DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.1170#0113
MufeiMetallici Lib.I. 107
MMS INVENIENDI, PRJEPARANDt
6c miscendi ratio.
PLINIVSpaiicu]isivcrbiscomple.\'»scIlquicqui(Iadinuentioncma:risatC]nc-
rcvidcrur: siquldem primiim in Cypro inucntumfuissediuulgauit,ssgna vcro
]ocivcnarum!cvisnontetigit.Loca^ri;prargiiaritia,proptcrnietalliimpuri-
tatcnijvarijscoloribusrcfulgcrciblent. Vci'Uma'riigo,chrysocolla,&pyritcsa>rosi
siinueniatur, certissimumvena:a:raria:ibiocail:;:t;L'J;uiic:i:ii! csic iio.Tnn;. ilisaddl-
tur (ignum cuidcntiuv, uciiipc fr.icrura lapidum,quimagisamateriaa;rca jqu^irLj '
abalia cjdiaiarionemetaliieafindtintur iproptcrcaquoda^rissubltantiacst adusta,
&nimiabuiusmatcria; caiiditas portionnii ]apidn:iihi!mit!i;.'icm absumcus,illos:
. necessariofissilcsrei3dit;quaniui.svcdicc>juissLi<>loco, iuetiaiiiasubltantiahydrar-
gyriproiienirepossit. Insuper Piinius cualijs Antiquis,cxlapide arososolumxsco- Lapktra-
ilabat,neq; aliud metallumex huiusmodi Japidc excoqui posse prominciauit: cmtu siaqnalis.
tamcnhodicnon tes solum, sed interdum criam an;cntu;n cv.iruili matcria lapidea
-extr.iha.tur. Vcrumquidemestqu<$dhukisiiiodi lapidesvcluti ctiam pyntcsquan-
doq;sine metallo iimcniuntur. Pncterea Antiqni,& Recentiores varia excogitarunt
artificia,vt,trisvena.'cxcoquerstur,vel vta:sabargcntosegregaretur,quorumom- .., j.
nium rationem insuooperemetallicoGcorgiusAgricola complexus est.Amplius ex re^eJ '
alia etiam materia, qiiam ex pi %distis vc.nis, &lar>idibusa;rosis a-sparari solet: scri-
bitcnimPortainSmcJiniciooppidoCarpathimontisPannoniceslcputeumjCxquo ^j-«,«■.'
aquain trescanaleshausta efl"unditur,&ferrum illis impositumina:s vcrtitur,& ten- ^t^pl
uiafrustain Iuti/inabeunt,quod posteaignibusexco&umin ass purisiimuin trausit. *
Alijaqua Vitribii fossilis fcrrumdissblutum perfundunt ,vt inrubiginem conncrta-
tur, ex otia poftca miro artificio xs faflitant At examen #ris impuri, scilicet qnaii.
' tum puri, & perfesti, vel quantam argcnti pottionem contineat apud Andscam Li-
bauiumlcgatur.
iEsdiiigenterpurgatunij&abalijsmctallisscparatumOpificcs multifariamco-
lorareninintus. Namqiinterdumillifusocadmi]inaddtmt,&a;scoloremaiu-eum_j ■
induir. AiiquandoMagnctidem, seuTalcum,&tuncspeciemargCiiti repra-sentat: ^. ,ma~
quandoquidemexTaicocandido diymicisorganisoleum extrahitur,qu6diiia;re ^''■*'
dealbandoeftpra?stantissimum. Alij pratcreaapudPorramleguiitnrinodi, qtiibus ' *''*'
cx icre argcntum mentiri possiimus. Nonnulli mctamorpholim a:r is in argenrumaise-
quiconaiuur,diimcquasportioncsAui-ipigmcnti,&H:i.Iinitri in vak vitico supra
carbonesconiminuunt,&huius pulticris semunciara siilgulis libris auistusiaddunc
mikendo ,donecin vcram argenti formam transmutetur.
