DOI Artikel:
Xanthudidēs, Stephanos A.: Minōikon megaron Nirou
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.14369#0022
-ΑΕ 1922
Ξαν&ουδϊδης'. Μυνωικον μέγαρον Νίρου. 13
καί ότι τά ίερά ταύτα σύμβολα της Μίνωας θεό-
τητας θά ήσαν εκεί έκτεθειμένα προς λατρείαν,
όπως εις την γνωστήν λιθίνην σαρκοφάγον Αγ.
Τριάδος εικονίζονται. Άλλα πάντοτε μου επαι-
νετό παράδοξον τέσσαρες τοιούτοι κολοσσιαίοι πελέ-
κεις νά ύπάρχωσιν εις χρήσιν έντός τόσον μικρού
Ίερου, εις τΌ όποιον μόλις θά έπήρκει ό χώροί
προς εκθεσιν αυτών, και ν' άνήκωσιν εις μέγα-
ρον μικρόν ώς τό παρόν. Έπειτα δέν ευρέθησαν
εις τό δώμα 7 και 7α άλλα αντικείμενα ή σκεύη,
τα όποια νά ύποδηλώσι την ύπαρξιν Ίερου, πλην
ίσως όλμοειδους έκ στεατίτου αγγείου (άριθ. 2081
κατωτέρω περιγραφομένου και εικονιζόμενου έν
είκ. 11. Άφ' ού όμως κατόπιν ευρέθησαν έν
τω αύτφ μεγάρω αί δεκάδες τών άμεταχειρίστων
βωμών πληρουσαι ιδίως τάς άποθήκας 17 και 18
μοι έπήλθεν ή ιδέα μήπως και οί τέσσαρες πελέ-
-κεις δεν ήσαν έκτεθειμένοι έκεΐ προς λατρείαν,
άλλ' άπλώς είχον κατασκευασθή ενταύθα ή έφι-
λάσσοντο εδώ ίνα διαδοθώσι και χρησιμοποιηθώ-
σιν άλλαχου' μοι φαίνεται άρα πιθανώτερον τώρα
τό δώμα 7 νά είναι μάλλον τό έργαστήριον του
ναλκέως του κατασκευάσαντος τους πελέκεις. Ε'ις
τούτο ήχθην και έκ της παρατηρήσεως τών έν
τω δω ματι άνθράκων και τών λειψάνων του πυρός
και εκ της υπάρξεως του χωρίσματος 7α, τό
•όποιον και έκ του σχήματος αύτου και τών πολ-
λών άνθράκων τών ευρεθέντων έν αύτώ και τών
μαυρισμένων έκ του καπνοΟ πηλίνων άγγείων καΐ
πολλών όστράκων μοι φαίνεται δτι θά ήτο ή έσχά-
ρα του έργαστηρίου. 'Τπο τούς δύο τών πελέκεων
εύρον πηλίνην ΰδρίαν τεθραυσμένην περιέλουσαν
άρκετήν ποσότητα κυανωπου σχιστολίθου εις τεμά-
χια, δύο δε άλλοι σωροί τοιούτου ύλικου ύπήρχον
εις το αυτό δώμα, θεωρώ δε πιθανόν ότι τό ύλι-
κον τούτο θά έφύλαττεν Ό τεχνίτης είτε προς
παρασκευήν χρώματος τίνος ή δ'ι' άλλην τεχνικήν
έργασίαν.
Περί της ίερότητος του πελέκεως έν τη Μι-
νωική θρησκεία θεωρώ περιττον νά ομιλήσω έγώ
πλέον μετά τά μέχρι τούδε περι αύτοΟ ε'ιρημένα
και έγνωσμένα. Προσθέτω μόνον οτι ή λατρεία
του φθάνει και μέχρι της πρωτομινωικής έποχής,
άφ' ού εις το σπήλαιον Άρκαλοχωρίου 1), όπου
1 "Ενθα ανωτέρω.
μόνον πρωτομιν. αρχαιότητες ύπήρχον, ευρέθησαν
μικροί τοιούτοι αναθηματικοί αρκετοί (εις μάλι-
στα αργυρούς) και εις τούς θολωτούς πρωτομιν.
τάφους Πλατάνου εύρον δύο, ενα δε ό κ. 8βα^θΓ
είς Πρωτομιν. τάφον Μόχλου 2.
Μαχαιρών μονόστομον χαλκοΟν (άριθ. 2667)
μήκους 0,22 τεθραυσμένον εις τρία τεμάχια προ-
σαρμοζόμενα εύρέθη μεταξύ τών χωμάτων. Ή
λεπις λεπτύνεται προς τά άνω και προδίδει μακρο-
χρόνιον χρησιν. Ή ουρά πλατυτέρα σώζουσα και
τούς τρεις ήλους δι' ών προσηλοΟτο ή έξ άλλης
εύφθάρτου ύλης έπένδυσις της λαβής. Εύρέθη και
χαλκή περόνη μήκους 9 εκατ. λίαν βεβλαμμένη
και μικρά τινα άλλα τεμάχια χαλκά.
