitanaum propo
u eratmuscp cedat:tamen quod poetarum est:eodem figmento maiora quedam contegif.vt cpuis a persona pastoraji
non dsfcedat. tame alium sensum longe excellentiorem sub illovulgari abscondit: vt opus dupsici argumento ornarat
SC illiquiin promptu est inseruiat:5C illum ciui latet perfiaat.<4ua rem si qui suntrqut vitso illi vertannii quid proprl
umpoetai?£s'tignorareconaincentur:6^profecto admaximaquecp:ac d;uinanatushicpoeta:(tain humilionbusa
prima rerate se exercuit: vt iam tum maiora illa 8C mente concepit:<& vt res ferebant aliqua ex parte ita edere inceperitr
vt tntrabucolicos tamen fines honorateconstiterir.Verum maius certamen cum Home.restat:cui cum grecorum scri
ptorum ingens numerus in huiusiemodi pugna adhgreatrac pertmadus instet:vicioria difFcillimareddttur.Ve^ cuni
laboriosu.ii magis qj per/culosum sitcollacis signis in aciem prodirerno faciet tame Honorati Seruiopinio.vtin ealo
cum desera:cputs affirnaet Marone longo mteruallo Nomeiv secutu esse.Magiscft me mouet 8C Afrt domitii:&Q.uini
tiliam au(5toritas:quiillum ita sccundn ponunt: vt pene illum primo a;qualercddant,At dices li latini sunt:5c:qui au
cT:oricatc rwcius q?argumentis pugnent.tNlam cum q
rarionibusconfrmareTracpIongeplurisfacioMacrobiimdiaum^tumeloquentiaexcellens^vei^raciIedeprehendc
repotest:tum quiaagrecoiji factioneestseueriusscp foreparest)iudiciumin eum exercet.SeJ tame videquid sentiat«.
Is enim innumens penelocis ex vtrocp poeca i medium adducftis decernitrMaronc nostrn variis in locrs modo vincl
ab Home.modo viclrorc cx eo prelio discedere-Itac^ quod ab homine aduerse sac^ionis dat-*accipiendu puto:5C cum
nullam m partc mclmat vicl»ria: receptu' apud illum canant egregie nobis cum a<fhim putaulmus.lka q modo vit*
citur:modo vincitrhunc ego n'5 scorndu sed pare iudico-V^e^ quid plura psertim cum depoetaijivi nulli potius:cp poe
te"5C ei qbidc Cgregio credendsiroms acrions ingemi viros iudicaturos no ambiga.Q.uid ergo aqnas luue.iudicet:eiua
e carmine facile estcognoscere.Ait enim conditor ilsados cantabiaatq. Maronis Altisoni dubia facienti» carmina pal^
mam .atcp hec d? Hom^SJam Nicaudru ^pollonia.-PjsandriJ: Euphou'one:Eunpide: Pinda^:cg£erosc|i multosit»
■_.
■■■■■■
(SfaijsiQphodJkarafc^ procermum ad petrum
mgdiccn.magm Laurentii filium.