5inmisturamrcspiciamus,harcduplicIsgencriselsesoIct:vcIenim a;s cuin alijs
mctallis, vel cum aiijs fossilibus pcrmiscetur. De vltima mistura pauld ante cgimus, *'
quado cum magrietide colorem ais;cutcum,&cuinIapidccaIanUHari'5f&roi«<?nu- ^sris>x~
eiipato colorein aurcuacquircbat,nani hoc postrcmo modo pra-paratum, Aurichal- ?'■*■
) cumappelIaturiItaq;a:santequamcumalsjsmeta]|issundatur,eiusfusiotarda,veI
ceIcrestponrieraiida;cuniMizaIdus,adacccIerandama:rissul^ncm,vngulascqui
intcr fiiiidcndiim [KTinikcat.^iiciviariinodiun initu- catcramctailasuamhabentmi-
sturam,quamOpificesis^i>;voc3nt:paiitera:sabhacnonestaIienum,non«a;rj's
ltias.aaugeauir, vcjati dc au-.-o, & argcuto rcLinim fnit;scd vtab illo qua-dam visci-
ditasatifcratur,qii«impedit,quo minus Fe&ead varia opera fundatur. Miscetur . .
ergocumStano,&Aurichalco;pi'opi'iatamcn,S;optimamistiira veH.ffrfpcrfes.1uni
Stannumcsscrraditur,vtopei'asi:icnulici. paicnti!]-,namopcsibusiuaIIco,&diIa-
Jarionc q:ciit:biiv, ;rv in ::i ;JT.::.i: :i :>. & DciiV^suv: di';: (iebct,quoniam a:S mistummal-
Ico irangitur.Harc nnstitra,pro vanccatcoperumcvaria cssc dcbct,namaliam statua;,
a!iamboinbard*,aliam CaHi;i:i:'.,r,,il!ann:,iv,;!i:v,!ioi:;:i:a,& lc'i;ctcvc>;i's>stulant.
Quandoquidemcentumlibi;': a-;iv, c;:in diiotiecimstaniiiprotormentisbellicisma- .
ioribnsmctallumcoIiciHnt.. Scdccutuinlibr.vaiiiCLim vigimistanni, mctallumpro ■ „-.,
■ ■ - ' Cam-
MMS INVENIENDI, PRJEPARANDt
6c miscendi ratio.
PLINIVSpaiicu]isivcrbiscomple.\'»scIlquicqui(Iadinuentioncma:risatC]nc-
rcvidcrur: siquldem primiim in Cypro inucntumfuissediuulgauit,ssgna vcro
]ocivcnarum!cvisnontetigit.Loca^ri;prargiiaritia,proptcrnietalliimpuri-
tatcnijvarijscoloribusrcfulgcrciblent. Vci'Uma'riigo,chrysocolla,&pyritcsa>rosi
siinueniatur, certissimumvena:a:raria:ibiocail:;:t;L'J;uiic:i:ii! csic iio.Tnn;. ilisaddl-
tur (ignum cuidcntiuv, uciiipc fr.icrura lapidum,quimagisamateriaa;rca jqu^irLj '
abalia cjdiaiarionemetaliieafindtintur iproptcrcaquoda^rissubltantiacst adusta,
&nimiabuiusmatcria; caiiditas portionnii ]apidn:iihi!mit!i;.'icm absumcus,illos:
. necessariofissilcsrei3dit;quaniui.svcdicc>juissLi<>loco, iuetiaiiiasubltantiahydrar-
gyriproiienirepossit. Insuper Piinius cualijs Antiquis,cxlapide arososolumxsco- Lapktra-
ilabat,neq; aliud metallumex huiusmodi Japidc excoqui posse prominciauit: cmtu siaqnalis.
tamcnhodicnon tes solum, sed interdum criam an;cntu;n cv.iruili matcria lapidea
-extr.iha.tur. Vcrumquidemestqu<$dhukisiiiodi lapidesvcluti ctiam pyntcsquan-
doq;sine metallo iimcniuntur. Pncterea Antiqni,& Recentiores varia excogitarunt
artificia,vt,trisvena.'cxcoquerstur,vel vta:sabargcntosegregaretur,quorumom- .., j.