5'. λίθινα.
1) Άγγεΐον έκ τεφρού στεατίτου (ε'ικ. 11 ε'ις
τό μέσον άνω) εχον τό γνωστόν καλυκόσχημον
(1)10880111 ν&8θ) ή όλμοειδές σχήμα. Έχει έξωθεν
πλαστικώς δεδηλωμένα έξ μεγάλα φύλλα, ών εκα-
στον εχει κατά τό μέσον δίδυμον νεύρωσιν. Εύ-
ρέθη είς τό 7α, ήτοι εις την ύποτιθεμένην έσχά-
ραν τοΟ Ιερου ή τοΟ χαλκείου. Τό σχήμα αύτό
του λίθινου (μάλιστα έκ στεατίτου) σκεύους άπαντα
άπό της πρωτομιν. έποχής, άφ' ου όμοια ευρέ-
θησαν εις πρωτομιν. τάφου; Μεσαράς και Μόχλου,
έν μάλιστα έκ Κουμάσας (άριθ. εύρετ. 687) είναι
ομοιον κατά τό σχήμα, τό ύλικόν, και τά έξ ανά-
γλυφα φύλλα με την διπλήν νεύρωσιν, άλλ' ιδίως
εύρίσκεται συχνόν είς τά Ίστερομινωϊκά και Μυ-
κηναϊκά στρώματα. Τό ύψος του σκεύους είναι
0,11, τό όλικόν πάχος 0,17 και ή οιαμετρος του
ανοίγματος αν ω 0,09.
Τό είδος τοΟτο τών άγγείων δεν φαίνεται κα-
τάλληλον δι' οίκιακήν χρησιν* άφ' ού δε συνή-
θως εύρίσκετο είς τάφους καί ίερά, φαίνεται
μάλλον δτι ήτο διά θρησκευτικήν ή νεκρικήν
χρησιν.
2) Τέσσαρες έκ στεατίτου τεφρού μετά λευκών
στιγμάτων( και γραμμών λαμπτήρες δίμυξοι (είκ.
11)" οί δύο εχουσιν ύψηλόν κυλινδρικόν πόδα μετά
βάσεως, οί δύο άλλοι (οί άνω έν τή είκόνι) εχουσ"·
2 Κ, 8β&§βΓ, ΕχρΙοΓ&ίΐοηδ ίη ίΐιβ ίδίαπά. οί Μοοίιΐοβ
1912 σελ. 35 ε'κ. 12.
Ξαν&ουδϊδης'. Μυνωικον μέγαρον Νίρου. 13
καί ότι τά ίερά ταύτα σύμβολα της Μίνωας θεό-
τητας θά ήσαν εκεί έκτεθειμένα προς λατρείαν,
όπως εις την γνωστήν λιθίνην σαρκοφάγον Αγ.
Τριάδος εικονίζονται. Άλλα πάντοτε μου επαι-
νετό παράδοξον τέσσαρες τοιούτοι κολοσσιαίοι πελέ-
κεις νά ύπάρχωσιν εις χρήσιν έντός τόσον μικρού
Ίερου, εις τΌ όποιον μόλις θά έπήρκει ό χώροί
προς εκθεσιν αυτών, και ν' άνήκωσιν εις μέγα-
ρον μικρόν ώς τό παρόν. Έπειτα δέν ευρέθησαν
εις τό δώμα 7 και 7α άλλα αντικείμενα ή σκεύη,
τα όποια νά ύποδηλώσι την ύπαρξιν Ίερου, πλην
ίσως όλμοειδους έκ στεατίτου αγγείου (άριθ. 2081
κατωτέρω περιγραφομένου και εικονιζόμενου έν
είκ. 11. Άφ' ού όμως κατόπιν ευρέθησαν έν
τω αύτφ μεγάρω αί δεκάδες τών άμεταχειρίστων
βωμών πληρουσαι ιδίως τάς άποθήκας 17 και 18
μοι έπήλθεν ή ιδέα μήπως και οί τέσσαρες πελέ-
-κεις δεν ήσαν έκτεθειμένοι έκεΐ προς λατρείαν,
άλλ' άπλώς είχον κατασκευασθή ενταύθα ή έφι-
λάσσοντο εδώ ίνα διαδοθώσι και χρησιμοποιηθώ-
σιν άλλαχου' μοι φαίνεται άρα πιθανώτερον τώρα
τό δώμα 7 νά είναι μάλλον τό έργαστήριον του
ναλκέως του κατασκευάσαντος τους πελέκεις. Ε'ις
τούτο ήχθην και έκ της παρατηρήσεως τών έν
τω δω ματι άνθράκων και τών λειψάνων του πυρός
και εκ της υπάρξεως του χωρίσματος 7α, τό
•όποιον και έκ του σχήματος αύτου και τών πολ-
λών άνθράκων τών ευρεθέντων έν αύτώ και τών
μαυρισμένων έκ του καπνοΟ πηλίνων άγγείων καΐ
πολλών όστράκων μοι φαίνεται δτι θά ήτο ή έσχά-
ρα του έργαστηρίου. 'Τπο τούς δύο τών πελέκεων
εύρον πηλίνην ΰδρίαν τεθραυσμένην περιέλουσαν
άρκετήν ποσότητα κυανωπου σχιστολίθου εις τεμά-
χια, δύο δε άλλοι σωροί τοιούτου ύλικου ύπήρχον
εις το αυτό δώμα, θεωρώ δε πιθανόν ότι τό ύλι-
κον τούτο θά έφύλαττεν Ό τεχνίτης είτε προς
παρασκευήν χρώματος τίνος ή δ'ι' άλλην τεχνικήν
έργασίαν.
