3* M U S E II M
L I B R I P R I M I
SECTIO S E C V N D A,
L APIDIB VS.
p.
I.
^De Lapidibus in genere.
Rimum gcnus FosTilium , quod Mcdiorum Mineralium titulo
complexi sumus, ha&enus vidimus: secundum, quod Lapidum est,
jam expendcndum,ita ut habita instituti rationc eos saltcm propona-
mus qui in nostra sunt potestate. Per Lapidem intelligimus corpus
fossile, durum,indu&ile, in aqua non liquabile, ortum ex succo lapide-
scente, in quo spiritus est Iapidificus.
Dum Fossile dicimus , pra^supponimus corpus perfectc mistum &c
inanimatum esse ; & quamvis quidam ex minoribus supra terram reperiantur, tamen
major pars ex eafoditur & eruitur.
Durum vcro est rcspc&u Salium, Sulphurum &Terrarum , quamvis duritiei certi
dcntur gradus. Quidam digitis quidcm tcripoisunt , ex partibus tamcn constant are-
nosis durioribus: quidamferro scinduntur, quidamlimaraduntur, quidam Smiride te-
runtur; quidam, qui durissimi sunt, solo Adamante poliuntur.
Inductilc dicimus, quiautmetalla malleari & in laminas dividise non patiuntur, nec
ut Sales aut Terrae in aqua liqucscunt. Dc Materiali causa lis inter autores est magna:
ex Elemcntis vulgo dcducunt, quod quidem vcrum , sed remotior inde petitur mate-
ria, ut ex tribus Chymicorum principiis, Salc, Sulphurc 5c Mercurio, qua: ex quibus-
dam elici manifeste polsunt; verum proximam inquirimus, quamputamus esTe succum
lapidefccntem, qui in terra &: aqua rcperitur.
Tcrra cnim in succum adco subtilcm redacta, ut aquse mista Diaphanitatem ejus
non impediat, Gcmmis se prxbet materiam: sin vero crassior extiterit, Japidi vulgari,
accedentibussalibus&rexhalationibuspinguibus&humidis. Ex hifcenamque constare
inplerisquc vidcmusmccumhunc,quimlapides transire potest. Efficicntem proximam
dicimus clsc spiritum lapidificum,aut vim in prima creationeaDeo inditam cuique spe-
cici, scminali principio conclusam. Hoc autcm principium diffusum &: disperium est
in Natura, cx cpo Deus tcrram divcrsis seminibus fcecundam reddidit. Nec refert
qu6d ccrtis 6c distinclis capsulis inclusum non reperiatur, cum in vegetabili familia
id ncquc sempcr occurrat. Salix cnim, alixquc cjus generis planta? , licet conspi-
cuum non ferant scmen, ut alia , ihtcrim pcr totum corpus principium illud obtinent,
quo per particulam avullam propagari poslint. Huic esficicnti proximo seminali, auc
inmateriacxistenti, aut aliunde accedenti, suppetias fert ccelestis calor, omnia in a&urh
redigens qua: potentiainrebuslatitabant. Quod vero lapidum tanta sit diversitas, id
cujusvis formx specificse adscribendum, qux competentem na&a materiam, illud,
ad quod dcstinataest, perficit. Lapideslocum peculiarem, ubi generentur , sibinon
vendicant, sed ubivis terrarum inveniuntur, tam vulgares quampretiosi. Ex India
Orientali, Persia, China,pra:stantiores ad nos deferuntur. Alioquin in specie, quidam
inaquis, ut silices & saxa : quidaminaere, utCeraunia-. quidam in terra , ut major
pars: quidam in plantis, ut scmen Saxifraga:: quidam in animalibus, aquatilibus, aereis,
terrestnbus; ut in specic patcbit.
Lapides in certas clasTes redigere difHcik admodum est, cum mirc in iis ludat Na-
tura. Sive enim ratione coloris, sive figura:, sive substantiar dividas, diversie natura? sas-
pissime coincidcnt. Multumin co ludavit Anshelmus Boetius, qucm consulere licet.
