DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.26646#0024
KATALOG
1. Koran. XVIII w., uzupełniony w XIX w.
Pisany na papierze, karty ozdobione drobnym,
Kwiecistym deseniem, złocone, oprawa skórzana,
tłoczona we wzór linearny; 23,5x14,5 cm (w
oprawie).
Muzeum Narodowe w Warszawie. Nr inw. SKAZ
mr 133.
Zakupiony w Chiwie (Uzbekistan) przez Stanisła-
wę Gożuchowską i ofiarowany Muzeum.
Jakkolwiek jest to zapewne dzieło kaligrafów i in-
troligatorów uzbeckich, zamieszcza się je na po-
czątku, w dziale sztuki arabskiej. Idea Mahome-
ta, zawarta w Koranie, stanowiła podstawę całej
sztuki islamu, wywodzącej się z Arabii, lecz ponad-
narodowej , w ciągu wieków rozwij anej na ogrom-
nych przestrzeniach różnych stron świata, wśród
ludów rozmaitych ras, kultur i języków.
2. Pulpit pod Koran, rahla. XIX w.
Drewno inkrustowane masą perłową, wys. 80 cm,
szer. 21 cm (po złożeniu).
Muzeum Narodowe w Warszawie. Nr inw. SKAZ
sz 1122.
Tego rodzaju pulpity, cięte w jednym kawałku
drewna, bogato dekorowane, wywodzą się z Ara-
bii, lecz wyrabiane były również w innych kra-
jach, także w Turcji. Na tym okazie, po stronie
zewnętrznej, występuje rzeźbiony ornament zło-
żony z motywów geometrycznych, arabeski rumi i
gwiazd. Na każdej stronie znajduje się siedem
gwiazd (planet?), ze środkami z masy perłowej.
Na pulpicie leży arabski rękopis o towarzyszach
proroka Mahometa w bitwie pod Badrem, autor-
stwa Turka Ekmekczy Zadego z r. 1770 (1183 r.
hidżry), z dedykacją polskiego orientalisty Józefa
Sękowskiego dla prałata Herburta, scholastyka
wileńskiego, wpisaną w Petersburgu 10 kwietnia
1822 r., oraz z dedykacją tegoż Herburta dla Eu-
stachego Tyszkiewicza, z 13 grudnia 1853 r. (Mu-
zeum Narodowe w Warszawie, nr inw. SKAZ mr
272).
3. Lampa meczetowa. Syria, Damaszek, XIV w.
Szkło malowane emalią błękitną i czerwoną, wys.
26,1 cm, szer. brzuśca 19,8 cm.
Muzeum Narodowe w Krakowie, Zbiory Czarto-
ryskich. Nr inw. XIII 1684.
Wypisane są wersety z Koranu: „Przywileje i
skrucha” oraz „Światło”. Wśród napisów znajdu-
je się zdanie: „Jedno z dzieł wykonanych na za-
mówienie Wielkiego Eunucha, Wiernego Sadża-
ra, ku chwale Boga Najwyższego”. Odczytała
Anna Bunsch. Jest to cenny okaz sztuki arabskiej
w polskich zbiorach. Lampa zawieszana była zwy-
kle przed mihrabem, na trzech łańcuchach przy-
twierdzonych do zaczepów na brzuścu, wypełnio-
na oliwą, na której powierzchni pływało naczyń-
ko z knotem.
4. Karafka. Syria, XIV w.
Szkło o lekko zielonawym odcieniu, malowane w
napisy arabskie i ornamenty emalią błękitną,
czerwoną i białą, wys. 27,3 cm, średnica podsta-
wy 16,5 cm.
Muzeum Narodowe w Krakowie, Zbiory Czarto-
ryskich. Nr inw. XIII 2364.
W średniowiecznej Syrii, zwłaszcza w Damaszku,
kwitła produkcja szkła artystycznego, lecz nie-
wiele okazów tej klasy zachowało się. Karafka
służyła zapewne na wodę.
5. Astrolabium arabskie Marcina Bylicy. Hiszpa-
nia, Kordowa, 1151 (546 r. hidżry).
Mosiądz, średnica 20,3 cm.
Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego. Nr inw.
4037.
Jest to najstarszy instrument astronomiczny Uni-
wersytetu Jagiellońskiego. Astrolabium, zwane
klejnotem filozofów, służyło do wyznaczania po-
łożenia ciał niebieskich, ale także do mierzenia
wysokości gór, wież lub drzew. W formie sferycz-
nej znane już w starożytności, w formie płaskiej
wynalezione zostało na Wschodzie, w Chinach
lub w Persji. Przejęte przez Arabów, dostało się
do Europy. Płaskie astrolabium miało na kolistej
płycie „matce” osadzone ruchome ramię z prze-
ziernikami, zwane ałidadą. Pod ramieniem mieś-
ciła się zawiła siatka gwiezdnych wskaźników,
zwana pajęczyną (rete), poniżej zaś wygrawero-
wana wymienna tablica, czyli tympanon, dostoso-
20
1. Koran. XVIII w., uzupełniony w XIX w.
Pisany na papierze, karty ozdobione drobnym,
Kwiecistym deseniem, złocone, oprawa skórzana,
tłoczona we wzór linearny; 23,5x14,5 cm (w
oprawie).
