DOI Artikel:
Xyngopulos, Andreas: Prosthēkai kai epanorthōseis eis ta peri plakos trapezēs christianikēs
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.14282#0270
ΑΕ 1914
£τι κατά την έποχήν έκείνην ή δια ζώων και κυ-
νηγίων διακόσμησις των οικιών ώς καϊ τών ενδυ-
μάτων ήτο λίαν έν χρήσει, άφ' έτερου δε το ετι
σπουδαιότερον, ότι Ό δια τοιούτων ζώων και κυνη-
γίων διακοσμητικός τρόπος ήτο έν χρήσει και παρά
τοις νριστιανοις. Ή δέ εκ τών λόγων τοΟ συγγρα-
φέως τούτου εξαγομένη πληροφορία της συνυπάρ-
ξεως παρά τοις χριστιανοΐς τών διακοσμητικών
τούτων θεμάτων έκ παραλλήλου προς τάς παρα-
στάσεις της Γραφής είναι λίαν πολύτιμος δυναμένη
νά χρησιμεύση ώς άπόδειξις του χριστιανικού χα-
ράκτη ρος τών διά ζώων κεκοσμημένων τραπεζών
αί όποΐαι ομοίως συνυπάρχουσι παρά τάς διά σκη-
νών έκ της Γραφής κεκοσμημένας.
Επομένως /αμβάνοντες ύπ' δψει πάντα ταύτα,
έπίσης δέ τον κατά τήν έποχήν ταύτην συμβαί-
νοντα έν ΆλεΗανδοεία αάλιστα οανεισυ,όν έΟνικών
στοιχείων ύπό τών χριστιανών καϊ τανάπαλιν ο-
μοίως τέλος τήν παρατηρουμένην σύγχυσιν μεταξύ
έΟνικών και χριστιανικών συμβόλων ούδέν Οετικόν
δυνάαεθα νά είπωαεν πεοι του γριστιανικοΟ ή μή
χαρακτήρος τών μνημείων της κατηγορίας ταύτης.
Όνομάζοντες δέ έν τω προηγουμένω άρΟρω τήν
έν τώ ήμετέρω μουσείω πλάκα νριστιανικήν ήΟέ-
λομεν μάλλον νά δηλώσωμεν, ότι αύτη ανήκει εις
χριστιανικούς χρόνους ή οτι πράγματι είναι χρι-
στιανική, το όποιον, ώς εΐδομεν, δεν είναι εύκολον
νά καθορισθη.
Έπίσης μίαν ετι προσΟήκην. Έν σελ. 82 τοΟ
προηγουμένου άρθρου λέγοντες, ό'τί επί ούδενός
άλλου συγχρόνου έργου έν Ελλάδι άπαντώσι τά
διακοσμητικά ταύτα θέματα δεν έλάβομεν ύπ' όψει
τήν άνάγλυφον παράστασιν τήν εύρισκομένην έπι
της βάσεως τοΟ έν τω ήμετέρω μουσείω (άρ.2705) 1
συμπλέγματος τοΰ Όρφέως του προερχομένου έξ
Αίγίνης2.Έπϊ της βάσεως του συμπλέγματος τού-
του βλέπομεν λίαν έπιπολαίως έπεξειργασμένον
1 Κατάλογος τών Γλυπτών τοΰ ΙίΟν. Άρ/αιολ. Μουσείου Οπό Π.
Καστριοίτου- αριθ. 2703.
2 Περί τοΰ συαπλέγυιατο; τούτου ομιλεί ό 8ίΐ"Ζγ§Ό\νδ1ίί έν τώ
άρθρι.ι ΚβδίΘ 3ΐΙθ1ΐΠ8ΐ1ίθ1ΐ6 Κ111181 111 Οτίβθ1ΐβ1ΐΐΕ11<1 δημοσιευ-
θέν έν τώ περιοδικώ ΚόΙ1Π8θ1ΐβ (^ΙΐαΓίαΙδΟΐΐπίΙ; του..III (1889) σ.
105 και πίν. VI. Τό περιοδικόν οαω; τοϋτο δεν εΰρίσ/.εται έν Αθή-
ναις Ιίρα^υτάτη περίληψις τοΰ άνο>τέρω άρθρου τοΰ 8ΐΐ'Ζγ£>Ό\ν8ΐίϊ
ευρίσκεται παρ» ΟαϋτοΙ ϋίυΐϊοΐΐΐΐίΐϊΐ'β ά'3Γθ1ΐβθ1θ^ϊβ οΙΐΓβΙί-
βηηβ βΐ άβ 1ίΙΐ1Γ£Ϊβ τόμ. I 1 σ. 3089 και εϊκ. 1006. Βλ έπίσης
και Ι^μΖ/Γ ΑΙΙοΙιπβΙ. ιιικί Ιι^ζαηί. 1<ιιιΐ3ί σ. 149.
άνάγλυφον παριστόν λέοντα ό όποιος έχει κατα-
οάλλει ύπτίως πεσόν ζώον, δορκάδα πιθανώς (εΐκ.