nium rationem insuooperemetallicoGcorgiusAgricola complexus est.Amplius ex re^eJ '
alia etiam materia, qiiam ex pi %distis vc.nis, &lar>idibusa;rosis a-sparari solet: scri-
bitcnimPortainSmcJiniciooppidoCarpathimontisPannoniceslcputeumjCxquo ^j-«,«■.'
aquain trescanaleshausta efl"unditur,&ferrum illis impositumina:s vcrtitur,& ten- ^t^pl
uiafrustain Iuti/inabeunt,quod posteaignibusexco&umin ass purisiimuin trausit. *
Alijaqua Vitribii fossilis fcrrumdissblutum perfundunt ,vt inrubiginem conncrta-
tur, ex otia poftca miro artificio xs faflitant At examen #ris impuri, scilicet qnaii.
' tum puri, & perfesti, vel quantam argcnti pottionem contineat apud Andscam Li-
bauiumlcgatur.
iEsdiiigenterpurgatunij&abalijsmctallisscparatumOpificcs multifariamco-
lorareninintus. Namqiinterdumillifusocadmi]inaddtmt,&a;scoloremaiu-eum_j ■
induir. AiiquandoMagnctidem, seuTalcum,&tuncspeciemargCiiti repra-sentat: ^. ,ma~
quandoquidemexTaicocandido diymicisorganisoleum extrahitur,qu6diiia;re ^''■*'
dealbandoeftpra?stantissimum. Alij pratcreaapudPorramleguiitnrinodi, qtiibus ' *''*'
cx icre argcntum mentiri possiimus. Nonnulli mctamorpholim a:r is in argenrumaise-
quiconaiuur,diimcquasportioncsAui-ipigmcnti,&H:i.Iinitri in vak vitico supra
carbonesconiminuunt,&huius pulticris semunciara siilgulis libris auistusiaddunc
mikendo ,donecin vcram argenti formam transmutetur.
5inmisturamrcspiciamus,harcduplicIsgencriselsesoIct:vcIenim a;s cuin alijs
mctallis, vel cum aiijs fossilibus pcrmiscetur. De vltima mistura pauld ante cgimus, *'
quado cum magrietide colorem ais;cutcum,&cuinIapidccaIanUHari'5f&roi«<?nu- ^sris>x~
eiipato colorein aurcuacquircbat,nani hoc postrcmo modo pra-paratum, Aurichal- ?'■*■
) cumappelIaturiItaq;a:santequamcumalsjsmeta]|issundatur,eiusfusiotarda,veI
ceIcrestponrieraiida;cuniMizaIdus,adacccIerandama:rissul^ncm,vngulascqui
intcr fiiiidcndiim [KTinikcat.^iiciviariinodiun initu- catcramctailasuamhabentmi-
sturam,quamOpificesis^i>;voc3nt:paiitera:sabhacnonestaIienum,non«a;rj's
ltias.aaugeauir, vcjati dc au-.-o, & argcuto rcLinim fnit;scd vtab illo qua-dam visci-
ditasatifcratur,qii«impedit,quo minus Fe&ead varia opera fundatur. Miscetur . .
ergocumStano,&Aurichalco;pi'opi'iatamcn,S;optimamistiira veH.ffrfpcrfes.1uni
Stannumcsscrraditur,vtopei'asi:icnulici. paicnti!]-,namopcsibusiuaIIco,&diIa-
Jarionc q:ciit:biiv, ;rv in ::i ;JT.::.i: :i :>. & DciiV^suv: di';: (iebct,quoniam a:S mistummal-
Ico irangitur.Harc nnstitra,pro vanccatcoperumcvaria cssc dcbct,namaliam statua;,
a!iamboinbard*,aliam CaHi;i:i:'.,r,,il!ann:,iv,;!i:v,!ioi:;:i:a,& lc'i;ctcvc>;i's>stulant.
Quandoquidemcentumlibi;': a-;iv, c;:in diiotiecimstaniiiprotormentisbellicisma- .
ioribnsmctallumcoIiciHnt.. Scdccutuinlibr.vaiiiCLim vigimistanni, mctallumpro ■ „-.,
■ ■ - ' Cam-