DOI Artikel:
Oikonomos, Georgios P.: Epigraphai ek tēs en Athēnais agoras
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.13159#0024
27
Έττιγραφαι έκ της έν ' Αθήναις άγοράς' υπό Γ. Π. Οικονόμου.
28
Αύτή δέ ή άντίρρησις το Ο Φανοδήμου (παρά τώ
Άρποκρατίωνι), δστις «οΰκ ' Αΰηνα ψησιν άγε-
σύαι τήν έορτήν άλλά Ήφαίστω» δεικνύει δτι τότε
δεν ύπήρχε καθωρισμένη περ.Ι του πράγματος άν-
τίληψις. Άλλά καί τι πλέον εξάγεται έκ της αν-
τιρρήσεως ταύτης του Φανοδήμου, δτι ή άλλη εκ-
δοχή ήτο, δτι ή εορτή ήγετο προς τιμήν της Αθή-
νας μόνης' άλλως ό Φανόδημος θά ελεγεν : ουκ
ΆΦηνα και Ήφαίοτω άγεσϋ'αι την έορτήν άλ/.'
Ήφαίστω μόνω. Την προς τήν Άθηναν δε σχέσιν
έπιβεβαιοΐ και το παρά τω Σου'ίδα φερόμενον, δτι
υπό τίνων ή εορτή έκαλεϊτο Αθηναία 1, τιθησι δε
τέλος έκτος πάσης άμφιβολίας και ή νέα έπιγραφή,
άναφέρουσα τήν θυσίαν εις τήν Άρχηγέτιδα της
πόλεως. Άλλά και ή άλλη ωσαύτως παοά τώ
Σου'ίδα υπάρχουσα πληροφορία δτι κατά τήν ήμέ-
ραν έκείνην « και αϊ ίέρειαι μετά των άρρηφόρων
τον πέπλον διάζονται», βεβαίως προς τήν Άθηναν
πλησιάζει τήν έορτήν.
Έκ της άλλης παραδόσεως παρά τον Φανόδη-
μον, ίσως και παραλαβών παρ' εκείνου ρητώς όνο-
μάζει τήν έορτήν «Ηφαίστου ίεράν» Ό Πολυδεύ-
κης Ζ 105, έν ω ό Σου'ίδας (καί ό Ευστάθιος) μό-
νον εμμέσως άναφέρουσι τον Ήφαιστον, Χαλκεΐα'
εορτή άρχαία και δημώδης πάλαι, ύστερον δέ ύπδ
μόνων ήγετο των τεχνιτών, δτι (έπείπερ) δ "Ηφαι-
στος έν ττ} Άττικτ} χαλκόν ειργάοατο. Μεθ'
δλα ταΰτα θά ήτο αύθαίρετον νά άπορρίψωμεν τήν
υπέρ τΟΟ "Ηφαίστου μαρτυρίαν και νά δεχθώμεν
μάνην τήν Άθηναν ώς κυρίαρχον της έοοτής. Του-
ναντίον δέ ευλογον είναι νά είκάσωμεν δτι κατά
τήν μεγάλην έκείνην πανήγυριν της συντε/νίας
τών χαλκέων έν μεν ταΐς κατ' ιδίαν τελεταΐς ετι-
μάτο ό "Ηφαιστος, έπισήμως δέ ή πάλις εθυε τη
1 Ό 8θ1ΐδί£βΓ στηριζόμενος εις τόν Φανόδημον απορρίπτει τήν
πληροφορίαν ταύτην τοΰ Σουίδου.
Άθηνα 2. Ούτω μόνον ισοις δύναται τις νά συμβι-
βάση τά πράγματα. Οπωσδήποτε έν τούτοις και
αν κανονισθή ή θέσις τών δύο θεών, έν τοιούτου
είδους έορτή μάλλον τήν Έργάνην θά άνέμενέ τις
ή τήν Άρχηγέτιδα 1.
Περί της διαχειροτονίας (έν στ. 19) διέλαβε τε-
λευταΐον Ό Κοοίι2, δέχεται δέ δτι ή λέξις δήλοι
τελείαν διάγνωσιν, έν ή έκαστος ώφειλε νά είπη
ναι ή οχι. Ή πρότερον έπικρατοΟσα γνώμη, καθ'
ήν πρόκειται περί έκλογής μεταξύ δύο προτεινομέ-
νων αντιθέτων γνωμών δέν έφαρμόζεται. Και έν
τή ημετέρα δέ έπιγραφή δέν δύναται νά γίνη λόγος
περί τοιαύτης έκλογής, διότι πρόκειται άπλώς περί
ορισμού του εις τήν θυσίαν αναγκαίου χρηματικοΟ
ποσού 3.