No-
L I B R I P R I M I
SECTIO S E C V N D A,
L APIDIB VS.
p.
I.
^De Lapidibus in genere.
Rimum gcnus FosTilium , quod Mcdiorum Mineralium titulo
complexi sumus, ha&enus vidimus: secundum, quod Lapidum est,
jam expendcndum,ita ut habita instituti rationc eos saltcm propona-
mus qui in nostra sunt potestate. Per Lapidem intelligimus corpus
fossile, durum,indu&ile, in aqua non liquabile, ortum ex succo lapide-
scente, in quo spiritus est Iapidificus.
Dum Fossile dicimus , pra^supponimus corpus perfectc mistum &c
inanimatum esse ; & quamvis quidam ex minoribus supra terram reperiantur, tamen
major pars ex eafoditur & eruitur.
Durum vcro est rcspc&u Salium, Sulphurum &Terrarum , quamvis duritiei certi
dcntur gradus. Quidam digitis quidcm tcripoisunt , ex partibus tamcn constant are-
nosis durioribus: quidamferro scinduntur, quidamlimaraduntur, quidam Smiride te-
runtur; quidam, qui durissimi sunt, solo Adamante poliuntur.
Inductilc dicimus, quiautmetalla malleari & in laminas dividise non patiuntur, nec
ut Sales aut Terrae in aqua liqucscunt. Dc Materiali causa lis inter autores est magna:
ex Elemcntis vulgo dcducunt, quod quidem vcrum , sed remotior inde petitur mate-
ria, ut ex tribus Chymicorum principiis, Salc, Sulphurc 5c Mercurio, qua: ex quibus-
dam elici manifeste polsunt; verum proximam inquirimus, quamputamus esTe succum
lapidefccntem, qui in terra &: aqua rcperitur.
Tcrra cnim in succum adco subtilcm redacta, ut aquse mista Diaphanitatem ejus
non impediat, Gcmmis se prxbet materiam: sin vero crassior extiterit, Japidi vulgari,
accedentibussalibus&rexhalationibuspinguibus&humidis. Ex hifcenamque constare
inplerisquc vidcmusmccumhunc,quimlapides transire potest. Efficicntem proximam
dicimus clsc spiritum lapidificum,aut vim in prima creationeaDeo inditam cuique spe-
cici, scminali principio conclusam. Hoc autcm principium diffusum &: disperium est
in Natura, cx cpo Deus tcrram divcrsis seminibus fcecundam reddidit. Nec refert
qu6d ccrtis 6c distinclis capsulis inclusum non reperiatur, cum in vegetabili familia
id ncquc sempcr occurrat. Salix cnim, alixquc cjus generis planta? , licet conspi-
cuum non ferant scmen, ut alia , ihtcrim pcr totum corpus principium illud obtinent,
quo per particulam avullam propagari poslint. Huic esficicnti proximo seminali, auc
inmateriacxistenti, aut aliunde accedenti, suppetias fert ccelestis calor, omnia in a&urh
redigens qua: potentiainrebuslatitabant. Quod vero lapidum tanta sit diversitas, id
cujusvis formx specificse adscribendum, qux competentem na&a materiam, illud,
ad quod dcstinataest, perficit. Lapideslocum peculiarem, ubi generentur , sibinon
vendicant, sed ubivis terrarum inveniuntur, tam vulgares quampretiosi. Ex India
Orientali, Persia, China,pra:stantiores ad nos deferuntur. Alioquin in specie, quidam
inaquis, ut silices & saxa : quidaminaere, utCeraunia-. quidam in terra , ut major
pars: quidam in plantis, ut scmen Saxifraga:: quidam in animalibus, aquatilibus, aereis,
terrestnbus; ut in specic patcbit.
Lapides in certas clasTes redigere difHcik admodum est, cum mirc in iis ludat Na-
tura. Sive enim ratione coloris, sive figura:, sive substantiar dividas, diversie natura? sas-
pissime coincidcnt. Multumin co ludavit Anshelmus Boetius, qucm consulere licet.
No-