DOI Artikel:
Keramopulos, Antōnios D.: Mykēnaïkoi taphoi en Aiginēi kai en Thēbais
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.13159#0114
207
Μυκηναϊκοί τάφοι: α) έν Αιγίνγ)· υπό Α. Δ. Κεραμοπούλλον.
208
"Αξιον επίσης λόγου είνε το περιεχόμενον δύο
αγγείων των Β 1 και Β 5. Ό κ.Όθων 'Ρουσόπου-
λος άναλύσας ποιοτικώς μέρος έκ της λευκής ύλης
ήτις έπλήρου έκάτερον άγγεϊον, έβεβαίωσεν, δτι
αίτη περιέχει
άνθρακικόν οξύ άφθονον
πυριτι/.Όν » »
άσβέστιον »
σίδηρον ι
, ; δλιγον
αργιλλιον \
Έκ τούτου εικάζει τη υποδείξει μου δ κ. Ρου-
σόπουλος, δτι «δυνατόν ή έν τοις άγγείοις τούτοις
ΰλη να ήτο άρ·/ήθεν άσβεστος ισχνή μεταβληθεϊσα
σΰν τώ γοάνω ει; άνθοακικον άσβέστιον». Το πα-
ράδειγμα τών δύο τούτων άγγείων πρέπει να προσ-
τεθη εις το τών δύο ύδριών του μυκηναϊκού τάφου
τοΟ "Αργούς , έν αίς έβεβαιώθη το αυτό πράγμα.
Δεν δύναμαι ό'μως νά συμμερισθώ ανεπιφυλάκτως
την γνώμην τοΟ νο11§Γ&ί£, δτι ή χρήσις της άσβέ-
στου ένταΟθα έγένετο προς άπολυμαντικοϋς σκο-
πούς, επειδή τδ φαινόμενον εϊνε τόσον σπάνιον έν
τοις τάφοις. *Αν δμως αληθώς είχε καταλήξει δ
κόσμος τότε νά εύρη άνευ έπιστήμης την άπολυ-
μαντικήν δύναμιν της άσβεστου ως και άλλας φυ-
σι/.άς αληθείας, πρέπει νά δεχθώμεν, δτι ή πρό-
θεσις τών νεκρών ήτο μακρά και δτι έν τω θερμώ
κλίματι της Ελλάδος ήτο άναγκαία ή χρήσις άπο-
λυμαντικών ώς και άρωμάτων 2, άτινα βεβαίως
προσεφέροντο τω νεκρώ έν τοις μικροΐς μάλιστα
άγγείοις και δή τοις έτεροστάμοις άμφορεΟσι. Προ-
σέτι πρέπει νά δεχθώμεν, δτι είτε κατά τήν πρό-
θεσιν είτε κατά τάς έπανειλημμένας ταφάς έν τώ
θαλάμω τοΟ τάφου έχρησίμευσεν ή άσβεστος ώς
άπολυμαντικόν, μαρτυρεί, δτι καυσις τών νεκρών
δεν έγίνετο κατά τους χρόνους έκείνους.
Το άγγεϊον Α 36 περιεΐχεν όστά μικρού πτη-
νού ΰποστάντα τήν έπίδρασιν τοΟ πυρός. Ταύτα
προέρχονται βεβαίως έκ τροφών, αίτινες έδόθησαν
τώ νεκρώ 3. Τούτο τδ εθιμον δεικνύει πόσον ισχυρά
1 ΒΟΗ 1904, 375.
2 Ό μ. Ίλ. Ψ 186.
3 Πρβ. 8ο1ι1ίθπΐ3ηη, Μ^/ΰβηαβ 332. Τ8ΐπιί&3-Μ&ηη&ίΙ 69.
Στάης, Άρχ.'Εφ. 1888, 130. Πρακτικά 1892, 53. ΜΰΙΙβΓ, ΑΙΗ.