Τελευτών παρατηρώ ώς προς τήν οϊκονομικήν
διοίκησιν δτι περί μέν της θυσίας προκειμένου ή
δαπάνη χορηγείται από κοινοΟ παρά τε του ταμίου
τών στρατιωτικών και τών έπί τή διοικήσει, έν ω
τά εις τήν άναγραφήν του ψηφίσματος απαιτού-
μενα χρήματα καταβάλλουσι μόνοι οί έπι τή δι-
κή σε ι 4-
Γεώργιος Π. Οικονόμος.
1 Ή γνώμη τοΰ ΜθΗ1Π18θη, ΗθΟΓίοΙ. 311 δτι τά Χαλκεία
είναι τά αύτά καί τά'Ηφαίστεια δεν δύναται βεβαίως πλέον νά σταθή.
2 Άνάγχη νά σημειωθή ΟΠ ένθα της αρχαίας παραδόσεως αναφέ-
ρεται ή εορτή εις τήν Άθηναν ουδείς λδγος γίνεται περί της θεάς ώς
Έογάνης. "Ωιτε ή συνήθης παρά τοις νεωτέροις διατύπο)σις περί τών
Χαλκείων δεν είναι κατά τοΰτο άκριβής.
3 Έν \νί880\ν3 ΚΕΚΑ V, 303.
* Πρβλ. ΛνϊΙΗβίΓΠ ΒβϊΐΓ3β§β 288 ένθα ή παραπομπή εις ΟοΐΙΙ-
ρΐ68-Γβη<1ΐ18 ΑΙΒΙι 1901, 256 είναι εσφαλμένη.
5 Έν άλλοις χρο'νοις βεβαίως δ ταμίας τ. στρ. παρέχει χρήματα
χαί προς άναγραφήν ψηφισμάτων χ.τ.τ. ϊδ. Γίλβερχ ΕΑΔΒΕ 308
σημ. 1. Ό ΚβΓ§1180η Ρπβ3ΐ8 οί ΑβΜθρΐοβ 149 σημ. 33 παρα-
τηρεί δτι ό περιορισμός τών έπί τή δ. εις ένα άρχοντα τω 276/5 συν-
επήγαγε χα'ι τϊ,ν άνάθεσιν μέρους τινός τουλάχιστον τών καθηκόντων
της καταλυθείσης συναρχίας εις τόν ταμίαν τών στρατιωτικών, ανα-
φέρει δέ ώς άρχαιδτατον παράδειγμα τό έν I<3γ II 835 (ίιΆνίβϊά,
Ηαηάβιιοΐι II 722).
Έττιγραφαι έκ της έν ' Αθήναις άγοράς' υπό Γ. Π. Οικονόμου.
28
Αύτή δέ ή άντίρρησις το Ο Φανοδήμου (παρά τώ
Άρποκρατίωνι), δστις «οΰκ ' Αΰηνα ψησιν άγε-
σύαι τήν έορτήν άλλά Ήφαίστω» δεικνύει δτι τότε
δεν ύπήρχε καθωρισμένη περ.Ι του πράγματος άν-
τίληψις. Άλλά καί τι πλέον εξάγεται έκ της αν-
τιρρήσεως ταύτης του Φανοδήμου, δτι ή άλλη εκ-
δοχή ήτο, δτι ή εορτή ήγετο προς τιμήν της Αθή-
νας μόνης' άλλως ό Φανόδημος θά ελεγεν : ουκ
ΆΦηνα και Ήφαίοτω άγεσϋ'αι την έορτήν άλ/.'
Ήφαίστω μόνω. Την προς τήν Άθηναν δε σχέσιν
έπιβεβαιοΐ και το παρά τω Σου'ίδα φερόμενον, δτι
υπό τίνων ή εορτή έκαλεϊτο Αθηναία 1, τιθησι δε
τέλος έκτος πάσης άμφιβολίας και ή νέα έπιγραφή,
άναφέρουσα τήν θυσίαν εις τήν Άρχηγέτιδα της
πόλεως. Άλλά και ή άλλη ωσαύτως παοά τώ
Σου'ίδα υπάρχουσα πληροφορία δτι κατά τήν ήμέ-
ραν έκείνην « και αϊ ίέρειαι μετά των άρρηφόρων
τον πέπλον διάζονται», βεβαίως προς τήν Άθηναν
πλησιάζει τήν έορτήν.
