DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.4899#0097
90
Α'. ΑΙ άνασκαφαϊ καΐ έρενναι
ρετα πολιτικά δικαιώματα εν Δημητριάδη ήτοι το να δια-
τηρώσι μεν τους ιδίους εαυτών άρχοντας καΐ την αύτό-
νομον έκαστοι πολιτείαν, να μετέχωσι δε της εκκλησίας των
Δημητριέων και νά διοικώσι την νέαν πόλιν μετά της πε-
ριοχής αυτής δι' αρχόντων, εκλεγομένων εκ τε αυτής καΐ
εκ των συνοικισθεισών πόλεων και κωμών,1 αϊτινες έλο-
γίζοντο δήμοι τής Δημητριάδος. Δεν εΐναι όμως άπίθανον
ότι και πολλαΐ άλλαι κώμαι συνωκίσθησαν εις την Δημη-
τριάδα, ας μεταγενέστερα ευρήματα, ιδίοις ψηφίσματα, θά
έπιδείξωσιν ήμΐν.2
οί δημοκρατικότατοι Άρκάδες τους άπειθήσαντας εις τον
συνυικισμόν τής Μεγάλης πόλεως Τραπεζουντίους, τους μεν
αμέσως έφόνευσαν, τους δε υπολοίπους έξεδίωξαν εκ συμ-
πάσης τής Πελοποννήσου και τής κυρίως Ελλάδος.3 Ου
μόνον δε ή φιλανθρωπία τοϋ Δημητρίου, άλλα και το συμ-
φέρον των Μαγνητών, αντιτιθεμένων προς τους Θεσσαλούς,
τους σχόντας αυτούς υπηκόους και άπαιτοΰντας την Μαγνη-
σίαν χώραν επί Φιλίππου τοϋ Β' και μέχρι Περσέως4, συνε-
βάλοντο εις τον πρόθυμον συνοικισμόν τής Δημητριάδος• διό
βλέπομεν το κοινόν τών Μαγνητών τασσόμενον πάντοτε υπέρ
Είκών 104. Τα έσο> τοΰ κλειστοί λιμένος τών Παγασών (κατόπιν τής Δημητριάδος), ένθα ό Θεμιστοκλής έσκέφθη νά έμπρήση τόν
συγκεντρωθέντα στόλον τών Ελλήνων (πρβ. σελ. 78). Λ-Λ'-Λ" = ό χώρος τοϋ λιμένος• Σ = τό στόμιον αΰτοΰ'
Φ = οί τειχισμο'ι Φιλίππου τοΰ Β'• Π = ή κορυφή τοϋ Πηλίου• Ν = ή Νήλεια• 0 = τό Όρμένιον.
Είναι δε φανερόν εκ τούτων ότι έκόντες και πειθόμενοι
συνετέλεσαν εις την Δημητριάδα οί Μαγνήτες, μηδενός βια-
σθέντος υπό τοϋ Δημητρίου, καίπερ όντος βασιλέως, εν φ
πόλις, άλλα Μαγνητικόν τι πόλισμα' πρβ. Στέφ. Βν'ζ. «Αλέα . . έ'στι
καΐ Θετταλίας (ενν. πόλις)» και «Αλέα (ς)' έ'στι δε πόλις Θεσσα-
λική » και «"Αλός . . δύο δε Παρμενίσκος "Αλους ιστορεί, τόν μεν
υπό Άχιλλεΐ (ενν. τόν μέγαν τής Αχαΐας Φθιώτιδος), τόν δε υπό
Πρωτεσιλάω (ενν. τόν υπέρ την Πΰρασον Βορείως παρά το νΰν
«Καντήραγα» καΐ εγγύς που τής Δημητριάδος• πρβ. άνω σελ. 71
τους Ά φέτας)• ως προς το Αίολεύς πρβ. Στέφ. Βνζ. «"Ιλιον πόλις
. . . .τετάρτη Θεσσαλίας»• ό Αιόδ. Δ' 67 λέγει δτι ή Θεσσαλία έλέγετο
πρότερον ΑΙολίς' ως προς την Μεθώνην δτι ήτο δήμος τής Δημη-
τριάδος συμπεραίνω εκ τών ΙΟ IX2 1112 συμπληρών «[Μαγνητών
ό κοινός στρα] | [τηγ]ός και Μεθων[αίων ό υποστράτηγος και] | [οί]
δήμαρχοι εί[παν»' κείται δέ αΰτη ου μακράν τής Κορόπης και είναι
γνωστή εκ τοϋ 'Ομήρου Β 716, του Στράβ. Θ' 436 16 κλ.' πρβ.