Issgnas immortalesip Petre mecKceswiscis illi» viris gratias habendas censco:qus bonis artibus
"atqVdiscipIinis excogitarisatc^repertis:viramnostraitacx:oluerunt:vtred:ec6rnodec^ degere
•3poiTemus:atcp intra nature humane terminos consistentesrin ferinos cuItus:morescp non labere
I mur.Maiores tamenacporius niaximas illis habendas haud dubitauerimrquiaea inuenerunt:
quibus animi nostrt veluti quibusdam alis sufFuItir-SC humana conditionem cranscenderent:<3£
his que. terrenacaducacp suntpro nihilo habiris:ad diumaijirerum cognitione euoIarent.Sx qui
i bus quide omnibus ego poeticam primas sibivendicare(modo equos sortiatur iudices) facile me
^^.' coniectuiji existimo. Veru nos huiuscemodi disputationi:<3£ coiienierioreici qui illam non solu
postule::verum potius efflagitetslocum addiximus.Interim aute cum eum nobis poetam interprerandurn asTumpse
rimusrqu i vcl ex osnibus tcrraru regionibus.-quaru habitatorcs historiacognoscan tur: vel ex oniibus seculis. quojjc
memoriaadnostrevs-p temporascriptorumbencficiopcruenerintrsi nonprimus oino :primo tamen parpenegqu:»
lisqt sit:opere nostre preciu haud mediocre suturu extimo si paucis tameme pluribus qj necessitas exigac ostcdero ex
omi(q. innumera peneest )scriptoijtcopsa:illu pteiceteros:5Cadgrauiter ornatecp loquedu:er ad benebeatecp viuen/1
dum plurimu nobisconfcrre.NScum «SCinMlligetiacp omes disciplinas studio industriacp adh/bitaassequi poiTu/
mus:3<£ orone ciuaq didtccrimus alios doceamus:h5 aceteris aialibus differatmonnein utracp reitaprinceps est.irV
M3ro:vt cu ab eo discesserisrvix nisi Iongo mteruallo relifesecndu reperiat lacini.Nacp (imorralis deus ) splendore
cp dignttate orationi afFert^uid obsecro aut in maximis rcbus sublimius^aucin mediocnbus tcmperar.ius:aut i hu
miliorib pressius excogirari hoc poeca potesiVQ.uis 1 singutfsverbis eius elegantiaVQLuts I oronis shucstura copositio»
nem^u s in lumimbus verboru ac scntentiai^ dignitate maronis adequabic^uod vero mre omcs stLipescanc:ita M
eend! genus varJat:vtrebus:ternpoflbus:personiscp inseruiens:modo abundas copios useft ssuat:modo breuis cond/*
suscft cun<5ta pstringat.iPecet illum nonuncft siccitas.Oecet nescio quid p/nguessoridiicp:sepe aute suauissimo quocUt
contemperameto ita huiusmodi in vnu omlacofundit.-atcft cSmiscet: vt mirabilivolupcate audienciir aures dcmulcey
at atcft delecfiet.Nam qu/s dicendi ornatus excelletttior esfe potest^qp is in quo nec preapitarabreuitasmec insinita co
psamec ieiuna siccirasmec postremo nimium Iuxurians lericia appareac.Noc quidem dscedi genus apud quem alium ini
uenias non fadlereperio.ljigocerteapud nemmem adhuccognoscere potus c"$< igitur rancp magnum vrum 8C omni
laudedsgnum eum admiramuriquihoru vnovtatur egregie:si velutieloquenutgdeum illum veneramur^c;hos om
nes:sed in diuersis Iocis adimplet:quibus Iaudibus obsecroiquib* tantu Iaudibus hunc prosequemur^qui vnutm in lo
cum:vnam in rcnrhgc simul omma inaudsta suauitateconiiciat. Addead hgc q» cum duo smt dicendigenerarquoru al
rum a quieto:5£ nulla perturbatione concitaco aitrao mature grauitei qj proferatur.^Iteru vero in quo qiwa nihil rai
rione-sed omniasummagerturbatioe agunt:ardens inrensum:torrensqi nominarunt:nonnevtrucft ita distnbuit.P*
Maro.vt seruato hommu ingenio ac natura vnicuiQj suum attribuat^quid enim grauius maturiusq? Aenea:launocft?