Έκ της άλλης παραδόσεως παρά τον Φανόδη-
μον, ίσως και παραλαβών παρ' εκείνου ρητώς όνο-
μάζει τήν έορτήν «Ηφαίστου ίεράν» Ό Πολυδεύ-
κης Ζ 105, έν ω ό Σου'ίδας (καί ό Ευστάθιος) μό-
νον εμμέσως άναφέρουσι τον Ήφαιστον, Χαλκεΐα'
εορτή άρχαία και δημώδης πάλαι, ύστερον δέ ύπδ
μόνων ήγετο των τεχνιτών, δτι (έπείπερ) δ "Ηφαι-
στος έν ττ} Άττικτ} χαλκόν ειργάοατο. Μεθ'
δλα ταΰτα θά ήτο αύθαίρετον νά άπορρίψωμεν τήν
υπέρ τΟΟ "Ηφαίστου μαρτυρίαν και νά δεχθώμεν
μάνην τήν Άθηναν ώς κυρίαρχον της έοοτής. Του-
ναντίον δέ ευλογον είναι νά είκάσωμεν δτι κατά
τήν μεγάλην έκείνην πανήγυριν της συντε/νίας
τών χαλκέων έν μεν ταΐς κατ' ιδίαν τελεταΐς ετι-
μάτο ό "Ηφαιστος, έπισήμως δέ ή πάλις εθυε τη
1 Ό 8θ1ΐδί£βΓ στηριζόμενος εις τόν Φανόδημον απορρίπτει τήν
πληροφορίαν ταύτην τοΰ Σουίδου.
Άθηνα 2. Ούτω μόνον ισοις δύναται τις νά συμβι-
βάση τά πράγματα. Οπωσδήποτε έν τούτοις και
αν κανονισθή ή θέσις τών δύο θεών, έν τοιούτου
είδους έορτή μάλλον τήν Έργάνην θά άνέμενέ τις
ή τήν Άρχηγέτιδα 1.
Περί της διαχειροτονίας (έν στ. 19) διέλαβε τε-
λευταΐον Ό Κοοίι2, δέχεται δέ δτι ή λέξις δήλοι
τελείαν διάγνωσιν, έν ή έκαστος ώφειλε νά είπη
ναι ή οχι. Ή πρότερον έπικρατοΟσα γνώμη, καθ'
ήν πρόκειται περί έκλογής μεταξύ δύο προτεινομέ-
νων αντιθέτων γνωμών δέν έφαρμόζεται. Και έν
τή ημετέρα δέ έπιγραφή δέν δύναται νά γίνη λόγος
περί τοιαύτης έκλογής, διότι πρόκειται άπλώς περί
ορισμού του εις τήν θυσίαν αναγκαίου χρηματικοΟ
ποσού 3.
Τελευτών παρατηρώ ώς προς τήν οϊκονομικήν
διοίκησιν δτι περί μέν της θυσίας προκειμένου ή
δαπάνη χορηγείται από κοινοΟ παρά τε του ταμίου
τών στρατιωτικών και τών έπί τή διοικήσει, έν ω
τά εις τήν άναγραφήν του ψηφίσματος απαιτού-
μενα χρήματα καταβάλλουσι μόνοι οί έπι τή δι-
κή σε ι 4-
Γεώργιος Π. Οικονόμος.
1 Ή γνώμη τοΰ ΜθΗ1Π18θη, ΗθΟΓίοΙ. 311 δτι τά Χαλκεία
είναι τά αύτά καί τά'Ηφαίστεια δεν δύναται βεβαίως πλέον νά σταθή.
2 Άνάγχη νά σημειωθή ΟΠ ένθα της αρχαίας παραδόσεως αναφέ-
ρεται ή εορτή εις τήν Άθηναν ουδείς λδγος γίνεται περί της θεάς ώς
Έογάνης. "Ωιτε ή συνήθης παρά τοις νεωτέροις διατύπο)σις περί τών
Χαλκείων δεν είναι κατά τοΰτο άκριβής.
3 Έν \νί880\ν3 ΚΕΚΑ V, 303.
* Πρβλ. ΛνϊΙΗβίΓΠ ΒβϊΐΓ3β§β 288 ένθα ή παραπομπή εις ΟοΐΙΙ-
ρΐ68-Γβη<1ΐ18 ΑΙΒΙι 1901, 256 είναι εσφαλμένη.
5 Έν άλλοις χρο'νοις βεβαίως δ ταμίας τ. στρ. παρέχει χρήματα
χαί προς άναγραφήν ψηφισμάτων χ.τ.τ. ϊδ. Γίλβερχ ΕΑΔΒΕ 308
σημ. 1. Ό ΚβΓ§1180η Ρπβ3ΐ8 οί ΑβΜθρΐοβ 149 σημ. 33 παρα-
τηρεί δτι ό περιορισμός τών έπί τή δ. εις ένα άρχοντα τω 276/5 συν-
επήγαγε χα'ι τϊ,ν άνάθεσιν μέρους τινός τουλάχιστον τών καθηκόντων
της καταλυθείσης συναρχίας εις τόν ταμίαν τών στρατιωτικών, ανα-
φέρει δέ ώς άρχαιδτατον παράδειγμα τό έν I<3γ II 835 (ίιΆνίβϊά,
Ηαηάβιιοΐι II 722).