Ήαύχ. «Μεθώνη, πόλις Θεσσαλίας». Το Όμόλιον δέν είναι δήμος,
αλλά τών κατά Μαγνησίαν γενικώς καΐ επισήμως λεγομένων πόλεων
δέν άνηκε δέ τοΰτο εΐδικώτερον τή Δημητριέων πολιτεία• περί τής
Κεντανρίας βλ. τά προειρημένα εν σελ. 71 και σημ. 6.
') Οΰτω βλέπομεν εν ταΐς έπιγραφαΐς άρχοντας ούχι μόνον Δημη-
τριεΐς, άλλα και εκ τών λοιπών μνημονευθεισών πόλεων και κωμών,
απάντων τών εχόντων την έπιτιμίαν πολιτών συνερχομένων εις τήν
εν Δημητριάδι έκκλησίαν τοϋ δήμιου.
2) Αί υπό τοϋ Κίρ, Τ1ΐΘ88. 8ίυ.ά. 82-85 άριθμοϋμεναι ως
συνοικισθεΐσαι πόλεις και κώμαι ήτο δυνατόν πάσαι ή τινές νά
συνετέλεσαν εις τόν συνοικισμόν τής Δημητριάδος• άλλ' ή ύπ' αύτοΰ
διαίρεσις τούτων εις ϊη ΌβΓΏβΙηαδ θϊπ^βΓηβϊηάβί και εις 8θ1θ-
Βί&ηάί^ ^ββΙΪΘΟβηβ είναι εσφαλμένη• διότι άπαντες οί δήμοι, ήτοι
αί συνοικισθεΐσαι πόλεις και κώμαι, έξηκολοϋθουν παραμένουσαι
αυτόνομοι, ως δεικνϋουσι μάλιστα τά ψηφίσματα ΙΟ IX2 11111112,
έτι δέ μάλλον παρέμειναν αυτόνομοι και αί λοιπαι κατά Μαγνη-
σίαν πόλεις, αί μη συνοικισθεΐσαι.
τών Μακεδόνων, εν ω τά λοιπά κοινά τής χώρας, μάλιστα το
τών πεδινών Θεσσαλών, αντιτάσσονται κατ' αυτών, πολλάκις
μετά μανίας και μίσους, οία κυρίως οι Αιτωλοί έπεδείξαντο.
Ή υπό τοϋ Δημητρίου άρα εκλογή τής θέσεως προς
κτίσιν τής εαυτού επωνύμου ύπήρξεν ου μόνον στρατηγικώς,
άλλα καΐ πολιτικώς εξαίρετος- τόν δέ πολιτικόν αυτού νουν
διαβλέπομεν και εν τω καθορισμώ τής λατρείας εν Δημη-
τριάδι: συνεκόμισε δήλα δη εν αύτη, ίδρύσας ναούς ή ιερά,
πάσας τάς σπουδαιοτέρας θεότητας τών συνοικιζομένων πό-
λεων διότι ή αναφερομένη (ερά αγορά εν Δημητριάδι5 δεν
εΐναί τι άλλο, ει μη συναγωγή τής λατρείας• ύποπτεύομεν
δέ ότι ή αγορά αΰτη κείται εκατέρωθεν τής μέσης ακρο-
πόλεως, ένθα διά προγενεστέρων δοκιμαστικών ανασκαφών
εΰρομέν τίνα διπλήν άγοράν και σαφή ϊχνη ναών και μα-
κράς στοάς, περί ων βλ. κάτω σελ. 92 και σημ. 1.
