Hē En Athēnais Archaiologikē Hetaireia [Hrsg.]: Archaiologikē ephēmeris: periodikon tēs en Athēnais Archaiologikēs Hetaireias (1920)

50 Ξυγγόπουλος' Παρθενώνος βυζαντινοί τοιχογραφία).

Α Ε 19*}

μεν απαράλλακτα επί άλλου μνημείου μεταγενε- καλλωπισμόν του οικοδομήματος. Αναμφιβόλως

στέρου του Δαφνίου, έπί των ψηφιδωτών δηλαδή δέ Ό καλλωπισμός ούτος θά συνίστατο εις την άνα-

τής Μητροπόλεως της (^θϊαΐΐι έν Σικελία (1131— καίνισιν των παλαιοτέρων τοιχογραφιών.
1148) περί ών και ανωτέρω έγένετο λόγος (είκ. Πότε ακριβώς ό Ακομινάτος άνήλθεν είς τον

17:ΜίΙΙβί Ι^'&γΙ βγζαηΙίη I. παρά ΜίβΙιβΙ ΗΪ8· μητρο-πολιτικον θρόνον τών Αθηνών δεν είναι γνω-

Ιοίΐ'θ άβ ΓαιΊ Τόμ. I σ. 200 είκ. 109). Η στον Πάντως ή άνάρρησις αύτοΟ έγένετο μεταξύ

όμοιότης των ψηφιδωτών τούτων προς τάς ήμετέ τών ετών 1175 και 1182 (Ονβ^ονονίηβ ε. ά.

ρας τοιχογραφίας είναι, ώς δύναται άπλή παρα- ί σ. 281 κέ. \¥. ΜίΙΙβν Ιστορία της Φραγ-

βολή νά δείξη, μεγίστη ιδίως έν τη αυστηρώς κατά κοκρατίας έν Ελλάδι μετάφρ. Λάμπρου Αθήναι

μέτωπον στάσει τών μορφών της κάτω σειράς, 1909-—10 Τομ. I σ. 25.) Έμεινε δέ Μητροπο-

ήτις ουδόλως σχεδόν παρατηρείται έν Δαφνίω, οπού λίτης Αθηνών μέχρι της φραγκικής κατακτήσεως

τα πρόσωπα παρίστανται ώς επί το πλείστον κατά ήτοι μέχρι τών αρχών του 1205, 6πότε, ώς γνω-

τρία τέταρτα συμφώνως προς τον άρχαΐον τύπον. στον, έξεδιώχθη υπό τών κατακτητών. Κατά συν-

Κατά ταύτα λοιπόν νομίζω, δτι δέν άπομακρυ- ίπειαν αί τοιχογραφίαι του Παρθενώνος, αί φρον-

νόμεθα πολύ της αληθείας χρονολογοΟντες ιάς τίοι αύτοΟ έκτελεσθεΐσαι και ών τα ολίγα Ί'χνη

τοιχογραφίας ταύτας του Παρθενώνος άπο τοΟ Απετέλεσαν το θέμα της παρούσης μελέτης, έγέ-

12ουαιώνος, έποχής δηλαδή καθ' ήν ή τέχνη ει- <οντα /.ατά το τριακονταετές διάστημα, καθ' ο ό

σέτι έν Αθήναις εύρίσκετο έν τή ύψιστη αύτη: Μιχαήλ Ακομινάτος ήρξε της Εκκλησίας 'Αθη-

άκμή, ώς δεικνύουσι τά διασωθέντα αρχιτεκτονικό. ,ών ήτοι μεταξύ τών έτών 1175 και 1205.
και γλυπτικά μνημεία. Έπαναλαμβάνομεν δέ, οτ< Καί ταύτα μεν οο"ον άφορα εις τά μέχρι ήμών

ή χρονολόγησις αύ'τη αποβλέπει εις το σύνολον διασωθέντα λείψανα τών βυζαντινών τοιχογραφιών

τών τοιχογραφιών, χωρίς, νά είναι δυνατόν νά όρι- τοΟ Παρθενώνος. Έκ του ΛοιποΟ γραφικού διακό-