ΜίΙΙ. 1909, σ. 325. Περί τών χίχαυι^ένων όστών τών ευρεθέντων
Οπό του Παπαβασιλείου Ιν προίλυχηναϊκοΐς τάφοις της Χαλκίδος ορχ
Τσούντα Προΐστ. άκροπ. 131, 2. Πτηνού όστα ευρέθησαν και έν
'Ριτσώνα της Βοιωτίας έν τάφω τοϋ 500 περίπου π. Χρ.
ήτο ή περί μελλούσης ζωής πίστις τών τότε άν-
θρώπων και πόσον ή ζωή αΰτη ύπελαμβάνετο όμοια
προς τήν έπι της γης. Τοιαύτη θεωρία περί τών
μετά θάνατον κατά πάσαν πιθανότητα δεν είνε
ανεξάρτητος άπδ τών όμοιων θρησκευτικών πεποι-
θήσεων της Αιγύπτου, ένθα ου μόνον εις τον τά-
φον κατατίθενται δαψιλεΐς τροφαί ή και άπεικονί-
ζονται, άλλά καΐ παρά του διαβάτου ζητούνται
διά τών έπιταφίων επιγραφών.
Αν παραβάλωμεν το πλήθος τών έν ίκάστω
τάφω νεκρών προς τδ άντίστοι/ον πλήθος τών άγ-
γείων, άτινα οί συγγενείς και φίλοι προσέφερον ώς
εντάφια δώρα1, βλέπομεν, δτι ύπάρχουσιν έν τώ
τάφω
Α νεκροί 10, άγγεϊα 56
Β » 18, » 40
Γ >, 10, . » 62
ήτοι, δτι οί τάφοι οί έχοντες δλιγωτέρους νεκρούς
έ'χουσι περισσότερα άγγεΤα ΤοΟτο συγκρινόμενον
προς τήν άναλογίαν τήν μεταξύ του έμβαδοΟ τών
τάφων (δντος παρά πάσι σχεδόν του αύτου) και
τοΟ άριθμοΟ τών περιεχομένων νεκρών, ής ένεκα
έπιλείποντος του χώρου κατεσκευάζοντο οί βαθύ-
τεροι ταφίσχοι, παρέχει ώς πιθανόν συμπέρασμα,
δτι ένεκα της έλλείψεως του χώρου κατά τάς τε-
λευταίας ταφάς άπεμακρύνθησαν πολλά κτερίσματα
έκ του τάφου Β δπως ευρωσι θέσιν οί νεκροί 2.
Ως προς τά σχήματα και τά κοσμήματα τών
άγγείων παρατηροΟμεν, δτι ού μόνον τά κοινά και
συνήθη και όπωσουν άτεχνα, άλλά και πάντα άνε-
εξαιρέτως τά μάλλον άνεπτυγμένα καί έντεχνα
άπαντώσιν έν Ταλυσω και Ναυπλία δμοια ή μετά
μικρών παραλλαγών 3. Συχνότατος δ' είνε δ έτε-
ρόστομος άμφορίσκος. Εϊνε δέ κατάδηλον, δτι οί
τάφοι της Αίγίνης καί δ πολιτισμός, δν άντιπροσ-
ωπεύουσιν, άντιστοιχουσι προς τό τέλος τοΟ μυκη-
ναϊκού πολιτισμοΟ, δστις έν τώ καθορισμώ τών
παλαιών έκείνων χρόνων τώ γενομένω ύπδ τοΟ
Εναηβ άντιστοιχεΐ προς το τέλος της τρίτης αι-
γαίας περιόδου (δρα κατωτέρω).
1 Πρβ. Σχιαν, Άρχ. Έφ. 1898 107.
2 Πρβ. Τσούνταν, Μνκήναι α. 147-8.
8 Πρβ. Β 17, ΡΙι, XI 72· Β 1δ, VI, XI 72, VI 32, XV 93.
Α 36, Ρί, XXI 151. Β 1, ΡΙ, XV 95. Δ 38, ¥1, VII 47.