2^). II παράστασις αύτη ήτις παρέχει άναλογίας
Είκ. 2. 'Η βάπς τοϋ συμπλέγματος τον ' Ορφέως έν τώ Ε$νικφ
άργαιολογικω μονοείω.
τινάς προς το σύμπλεγμα το εύρισκόμενον έπ'ι του
ένος τών τεμαχίων της Στουτγάρδης (βλ- προηγ.
άρθρ. εικ. 13 δεξιά) προφανώς έμπνέεται άπο τό
αυτο οιακοσμητικον πνεΟμα το οποίον κυριαρχεί
εις τήν δια/όσμησιν πάντων τών άναγλύφων της
απασχολούσης ημάς σειράς τών τραπεζών.
Και το μέν μάρμαρον έφ'ού είναι έπεξειργασμέ-
νον το σύμπλεγμα είναι πάριον άποκλεΐον ούτω έν
μέρει τήν ΰπόΟεσιν, ότι το έργον τοΟτο ήλΟεν άλ-
λαχόΟεν, ώς και ή τράπεζα του ήμετέρου μου-
σείου. Είναι όμως άναμφισβήτητον, ότι ή παρά-
στασις αύτη του Όρφέως εύρίσκεται ύπό τήν άμε-
σον έπίδρασιν της κοπτικής τέχνης, ώς ήδη παρε-
τηρήΟη 2. Επομένως ούδέν το παράδοξον άν έπι
έργου έφ ού τόσον αμέσως έχει έπιδράσει ή κο-
πτική τέχνη εϋρίσκομεν το αύτο διακοσμητικόν
θέμα το όποιον και έπ'ι γνησίων αιγυπτιακών προϊ-
όντων ώς είναι ή ομάς τών τραπεζών.
Τέλος έπανερχόμεΟα πάλιν εις τήν χρονολογίαν
της ;ν τώ ήμετέρω μουσείω τραπέζης. Ως είπομεν
εις το προηγούμενον άρθρον (σελ. 82 κέ.) ή κυρι-
ωτέρα χρονολογική ενδειξις είναι ή όμοιότης μιάς
τών κεφαλών προς προτομάς και νομίσματα της
Αγίας Ελένης. Τό τοιούτον, ώς είδομεν, οδηγεί
ήμάς εις τό νά τοποΟετήσωμεν τήν ήμετέραν πλάκα
εις το πρώτον τέταρτον τοΟ Δ' μΧ αιώνος. Και
άλλαι όμως ένδείξεις φαίνεται, ότι έρχονται εις
* \Υηΐπ ε. α. σ. 149.
35
£τι κατά την έποχήν έκείνην ή δια ζώων και κυ-
νηγίων διακόσμησις των οικιών ώς καϊ τών ενδυ-
μάτων ήτο λίαν έν χρήσει, άφ' έτερου δε το ετι
σπουδαιότερον, ότι Ό δια τοιούτων ζώων και κυνη-
γίων διακοσμητικός τρόπος ήτο έν χρήσει και παρά
τοις νριστιανοις. Ή δέ εκ τών λόγων τοΟ συγγρα-
φέως τούτου εξαγομένη πληροφορία της συνυπάρ-
ξεως παρά τοις χριστιανοΐς τών διακοσμητικών
τούτων θεμάτων έκ παραλλήλου προς τάς παρα-
στάσεις της Γραφής είναι λίαν πολύτιμος δυναμένη
νά χρησιμεύση ώς άπόδειξις του χριστιανικού χα-
ράκτη ρος τών διά ζώων κεκοσμημένων τραπεζών
αί όποΐαι ομοίως συνυπάρχουσι παρά τάς διά σκη-
νών έκ της Γραφής κεκοσμημένας.
Επομένως /αμβάνοντες ύπ' δψει πάντα ταύτα,
έπίσης δέ τον κατά τήν έποχήν ταύτην συμβαί-
νοντα έν ΆλεΗανδοεία αάλιστα οανεισυ,όν έΟνικών
στοιχείων ύπό τών χριστιανών καϊ τανάπαλιν ο-
μοίως τέλος τήν παρατηρουμένην σύγχυσιν μεταξύ
έΟνικών και χριστιανικών συμβόλων ούδέν Οετικόν
δυνάαεθα νά είπωαεν πεοι του γριστιανικοΟ ή μή
χαρακτήρος τών μνημείων της κατηγορίας ταύτης.
Όνομάζοντες δέ έν τω προηγουμένω άρΟρω τήν
έν τώ ήμετέρω μουσείω πλάκα νριστιανικήν ήΟέ-
λομεν μάλλον νά δηλώσωμεν, ότι αύτη ανήκει εις
χριστιανικούς χρόνους ή οτι πράγματι είναι χρι-
στιανική, το όποιον, ώς εΐδομεν, δεν είναι εύκολον
νά καθορισθη.
