DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.1170#0133
Mufei Mctallici Lib.I. 127
NATVRA, ET D1FF£R£NTI£.
HOC metallum sibi inatura comparauit,vt, ratione coloris.ad anrum aceedi^
ret iquocircamuItiOrichalcum matcriam quamdam.esst: metallicam refc-
runt^quarolimarepretiosiorriabebatur: quamiiisOcliusRhcdigmusicri- Lib. 19.e.
pseritOrichalcuma-rcuni nictallun, nimirum clialcoma vitlaiTnihibminns iticom- ■$.
parationc ad ars,natura hociJliingenerauit,virmaioren^duririairipossideretiiit!tKtiU
Iitdcarm.n.
1'irexto/fuasore atiro, ttnraq; orichalco.
Bcringutiusamultorum sentcntia recedens orichaJcum proprijscarere venisarbi- y->
rratusPIiniunirepra:hcndit,quiintermctalJaaIiciuandoOrichakum connumcrans, J^)
locum eius natalcmnonallignaucritjrursusq; addit Orichalci venam hodie qnoq; ef-
B fodipossc,(ioliminucntaf'uisset:iinmomagis,a;q,ma!jiduam stabiiicni kntentiam
diuulgauit,qu6d qucmadmodiniulialybsad jciTiiiii,i;aO:jch:;lctimadcsrcduciiur.
Vejrumtauiennos,in cxplodcada hacopjnio'ic , iiiliiiiuic poliumus ly.itris tcmpori-
bus Aurichakii non effodi,non qtiia iu nronrijs vcnis non laiibtiletur.scd quia absq; Cur Ori-
MigentilaborudifficuItatc,&paucisOpcrariottiincs|'tii(isIactitiuniparatur, quibus chaknm
natiuumnoneffoderctur. Etquamitis Ariltotcks,rcscrcntibns Cardano, &alijs vi- hadie non
ris doclis m libro Sccretorum,scripserit Orichalcsi naturalc nnsquam effodhattamcn essoiia-
huitismodi Aristotelislibrum tanquamsuspcclumitrrellimits:cmnibi inuitaalia tan- tar.
to virominicnedignalegantur. Iraqsmeditantcshuius metalli differentias, iilud in
naturale,&artihcjakdistrjbuemus. Natiuum v(>c-imn.$i*p:oprijs minciiserutum,
quod Pliniusob insignembonitatem summoperc commcndauit. Id posteadesijt ,vt
idemPliniustestificatur,s'ortequoniamsaciliorhuiushabeiicliratio repenafuerit, s
AIiaetiamspeciesOrichakinaturalishabcnir,auctorc Scaligero, in funduribus in- "} '?","t
tcr Mexicum,& Daritnem, quod nulla ftammarum violentia fundi potest. .. ..
9 Artificiakautcmmultifariamparatur.IsidorusexaTre^&mcdiciiniiiiilnis,nccnon ""' '
viokntia ssammarum Orichalcumcolore aureo refulgcns fieri asfeuerauit. Alijscri-
buntcircaAndiraquemdamptoducilapidem, qtiicremattisinserrum tiansmutatur,
deindc cum terra quadara in fbrnacc exco&usPsctidargyrumelftinJit; postmodum
luEcterracuma-re exccpta mixturam quamti.tm Oi'rehslcum iitnicupatam pra;ber.'
AuriclialcumadmentcmCardaiiiexauro purojapisic cai;-.iii;:ia:T;seumagiiesia,ar- Oricha/ca
gento, &a-rccyprio conssatur,cji quo vasa prKipui vstis opc atti» rcsnltant, qua: in- arsijicia*
custoditanondiui'uiimdecoteinicruant,cumaru;;:iic tacileiiiiitiilcntur. Cumigi- /c.
turterra iI]a,qua?Cadmiadic:tur,facilca-ricopukt:unh'>dlc Orichalcumexa!re,& . .
Cadmia virruteigneacwergit,&non soium;cs,quodcrat iubicundum,colorcm_j
f!auumacquirit,duriuicjicuadit;sedctiaminaiTametallima^noopisicumemolumen-
toaugctur.
D PRiEPARANDI RATIO, ET LOCVS.
MVLTI viri,&reimetallica-profcssoresvuIgareKSinlamiiiasdiIatant,qua-
rum dimidi.tmlibranilumi:ut,viiciair, tuna-cum allio.sicubus, mclk,&
raiisccrda,qua:omniasimulfundentesin Oiichaleum verrunt.Vcriim alios
modos&faciliores habemusapud Agricolam in voluminc, vbi de Fossilibus verb;i_j Lib.9.
facit.Hodie,Mediolani,a-sinOiitliJct!mt'iigit(ii ':imciiimodum.SumituriIlaqua-
titasaTisdilatatij&infrustadisseaijCuiusv.^ tiil-iMu sit capax,quod tamenadsum.
mamvfq;partem 11011 impletur,vt ei addatur tcrra qiia;dammincralisponderosaIla-
ui coloris, vulgo fortassispropter colorem Giaiamina nuncupata, quibul supcrposito:
vjtri puluerc, tota massa sunditur ,& a>s oliin coloris rubri aurcum colorem acquirit:
ijnmd,quodOpilicibusbonoest,tcrraiIIaadciihiiicmctallocopulatur,vt massa_j Color ar-
miranduminmodumaugeatur. Alij tandemprositenturAurichako colorcmargcn- getem t#
teum communicarCjinter quosrecensetur Faloppius, qui partcsarqualesargcnti viui Orichasco,
subli-
NATVRA, ET D1FF£R£NTI£.