Έτνπ. 8.11.10.
Μυκηναϊκοί τάφοι: α) έν Αιγίνγ)· υπό Α. Δ. Κεραμοπούλλον.
208
"Αξιον επίσης λόγου είνε το περιεχόμενον δύο
αγγείων των Β 1 και Β 5. Ό κ.Όθων 'Ρουσόπου-
λος άναλύσας ποιοτικώς μέρος έκ της λευκής ύλης
ήτις έπλήρου έκάτερον άγγεϊον, έβεβαίωσεν, δτι
αίτη περιέχει
άνθρακικόν οξύ άφθονον
πυριτι/.Όν » »
άσβέστιον »
σίδηρον ι
, ; δλιγον
αργιλλιον \
Έκ τούτου εικάζει τη υποδείξει μου δ κ. Ρου-
σόπουλος, δτι «δυνατόν ή έν τοις άγγείοις τούτοις
ΰλη να ήτο άρ·/ήθεν άσβεστος ισχνή μεταβληθεϊσα
σΰν τώ γοάνω ει; άνθοακικον άσβέστιον». Το πα-
ράδειγμα τών δύο τούτων άγγείων πρέπει να προσ-
τεθη εις το τών δύο ύδριών του μυκηναϊκού τάφου
τοΟ "Αργούς , έν αίς έβεβαιώθη το αυτό πράγμα.
Δεν δύναμαι ό'μως νά συμμερισθώ ανεπιφυλάκτως
την γνώμην τοΟ νο11§Γ&ί£, δτι ή χρήσις της άσβέ-
στου ένταΟθα έγένετο προς άπολυμαντικοϋς σκο-
πούς, επειδή τδ φαινόμενον εϊνε τόσον σπάνιον έν
τοις τάφοις. *Αν δμως αληθώς είχε καταλήξει δ
κόσμος τότε νά εύρη άνευ έπιστήμης την άπολυ-
μαντικήν δύναμιν της άσβεστου ως και άλλας φυ-
σι/.άς αληθείας, πρέπει νά δεχθώμεν, δτι ή πρό-
θεσις τών νεκρών ήτο μακρά και δτι έν τω θερμώ
κλίματι της Ελλάδος ήτο άναγκαία ή χρήσις άπο-
λυμαντικών ώς και άρωμάτων 2, άτινα βεβαίως
προσεφέροντο τω νεκρώ έν τοις μικροΐς μάλιστα
άγγείοις και δή τοις έτεροστάμοις άμφορεΟσι. Προ-
σέτι πρέπει νά δεχθώμεν, δτι είτε κατά τήν πρό-
θεσιν είτε κατά τάς έπανειλημμένας ταφάς έν τώ
θαλάμω τοΟ τάφου έχρησίμευσεν ή άσβεστος ώς
άπολυμαντικόν, μαρτυρεί, δτι καυσις τών νεκρών
δεν έγίνετο κατά τους χρόνους έκείνους.
Το άγγεϊον Α 36 περιεΐχεν όστά μικρού πτη-
νού ΰποστάντα τήν έπίδρασιν τοΟ πυρός. Ταύτα
προέρχονται βεβαίως έκ τροφών, αίτινες έδόθησαν
τώ νεκρώ 3. Τούτο τδ εθιμον δεικνύει πόσον ισχυρά
1 ΒΟΗ 1904, 375.
2 Ό μ. Ίλ. Ψ 186.
3 Πρβ. 8ο1ι1ίθπΐ3ηη, Μ^/ΰβηαβ 332. Τ8ΐπιί&3-Μ&ηη&ίΙ 69.
Στάης, Άρχ.'Εφ. 1888, 130. Πρακτικά 1892, 53. ΜΰΙΙβΓ, ΑΙΗ.