Έπίσης μίαν ετι προσΟήκην. Έν σελ. 82 τοΟ
προηγουμένου άρθρου λέγοντες, ό'τί επί ούδενός
άλλου συγχρόνου έργου έν Ελλάδι άπαντώσι τά
διακοσμητικά ταύτα θέματα δεν έλάβομεν ύπ' όψει
τήν άνάγλυφον παράστασιν τήν εύρισκομένην έπι
της βάσεως τοΟ έν τω ήμετέρω μουσείω (άρ.2705) 1
συμπλέγματος τοΰ Όρφέως του προερχομένου έξ
Αίγίνης2.Έπϊ της βάσεως του συμπλέγματος τού-
του βλέπομεν λίαν έπιπολαίως έπεξειργασμένον
1 Κατάλογος τών Γλυπτών τοΰ ΙίΟν. Άρ/αιολ. Μουσείου Οπό Π.
Καστριοίτου- αριθ. 2703.
2 Περί τοΰ συαπλέγυιατο; τούτου ομιλεί ό 8ίΐ"Ζγ§Ό\νδ1ίί έν τώ
άρθρι.ι ΚβδίΘ 3ΐΙθ1ΐΠ8ΐ1ίθ1ΐ6 Κ111181 111 Οτίβθ1ΐβ1ΐΐΕ11<1 δημοσιευ-
θέν έν τώ περιοδικώ ΚόΙ1Π8θ1ΐβ (^ΙΐαΓίαΙδΟΐΐπίΙ; του..III (1889) σ.
105 και πίν. VI. Τό περιοδικόν οαω; τοϋτο δεν εΰρίσ/.εται έν Αθή-
ναις Ιίρα^υτάτη περίληψις τοΰ άνο>τέρω άρθρου τοΰ 8ΐΐ'Ζγ£>Ό\ν8ΐίϊ
ευρίσκεται παρ» ΟαϋτοΙ ϋίυΐϊοΐΐΐΐίΐϊΐ'β ά'3Γθ1ΐβθ1θ^ϊβ οΙΐΓβΙί-
βηηβ βΐ άβ 1ίΙΐ1Γ£Ϊβ τόμ. I 1 σ. 3089 και εϊκ. 1006. Βλ έπίσης
και Ι^μΖ/Γ ΑΙΙοΙιπβΙ. ιιικί Ιι^ζαηί. 1<ιιιΐ3ί σ. 149.
άνάγλυφον παριστόν λέοντα ό όποιος έχει κατα-
οάλλει ύπτίως πεσόν ζώον, δορκάδα πιθανώς (εΐκ.
2^). II παράστασις αύτη ήτις παρέχει άναλογίας
Είκ. 2. 'Η βάπς τοϋ συμπλέγματος τον ' Ορφέως έν τώ Ε$νικφ
άργαιολογικω μονοείω.
τινάς προς το σύμπλεγμα το εύρισκόμενον έπ'ι του
ένος τών τεμαχίων της Στουτγάρδης (βλ- προηγ.
άρθρ. εικ. 13 δεξιά) προφανώς έμπνέεται άπο τό
αυτο οιακοσμητικον πνεΟμα το οποίον κυριαρχεί
εις τήν δια/όσμησιν πάντων τών άναγλύφων της
απασχολούσης ημάς σειράς τών τραπεζών.
Και το μέν μάρμαρον έφ'ού είναι έπεξειργασμέ-
νον το σύμπλεγμα είναι πάριον άποκλεΐον ούτω έν
μέρει τήν ΰπόΟεσιν, ότι το έργον τοΟτο ήλΟεν άλ-
λαχόΟεν, ώς και ή τράπεζα του ήμετέρου μου-
σείου. Είναι όμως άναμφισβήτητον, ότι ή παρά-
στασις αύτη του Όρφέως εύρίσκεται ύπό τήν άμε-
σον έπίδρασιν της κοπτικής τέχνης, ώς ήδη παρε-
τηρήΟη 2. Επομένως ούδέν το παράδοξον άν έπι
έργου έφ ού τόσον αμέσως έχει έπιδράσει ή κο-
πτική τέχνη εϋρίσκομεν το αύτο διακοσμητικόν
θέμα το όποιον και έπ'ι γνησίων αιγυπτιακών προϊ-
όντων ώς είναι ή ομάς τών τραπεζών.
Τέλος έπανερχόμεΟα πάλιν εις τήν χρονολογίαν
της ;ν τώ ήμετέρω μουσείω τραπέζης. Ως είπομεν
εις το προηγούμενον άρθρον (σελ. 82 κέ.) ή κυρι-
ωτέρα χρονολογική ενδειξις είναι ή όμοιότης μιάς
τών κεφαλών προς προτομάς και νομίσματα της
Αγίας Ελένης. Τό τοιούτον, ώς είδομεν, οδηγεί
ήμάς εις τό νά τοποΟετήσωμεν τήν ήμετέραν πλάκα
εις το πρώτον τέταρτον τοΟ Δ' μΧ αιώνος. Και
άλλαι όμως ένδείξεις φαίνεται, ότι έρχονται εις
* \Υηΐπ ε. α. σ. 149.
35