HOC metallum sibi inatura comparauit,vt, ratione coloris.ad anrum aceedi^
ret iquocircamuItiOrichalcum matcriam quamdam.esst: metallicam refc-
runt^quarolimarepretiosiorriabebatur: quamiiisOcliusRhcdigmusicri- Lib. 19.e.
pseritOrichalcuma-rcuni nictallun, nimirum clialcoma vitlaiTnihibminns iticom- ■$.
parationc ad ars,natura hociJliingenerauit,virmaioren^duririairipossideretiiit!tKtiU
Iitdcarm.n.
1'irexto/fuasore atiro, ttnraq; orichalco.
Bcringutiusamultorum sentcntia recedens orichaJcum proprijscarere venisarbi- y->
rratusPIiniunirepra:hcndit,quiintermctalJaaIiciuandoOrichakum connumcrans, J^)
locum eius natalcmnonallignaucritjrursusq; addit Orichalci venam hodie qnoq; ef-
B fodipossc,(ioliminucntaf'uisset:iinmomagis,a;q,ma!jiduam stabiiicni kntentiam
diuulgauit,qu6d qucmadmodiniulialybsad jciTiiiii,i;aO:jch:;lctimadcsrcduciiur.
Vejrumtauiennos,in cxplodcada hacopjnio'ic , iiiliiiiuic poliumus ly.itris tcmpori-
bus Aurichakii non effodi,non qtiia iu nronrijs vcnis non laiibtiletur.scd quia absq; Cur Ori-
MigentilaborudifficuItatc,&paucisOpcrariottiincs|'tii(isIactitiuniparatur, quibus chaknm
natiuumnoneffoderctur. Etquamitis Ariltotcks,rcscrcntibns Cardano, &alijs vi- hadie non
ris doclis m libro Sccretorum,scripserit Orichalcsi naturalc nnsquam effodhattamcn essoiia-
huitismodi Aristotelislibrum tanquamsuspcclumitrrellimits:cmnibi inuitaalia tan- tar.
to virominicnedignalegantur. Iraqsmeditantcshuius metalli differentias, iilud in
naturale,&artihcjakdistrjbuemus. Natiuum v(>c-imn.$i*p:oprijs minciiserutum,
quod Pliniusob insignembonitatem summoperc commcndauit. Id posteadesijt ,vt
idemPliniustestificatur,s'ortequoniamsaciliorhuiushabeiicliratio repenafuerit, s
AIiaetiamspeciesOrichakinaturalishabcnir,auctorc Scaligero, in funduribus in- "} '?","t
tcr Mexicum,& Daritnem, quod nulla ftammarum violentia fundi potest. .. ..
9 Artificiakautcmmultifariamparatur.IsidorusexaTre^&mcdiciiniiiiilnis,nccnon ""' '
viokntia ssammarum Orichalcumcolore aureo refulgcns fieri asfeuerauit. Alijscri-
buntcircaAndiraquemdamptoducilapidem, qtiicremattisinserrum tiansmutatur,
deindc cum terra quadara in fbrnacc exco&usPsctidargyrumelftinJit; postmodum
luEcterracuma-re exccpta mixturam quamti.tm Oi'rehslcum iitnicupatam pra;ber.'
AuriclialcumadmentcmCardaiiiexauro purojapisic cai;-.iii;:ia:T;seumagiiesia,ar- Oricha/ca
gento, &a-rccyprio conssatur,cji quo vasa prKipui vstis opc atti» rcsnltant, qua: in- arsijicia*
custoditanondiui'uiimdecoteinicruant,cumaru;;:iic tacileiiiiitiilcntur. Cumigi- /c.
turterra iI]a,qua?Cadmiadic:tur,facilca-ricopukt:unh'>dlc Orichalcumexa!re,& . .
Cadmia virruteigneacwergit,&non soium;cs,quodcrat iubicundum,colorcm_j
f!auumacquirit,duriuicjicuadit;sedctiaminaiTametallima^noopisicumemolumen-
toaugctur.
D PRiEPARANDI RATIO, ET LOCVS.
MVLTI viri,&reimetallica-profcssoresvuIgareKSinlamiiiasdiIatant,qua-
rum dimidi.tmlibranilumi:ut,viiciair, tuna-cum allio.sicubus, mclk,&
raiisccrda,qua:omniasimulfundentesin Oiichaleum verrunt.Vcriim alios
modos&faciliores habemusapud Agricolam in voluminc, vbi de Fossilibus verb;i_j Lib.9.
facit.Hodie,Mediolani,a-sinOiitliJct!mt'iigit(ii ':imciiimodum.SumituriIlaqua-
titasaTisdilatatij&infrustadisseaijCuiusv.^ tiil-iMu sit capax,quod tamenadsum.
mamvfq;partem 11011 impletur,vt ei addatur tcrra qiia;dammincralisponderosaIla-
ui coloris, vulgo fortassispropter colorem Giaiamina nuncupata, quibul supcrposito:
vjtri puluerc, tota massa sunditur ,& a>s oliin coloris rubri aurcum colorem acquirit:
ijnmd,quodOpilicibusbonoest,tcrraiIIaadciihiiicmctallocopulatur,vt massa_j Color ar-
miranduminmodumaugeatur. Alij tandemprositenturAurichako colorcmargcn- getem t#
teum communicarCjinter quosrecensetur Faloppius, qui partcsarqualesargcnti viui Orichasco,
subli-