Περί της ίερότητος του πελέκεως έν τη Μι-
νωική θρησκεία θεωρώ περιττον νά ομιλήσω έγώ
πλέον μετά τά μέχρι τούδε περι αύτοΟ ε'ιρημένα
και έγνωσμένα. Προσθέτω μόνον οτι ή λατρεία
του φθάνει και μέχρι της πρωτομινωικής έποχής,
άφ' ού εις το σπήλαιον Άρκαλοχωρίου 1), όπου
1 "Ενθα ανωτέρω.
μόνον πρωτομιν. αρχαιότητες ύπήρχον, ευρέθησαν
μικροί τοιούτοι αναθηματικοί αρκετοί (εις μάλι-
στα αργυρούς) και εις τούς θολωτούς πρωτομιν.
τάφους Πλατάνου εύρον δύο, ενα δε ό κ. 8βα^θΓ
είς Πρωτομιν. τάφον Μόχλου 2.
Μαχαιρών μονόστομον χαλκοΟν (άριθ. 2667)
μήκους 0,22 τεθραυσμένον εις τρία τεμάχια προ-
σαρμοζόμενα εύρέθη μεταξύ τών χωμάτων. Ή
λεπις λεπτύνεται προς τά άνω και προδίδει μακρο-
χρόνιον χρησιν. Ή ουρά πλατυτέρα σώζουσα και
τούς τρεις ήλους δι' ών προσηλοΟτο ή έξ άλλης
εύφθάρτου ύλης έπένδυσις της λαβής. Εύρέθη και
χαλκή περόνη μήκους 9 εκατ. λίαν βεβλαμμένη
και μικρά τινα άλλα τεμάχια χαλκά.
5'. λίθινα.
1) Άγγεΐον έκ τεφρού στεατίτου (ε'ικ. 11 ε'ις
τό μέσον άνω) εχον τό γνωστόν καλυκόσχημον
(1)10880111 ν&8θ) ή όλμοειδές σχήμα. Έχει έξωθεν
πλαστικώς δεδηλωμένα έξ μεγάλα φύλλα, ών εκα-
στον εχει κατά τό μέσον δίδυμον νεύρωσιν. Εύ-
ρέθη είς τό 7α, ήτοι εις την ύποτιθεμένην έσχά-
ραν τοΟ Ιερου ή τοΟ χαλκείου. Τό σχήμα αύτό
του λίθινου (μάλιστα έκ στεατίτου) σκεύους άπαντα
άπό της πρωτομιν. έποχής, άφ' ου όμοια ευρέ-
θησαν εις πρωτομιν. τάφου; Μεσαράς και Μόχλου,
έν μάλιστα έκ Κουμάσας (άριθ. εύρετ. 687) είναι
ομοιον κατά τό σχήμα, τό ύλικόν, και τά έξ ανά-
γλυφα φύλλα με την διπλήν νεύρωσιν, άλλ' ιδίως
εύρίσκεται συχνόν είς τά Ίστερομινωϊκά και Μυ-
κηναϊκά στρώματα. Τό ύψος του σκεύους είναι
0,11, τό όλικόν πάχος 0,17 και ή οιαμετρος του
ανοίγματος αν ω 0,09.
Τό είδος τοΟτο τών άγγείων δεν φαίνεται κα-
τάλληλον δι' οίκιακήν χρησιν* άφ' ού δε συνή-
θως εύρίσκετο είς τάφους καί ίερά, φαίνεται
μάλλον δτι ήτο διά θρησκευτικήν ή νεκρικήν
χρησιν.
2) Τέσσαρες έκ στεατίτου τεφρού μετά λευκών
στιγμάτων( και γραμμών λαμπτήρες δίμυξοι (είκ.
11)" οί δύο εχουσιν ύψηλόν κυλινδρικόν πόδα μετά
βάσεως, οί δύο άλλοι (οί άνω έν τή είκόνι) εχουσ"·
2 Κ, 8β&§βΓ, ΕχρΙοΓ&ίΐοηδ ίη ίΐιβ ίδίαπά. οί Μοοίιΐοβ
1912 σελ. 35 ε'κ. 12.