Έκεΐ λοιπόν ύπήρχον καΐ δέον νά άναζητηθώσι διά
περαιτέρω ανασκαφών ναοί ή ιερά ή μεγάλοι βωμοί τής
Αρτέμιδος Ιωλκίας, τής 'Αρτέμιδος Παγασίτιδος, τοϋ Διδς
Ακραίου, τοϋ Απόλλωνος Κοροπαίου, τής Αφροδίτης Νη-
:!) Παυααν. Η 27 6.
4) Βλ. άνω σελ. 81 σημ. 4 και κάτω σελ. 95 και εν τή περαι-
τέρω ιστορία τής Δημητριάδος.
δ)- Έκεΐ άνετίθεντο πολλά τών ψηφισμάτων τοϋ κοινοΰ τών
Μαγνητών ΙΘ IX2 1105 Ι «άναγραφήναι δέ αυτό και εν Δημη-
τριάδι εν τγ\ ιερά αγορά»" 1106 «εν τή ιερ/ά αγορά»" λίαν άρα εύ-
στοχος εΐναι ή συμπλήρωσις τοΰ ΗοΙΙθδΙΙΧ εν ΙΟ V2 367 IV
«άναγράψαι δέ και το ψήφισμα εί[ς] στήλη[ν λιθίνην, ην και άνα-
θεΐναι εν τβ Ιερά αγορά εις το ιερόν τής]|[Άρτ]έμι.[δ]ος τής [Ίω]
λκίας»• υπάρχει και ή έκφρασις απλώς «εν Δημητριάδι εν τί] άγορα»
και άπλοΰστερον «εν Δημητριάδι» V2 367 ΙΓ υπήρχε λοιπόν εν τή
ίερα ταΰτη αγορά ίερόν τής Ίωλκίας Αρτέμιδος, ης το πρώτον και
κύριον ίερόν ήτο εν Ίωλκώ.
Α'. ΑΙ άνασκαφαϊ καΐ έρενναι
ρετα πολιτικά δικαιώματα εν Δημητριάδη ήτοι το να δια-
τηρώσι μεν τους ιδίους εαυτών άρχοντας καΐ την αύτό-
νομον έκαστοι πολιτείαν, να μετέχωσι δε της εκκλησίας των
Δημητριέων και νά διοικώσι την νέαν πόλιν μετά της πε-
ριοχής αυτής δι' αρχόντων, εκλεγομένων εκ τε αυτής καΐ
εκ των συνοικισθεισών πόλεων και κωμών,1 αϊτινες έλο-
γίζοντο δήμοι τής Δημητριάδος. Δεν εΐναι όμως άπίθανον
ότι και πολλαΐ άλλαι κώμαι συνωκίσθησαν εις την Δημη-
τριάδα, ας μεταγενέστερα ευρήματα, ιδίοις ψηφίσματα, θά
έπιδείξωσιν ήμΐν.2
οί δημοκρατικότατοι Άρκάδες τους άπειθήσαντας εις τον
συνυικισμόν τής Μεγάλης πόλεως Τραπεζουντίους, τους μεν
αμέσως έφόνευσαν, τους δε υπολοίπους έξεδίωξαν εκ συμ-
πάσης τής Πελοποννήσου και τής κυρίως Ελλάδος.3 Ου
μόνον δε ή φιλανθρωπία τοϋ Δημητρίου, άλλα και το συμ-
φέρον των Μαγνητών, αντιτιθεμένων προς τους Θεσσαλούς,
τους σχόντας αυτούς υπηκόους και άπαιτοΰντας την Μαγνη-
σίαν χώραν επί Φιλίππου τοϋ Β' και μέχρι Περσέως4, συνε-
βάλοντο εις τον πρόθυμον συνοικισμόν τής Δημητριάδος• διό
βλέπομεν το κοινόν τών Μαγνητών τασσόμενον πάντοτε υπέρ
Είκών 104. Τα έσο> τοΰ κλειστοί λιμένος τών Παγασών (κατόπιν τής Δημητριάδος), ένθα ό Θεμιστοκλής έσκέφθη νά έμπρήση τόν
συγκεντρωθέντα στόλον τών Ελλήνων (πρβ. σελ. 78). Λ-Λ'-Λ" = ό χώρος τοϋ λιμένος• Σ = τό στόμιον αΰτοΰ'
Φ = οί τειχισμο'ι Φιλίππου τοΰ Β'• Π = ή κορυφή τοϋ Πηλίου• Ν = ή Νήλεια• 0 = τό Όρμένιον.