ΜίΙΙ. 1909, σ. 325. Περί τών χίχαυι^ένων όστών τών ευρεθέντων
Οπό του Παπαβασιλείου Ιν προίλυχηναϊκοΐς τάφοις της Χαλκίδος ορχ
Τσούντα Προΐστ. άκροπ. 131, 2. Πτηνού όστα ευρέθησαν και έν
'Ριτσώνα της Βοιωτίας έν τάφω τοϋ 500 περίπου π. Χρ.
ήτο ή περί μελλούσης ζωής πίστις τών τότε άν-
θρώπων και πόσον ή ζωή αΰτη ύπελαμβάνετο όμοια
προς τήν έπι της γης. Τοιαύτη θεωρία περί τών
μετά θάνατον κατά πάσαν πιθανότητα δεν είνε
ανεξάρτητος άπδ τών όμοιων θρησκευτικών πεποι-
θήσεων της Αιγύπτου, ένθα ου μόνον εις τον τά-
φον κατατίθενται δαψιλεΐς τροφαί ή και άπεικονί-
ζονται, άλλά καΐ παρά του διαβάτου ζητούνται
διά τών έπιταφίων επιγραφών.
Αν παραβάλωμεν το πλήθος τών έν ίκάστω
τάφω νεκρών προς τδ άντίστοι/ον πλήθος τών άγ-
γείων, άτινα οί συγγενείς και φίλοι προσέφερον ώς
εντάφια δώρα1, βλέπομεν, δτι ύπάρχουσιν έν τώ
τάφω
Α νεκροί 10, άγγεϊα 56
Β » 18, » 40
Γ >, 10, . » 62
ήτοι, δτι οί τάφοι οί έχοντες δλιγωτέρους νεκρούς
έ'χουσι περισσότερα άγγεΤα ΤοΟτο συγκρινόμενον
προς τήν άναλογίαν τήν μεταξύ του έμβαδοΟ τών
τάφων (δντος παρά πάσι σχεδόν του αύτου) και
τοΟ άριθμοΟ τών περιεχομένων νεκρών, ής ένεκα
έπιλείποντος του χώρου κατεσκευάζοντο οί βαθύ-
τεροι ταφίσχοι, παρέχει ώς πιθανόν συμπέρασμα,
δτι ένεκα της έλλείψεως του χώρου κατά τάς τε-
λευταίας ταφάς άπεμακρύνθησαν πολλά κτερίσματα
έκ του τάφου Β δπως ευρωσι θέσιν οί νεκροί 2.
Ως προς τά σχήματα και τά κοσμήματα τών
άγγείων παρατηροΟμεν, δτι ού μόνον τά κοινά και
συνήθη και όπωσουν άτεχνα, άλλά και πάντα άνε-
εξαιρέτως τά μάλλον άνεπτυγμένα καί έντεχνα
άπαντώσιν έν Ταλυσω και Ναυπλία δμοια ή μετά
μικρών παραλλαγών 3. Συχνότατος δ' είνε δ έτε-
ρόστομος άμφορίσκος. Εϊνε δέ κατάδηλον, δτι οί
τάφοι της Αίγίνης καί δ πολιτισμός, δν άντιπροσ-
ωπεύουσιν, άντιστοιχουσι προς τό τέλος τοΟ μυκη-
ναϊκού πολιτισμοΟ, δστις έν τώ καθορισμώ τών
παλαιών έκείνων χρόνων τώ γενομένω ύπδ τοΟ
Εναηβ άντιστοιχεΐ προς το τέλος της τρίτης αι-
γαίας περιόδου (δρα κατωτέρω).
1 Πρβ. Σχιαν, Άρχ. Έφ. 1898 107.
2 Πρβ. Τσούνταν, Μνκήναι α. 147-8.
8 Πρβ. Β 17, ΡΙι, XI 72· Β 1δ, VI, XI 72, VI 32, XV 93.
Α 36, Ρί, XXI 151. Β 1, ΡΙ, XV 95. Δ 38, ¥1, VII 47.
Έτνπ. 8.11.10.