Muzeum Narodowe w Warszawie. Nr inw. SKAZ
mr 133.
Zakupiony w Chiwie (Uzbekistan) przez Stanisła-
wę Gożuchowską i ofiarowany Muzeum.
Jakkolwiek jest to zapewne dzieło kaligrafów i in-
troligatorów uzbeckich, zamieszcza się je na po-
czątku, w dziale sztuki arabskiej. Idea Mahome-
ta, zawarta w Koranie, stanowiła podstawę całej
sztuki islamu, wywodzącej się z Arabii, lecz ponad-
narodowej , w ciągu wieków rozwij anej na ogrom-
nych przestrzeniach różnych stron świata, wśród
ludów rozmaitych ras, kultur i języków.
2. Pulpit pod Koran, rahla. XIX w.
Drewno inkrustowane masą perłową, wys. 80 cm,
szer. 21 cm (po złożeniu).
Muzeum Narodowe w Warszawie. Nr inw. SKAZ
sz 1122.
Tego rodzaju pulpity, cięte w jednym kawałku
drewna, bogato dekorowane, wywodzą się z Ara-
bii, lecz wyrabiane były również w innych kra-
jach, także w Turcji. Na tym okazie, po stronie
zewnętrznej, występuje rzeźbiony ornament zło-
żony z motywów geometrycznych, arabeski rumi i
gwiazd. Na każdej stronie znajduje się siedem
gwiazd (planet?), ze środkami z masy perłowej.
Na pulpicie leży arabski rękopis o towarzyszach
proroka Mahometa w bitwie pod Badrem, autor-
stwa Turka Ekmekczy Zadego z r. 1770 (1183 r.
hidżry), z dedykacją polskiego orientalisty Józefa
Sękowskiego dla prałata Herburta, scholastyka
wileńskiego, wpisaną w Petersburgu 10 kwietnia
1822 r., oraz z dedykacją tegoż Herburta dla Eu-
stachego Tyszkiewicza, z 13 grudnia 1853 r. (Mu-
zeum Narodowe w Warszawie, nr inw. SKAZ mr
272).
3. Lampa meczetowa. Syria, Damaszek, XIV w.
Szkło malowane emalią błękitną i czerwoną, wys.
26,1 cm, szer. brzuśca 19,8 cm.
Muzeum Narodowe w Krakowie, Zbiory Czarto-
ryskich. Nr inw. XIII 1684.
Wypisane są wersety z Koranu: „Przywileje i
skrucha” oraz „Światło”. Wśród napisów znajdu-
je się zdanie: „Jedno z dzieł wykonanych na za-
mówienie Wielkiego Eunucha, Wiernego Sadża-
ra, ku chwale Boga Najwyższego”. Odczytała
Anna Bunsch. Jest to cenny okaz sztuki arabskiej
w polskich zbiorach. Lampa zawieszana była zwy-
kle przed mihrabem, na trzech łańcuchach przy-
twierdzonych do zaczepów na brzuścu, wypełnio-
na oliwą, na której powierzchni pływało naczyń-
ko z knotem.
4. Karafka. Syria, XIV w.
Szkło o lekko zielonawym odcieniu, malowane w
napisy arabskie i ornamenty emalią błękitną,
czerwoną i białą, wys. 27,3 cm, średnica podsta-
wy 16,5 cm.
Muzeum Narodowe w Krakowie, Zbiory Czarto-
ryskich. Nr inw. XIII 2364.
W średniowiecznej Syrii, zwłaszcza w Damaszku,
kwitła produkcja szkła artystycznego, lecz nie-
wiele okazów tej klasy zachowało się. Karafka
służyła zapewne na wodę.
5. Astrolabium arabskie Marcina Bylicy. Hiszpa-
nia, Kordowa, 1151 (546 r. hidżry).
Mosiądz, średnica 20,3 cm.
Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego. Nr inw.
4037.
Jest to najstarszy instrument astronomiczny Uni-
wersytetu Jagiellońskiego. Astrolabium, zwane
klejnotem filozofów, służyło do wyznaczania po-
łożenia ciał niebieskich, ale także do mierzenia
wysokości gór, wież lub drzew. W formie sferycz-
nej znane już w starożytności, w formie płaskiej
wynalezione zostało na Wschodzie, w Chinach
lub w Persji. Przejęte przez Arabów, dostało się
do Europy. Płaskie astrolabium miało na kolistej
płycie „matce” osadzone ruchome ramię z prze-
ziernikami, zwane ałidadą. Pod ramieniem mieś-
ciła się zawiła siatka gwiezdnych wskaźników,
zwana pajęczyną (rete), poniżej zaś wygrawero-
wana wymienna tablica, czyli tympanon, dostoso-
20