Είναι δε φανερόν εκ τούτων ότι έκόντες και πειθόμενοι
συνετέλεσαν εις την Δημητριάδα οί Μαγνήτες, μηδενός βια-
σθέντος υπό τοϋ Δημητρίου, καίπερ όντος βασιλέως, εν φ
πόλις, άλλα Μαγνητικόν τι πόλισμα' πρβ. Στέφ. Βν'ζ. «Αλέα . . έ'στι
καΐ Θετταλίας (ενν. πόλις)» και «Αλέα (ς)' έ'στι δε πόλις Θεσσα-
λική » και «"Αλός . . δύο δε Παρμενίσκος "Αλους ιστορεί, τόν μεν
υπό Άχιλλεΐ (ενν. τόν μέγαν τής Αχαΐας Φθιώτιδος), τόν δε υπό
Πρωτεσιλάω (ενν. τόν υπέρ την Πΰρασον Βορείως παρά το νΰν
«Καντήραγα» καΐ εγγύς που τής Δημητριάδος• πρβ. άνω σελ. 71
τους Ά φέτας)• ως προς το Αίολεύς πρβ. Στέφ. Βνζ. «"Ιλιον πόλις
. . . .τετάρτη Θεσσαλίας»• ό Αιόδ. Δ' 67 λέγει δτι ή Θεσσαλία έλέγετο
πρότερον ΑΙολίς' ως προς την Μεθώνην δτι ήτο δήμος τής Δημη-
τριάδος συμπεραίνω εκ τών ΙΟ IX2 1112 συμπληρών «[Μαγνητών
ό κοινός στρα] | [τηγ]ός και Μεθων[αίων ό υποστράτηγος και] | [οί]
δήμαρχοι εί[παν»' κείται δέ αΰτη ου μακράν τής Κορόπης και είναι
γνωστή εκ τοϋ 'Ομήρου Β 716, του Στράβ. Θ' 436 16 κλ.' πρβ.
Ήαύχ. «Μεθώνη, πόλις Θεσσαλίας». Το Όμόλιον δέν είναι δήμος,
αλλά τών κατά Μαγνησίαν γενικώς καΐ επισήμως λεγομένων πόλεων
δέν άνηκε δέ τοΰτο εΐδικώτερον τή Δημητριέων πολιτεία• περί τής
Κεντανρίας βλ. τά προειρημένα εν σελ. 71 και σημ. 6.
') Οΰτω βλέπομεν εν ταΐς έπιγραφαΐς άρχοντας ούχι μόνον Δημη-
τριεΐς, άλλα και εκ τών λοιπών μνημονευθεισών πόλεων και κωμών,
απάντων τών εχόντων την έπιτιμίαν πολιτών συνερχομένων εις τήν
εν Δημητριάδι έκκλησίαν τοϋ δήμιου.