Sc siquos horum similes inducit^quid contra ardenuus:erecl:ius:inrensiuscp pyrro.1?urno drace:sed in primis lpsalu»
nonetroianis semperinfensafingerepotuitvSed vtadeamembra in qua totusn diistiohis corpus diuidimus.-quadoq»
deueniam:ita proponunt atcp inuocant poetg:vt his ea omnia quib* proocmia perfiacur summo artificio absbluantt
quapropter quo artificio:quo diuiiii ingenii consl'o tantus vates 3C a magnitudine Vtilicatts acnouitatereiji attentn:
o6aberumnisinu!C^oanimoperlatis:o^abmiustiRCrudeIisFimeiurion(s odiisfauore conciliat^cp perspicue docilem»
aperreabsoluteq» repi-opositareddictam vero narrationtbus sutsmecdilucidiusquicq^mec veresimilius muenies.Ini
partitioibusautquidquommusclareatcft.absolutesintdeesreperturbabimus.r^msimilitudmes^amplificau
empIa:digresFiones:signa reru.argumentationesxgceraqj hu/usmodi.que quide tum ad probandu:tum ad refutanda
plurimu valent-tam multa:tamvaria:tam vehemcnriasuntmecjj copiosioramecft esTicaaor^aliundcexempla sumi
possunt.Prgtereoeius eptlogos:pretereodiuersis ingeneribus varns referraasfeistibusoi-atio#e. Necp in eo ero occupa
rus:vtostendamcp vehemensadindignationeinsurgat:cpmitisecuiusiiispec5tore misericordiaeliciat.Hoc tamesi
lentio non pretcrmittam.naminaliislm tandissiuegrcciilli fuerint:(Tuelaani:tam diligentegrationeadhibusttantocS
stlio vt illa suis quadrarent:curauit: vt no aliunde accepin~e:sed ipse peperisTe.aca se partaaliis mtuuasFevideatur.He/
siodum in Georgi.greco etiaiudice longesuperauit.Na in Theoaito s, inde dorcamillalocucionis proprietate: quod
greci iAioao. nuncupantamoueas:quod 6Cmoribus:S£ verbispastoralibus vehemecer quadrat:quod picterea inuc
niesmquolatinuspoeraajSiculovinci putetur.Hoctamcnin yir. admirotiquod inTheocnto:8C(i absitdesidero
Nam pastongilliusruditatis ita naturaexprimicvt neRoscius quide bucolica psonam expressjus agat:#cst illeingeia:
nioresq;rerert:quodquidemcumprgstiterit:acperomnesnumerositaabsoluerit:vteiquem"bi imitanaum propo
u eratmuscp cedat:tamen quod poetarum est:eodem figmento maiora quedam contegif.vt cpuis a persona pastoraji
non dsfcedat. tame alium sensum longe excellentiorem sub illovulgari abscondit: vt opus dupsici argumento ornarat
SC illiquiin promptu est inseruiat:5C illum ciui latet perfiaat.<4ua rem si qui suntrqut vitso illi vertannii quid proprl
umpoetai?£s'tignorareconaincentur:6^profecto admaximaquecp:ac d;uinanatushicpoeta:(tain humilionbusa
prima rerate se exercuit: vt iam tum maiora illa 8C mente concepit:<& vt res ferebant aliqua ex parte ita edere inceperitr
vt tntrabucolicos tamen fines honorateconstiterir.Verum maius certamen cum Home.restat:cui cum grecorum scri
ptorum ingens numerus in huiusiemodi pugna adhgreatrac pertmadus instet:vicioria difFcillimareddttur.Ve^ cuni
laboriosu.ii magis qj per/culosum sitcollacis signis in aciem prodirerno faciet tame Honorati Seruiopinio.vtin ealo
cum desera:cputs affirnaet Marone longo mteruallo Nomeiv secutu esse.Magiscft me mouet 8C Afrt domitii:&Q.uini
tiliam au(5toritas:quiillum ita sccundn ponunt: vt pene illum primo a;qualercddant,At dices li latini sunt:5c:qui au
cT:oricatc rwcius q?argumentis pugnent.tNlam cum q
rarionibusconfrmareTracpIongeplurisfacioMacrobiimdiaum^tumeloquentiaexcellens^vei^raciIedeprehendc
repotest:tum quiaagrecoiji factioneestseueriusscp foreparest)iudiciumin eum exercet.SeJ tame videquid sentiat«.
Is enim innumens penelocis ex vtrocp poeca i medium adducftis decernitrMaronc nostrn variis in locrs modo vincl
ab Home.modo viclrorc cx eo prelio discedere-Itac^ quod ab homine aduerse sac^ionis dat-*accipiendu puto:5C cum
nullam m partc mclmat vicl»ria: receptu' apud illum canant egregie nobis cum a<fhim putaulmus.lka q modo vit*
citur:modo vincitrhunc ego n'5 scorndu sed pare iudico-V^e^ quid plura psertim cum depoetaijivi nulli potius:cp poe
te"5C ei qbidc Cgregio credendsiroms acrions ingemi viros iudicaturos no ambiga.Q.uid ergo aqnas luue.iudicet:eiua
e carmine facile estcognoscere.Ait enim conditor ilsados cantabiaatq. Maronis Altisoni dubia facienti» carmina pal^
mam .atcp hec d? Hom^SJam Nicaudru ^pollonia.-PjsandriJ: Euphou'one:Eunpide: Pinda^:cg£erosc|i multosit»
■_.
■■■■■■