σθή άκριβέστερον ο χρόνος της διακοσμήσεως έκά- τμου της έκκλησίας αναφέρεται μόνον ύπΌ τών

στου τμήματος. περ,.ηγητών ψηφιδωτή είκών της Θεοτόκου εύρι-

Τά έκ της τεχνικής και εικονογραφικής έρεύνη: σκομένη έν τή *όγχη του ίερου βήματος [ΜίβΗαβΙΪ8

έςαγόμενα ταύτα δυνάμεθα ετι μάλλον νά καθορί · ξ α. σ. 48 σημ. 176). Αύτη φαίνεται ότι διεσώ-

σωμεν δια τών φιλολογικών πηγών. Έπί του ζη- ζετο σχεδόν άκεραία ήδη κατά τό έτος 16/2 ό'τε

τήματος τούτου αρκούντως διαφωτίζει ήμάς δια- χναφέρει αυτήν ό Ιησουίτης Βαβίη προσθέτων,

σωθέν ποίημα του περιπύστου Μητροπολίτου ;τι αύτη έφερε μικράν βλάβην εις το πρόσωπον

Αθηνών Μιχαήλ Ακομινάτου. προξενηθεϊσαν έκ πυροβολισμού ριφθέντος υπό Τουρ-

Οί σχετικοί στίχοι του ποιήματος τούτου έκ- ,.ου, ούτινος όμως κατά τήν παράδοσιν ο βραχίων

δοθέντος ύπό Παπαδοπούλου-Κεραμέως (Άρμο- έςηράνθη [Ι,αύονάβ ΑίΙΐθΠθδ απ ΧΤ/ί!. β*

νία III 1902 σ. 284) καί κατόπιν υπό Λάμπρου XVII* δίθΟίβΒ, Ρ&Π8 1854. Τομ. I σ. 199 Βλ.

(Ονβί/ονονίηβ Ιστορία της πόλεως Αθηνών Τομ. καί Καμπουρογλου Μνημεία [ σ. 202.). Ό αυτός

II σ. 729 πρβ. και τόμ. Τ σ. 285 σημ. 3.) δέ Β&Μη αναφέρει, οτι μετά ταύτα ή είκών έπε-

εχουσιν ούτω: χρίσθη δι-, άσβεστου.

Έν σχέσει προς τήν ψηφιδωτήν ταύτην εικόνα

Ίίολλά προσηζα σύν πόΰο) τε καϊ πόνω . , η ' , , 0

. . ' ίλεγ'3Υΐ οτι παριστά τήν ϋεοτοκον κατα τον

ιό) αώ λάγει, τζάναννε, και τώ ποιμνίω. , „ ,ΛΛ , „. „ .

, 1 ,ι ,Λ 7 · , ' τύπον της Αθηνιωτισσης {ΟοΙΙιρηοη - Βοΐ88θηαπ

Έκάλλυνά σου τον ναόν, πρώτος πόνος ., „ .» Α' α. άλ« οο\ «υ

, , , Λ ε·ά'- τ· 15, Λάμπρος Αι Αθήναι σ. οσ). η τοι-

επιπλα τιμηεντα και σκεύη φερω' κ. τ. λ. «, , ?>» ?./ < ? ί -\

' ' αυτη ομως γνώμη όεν όυναται να είναι οιολου πι-

Έκ του ποιήματος τούτου καί ιδία του τρίτοι; θανή )ΐα6'δσον είναι γνωστόν, δτι έν τή κόγχη ή θεο-

στίχου καταφαίνεται ότι ό Ακομινάτος προέβη τόκος παρίσταται πάντοτε ώς Πλατυτέρα εί'τε όρθία,

δχι μόνον είς τον δια σκευών καί έπίπλων πλου- είτε καθημένη (}ΥηΙΐί ε.ά. είκ. 477, 480,485,49/

τίσμον τοΰ μητροπολιτικού" ναου, αλλά καί τον 'ΟίβΚΙ ε. ά. σ. 455 είκ. 221, σ. 45/ είκ. 222),