2) Αί υπό τοϋ Κίρ, Τ1ΐΘ88. 8ίυ.ά. 82-85 άριθμοϋμεναι ως
συνοικισθεΐσαι πόλεις και κώμαι ήτο δυνατόν πάσαι ή τινές νά
συνετέλεσαν εις τόν συνοικισμόν τής Δημητριάδος• άλλ' ή ύπ' αύτοΰ
διαίρεσις τούτων εις ϊη ΌβΓΏβΙηαδ θϊπ^βΓηβϊηάβί και εις 8θ1θ-
Βί&ηάί^ ^ββΙΪΘΟβηβ είναι εσφαλμένη• διότι άπαντες οί δήμοι, ήτοι
αί συνοικισθεΐσαι πόλεις και κώμαι, έξηκολοϋθουν παραμένουσαι
αυτόνομοι, ως δεικνϋουσι μάλιστα τά ψηφίσματα ΙΟ IX2 11111112,
έτι δέ μάλλον παρέμειναν αυτόνομοι και αί λοιπαι κατά Μαγνη-
σίαν πόλεις, αί μη συνοικισθεΐσαι.
τών Μακεδόνων, εν ω τά λοιπά κοινά τής χώρας, μάλιστα το
τών πεδινών Θεσσαλών, αντιτάσσονται κατ' αυτών, πολλάκις
μετά μανίας και μίσους, οία κυρίως οι Αιτωλοί έπεδείξαντο.
Ή υπό τοϋ Δημητρίου άρα εκλογή τής θέσεως προς
κτίσιν τής εαυτού επωνύμου ύπήρξεν ου μόνον στρατηγικώς,
άλλα καΐ πολιτικώς εξαίρετος- τόν δέ πολιτικόν αυτού νουν
διαβλέπομεν και εν τω καθορισμώ τής λατρείας εν Δημη-
τριάδι: συνεκόμισε δήλα δη εν αύτη, ίδρύσας ναούς ή ιερά,
πάσας τάς σπουδαιοτέρας θεότητας τών συνοικιζομένων πό-
λεων διότι ή αναφερομένη (ερά αγορά εν Δημητριάδι5 δεν
εΐναί τι άλλο, ει μη συναγωγή τής λατρείας• ύποπτεύομεν
δέ ότι ή αγορά αΰτη κείται εκατέρωθεν τής μέσης ακρο-
πόλεως, ένθα διά προγενεστέρων δοκιμαστικών ανασκαφών
εΰρομέν τίνα διπλήν άγοράν και σαφή ϊχνη ναών και μα-
κράς στοάς, περί ων βλ. κάτω σελ. 92 και σημ. 1.
Έκεΐ λοιπόν ύπήρχον καΐ δέον νά άναζητηθώσι διά
περαιτέρω ανασκαφών ναοί ή ιερά ή μεγάλοι βωμοί τής
Αρτέμιδος Ιωλκίας, τής 'Αρτέμιδος Παγασίτιδος, τοϋ Διδς
Ακραίου, τοϋ Απόλλωνος Κοροπαίου, τής Αφροδίτης Νη-
:!) Παυααν. Η 27 6.
4) Βλ. άνω σελ. 81 σημ. 4 και κάτω σελ. 95 και εν τή περαι-
τέρω ιστορία τής Δημητριάδος.
δ)- Έκεΐ άνετίθεντο πολλά τών ψηφισμάτων τοϋ κοινοΰ τών
Μαγνητών ΙΘ IX2 1105 Ι «άναγραφήναι δέ αυτό και εν Δημη-
τριάδι εν τγ\ ιερά αγορά»" 1106 «εν τή ιερ/ά αγορά»" λίαν άρα εύ-
στοχος εΐναι ή συμπλήρωσις τοΰ ΗοΙΙθδΙΙΧ εν ΙΟ V2 367 IV
«άναγράψαι δέ και το ψήφισμα εί[ς] στήλη[ν λιθίνην, ην και άνα-
θεΐναι εν τβ Ιερά αγορά εις το ιερόν τής]|[Άρτ]έμι.[δ]ος τής [Ίω]
λκίας»• υπάρχει και ή έκφρασις απλώς «εν Δημητριάδι εν τί] άγορα»
και άπλοΰστερον «εν Δημητριάδι» V2 367 ΙΓ υπήρχε λοιπόν εν τή
ίερα ταΰτη αγορά ίερόν τής Ίωλκίας Αρτέμιδος, ης το πρώτον και
κύριον ίερόν ήτο εν Ίωλκώ.