Universitätsbibliothek HeidelbergUniversitätsbibliothek Heidelberg
Hinweis: Ihre bisherige Sitzung ist abgelaufen. Sie arbeiten in einer neuen Sitzung weiter.
Metadaten

Archivio storico dell'arte — 1.1888

DOI Heft:
Fasc. VIII
DOI Artikel:
Maresca, Antonino: La tomba di Roberto d'Angio in Napoli
DOI Seite / Zitierlink: 
https://doi.org/10.11588/diglit.17347#0415

DWork-Logo
Überblick
loading ...
Faksimile
0.5
1 cm
facsimile
Vollansicht
OCR-Volltext
ANTONINO MARESCA

309

il quale nella sua opera disse che la tomba di Roberto d'Angiò era stata eseguita da un Masaccio, 1
per cui molti autori si credettero obbligati di seguire quest'opinione, che i documenti hanno distrutto.

Il Catalani, che fu il primo tra noi ad occuparsi con serio criterio dell'arte della nostra regione,
ed al quale gli studiosi debbono essere riconoscenti, parlando del monumento di re Roberto segue
ancora le orme del De Dominici, e, pure accennando ai documenti angioini, dice che il de'Pazzi fu
direttore dell'opera, e pare che supponga i fratelli Baccio e Giovanni semplici esecutori. 2

Il Minieri Riccio poi, riportando un brano dei documenti, dice che, morto Giacomo de' Pazzi,
gli fu sostituito Andrea di Gismondo, il quale come architetto direttore dovè soprainlendere cum
omnium cura et diligencie studio circa perfectionem costructionis dicti operis seu hedifìcii.3
Mentre che dalla esatta lettura dei documenti non si rileva che il di Gismóndo fosse architetto, qua-
lificazione che certamente sarebbe stata inserita nella scrittura, con altre aggiunte lodevoli, come
comunemente si ritrova nei documenti della stessa epoca. Dalla lettura dei documenti appare chiaro
che il di Gismondo, dopo la morte del de' Pazzi, fu incaricato dalla regina Giovanna di occupare il
posto di questi come sorvegliatore della esatta esecuzione del contratto fatto inter Curiam nostrani
ex 'parte una, Magistrum Factum et Iohanem de ftorencia marmorarios fraires eoe parte altera,
dovendo però esso sempre dipendere da Guglielmo de Randacio, cavaliere e regio familiare; ciò che
dimostra che il monumento era stato ideato dai fratelli fiorentini. Lo Schulz ed il Perkius lo dicono
opera loro. 4

Chi conosce l'abilità dei marmorai di quell'epoca comprenderà facilmente che gli esecutori della

gagia prò tempore quo negocia ipsa de beneplacito nostro geres de predicta pecunia recipienda per te prò costructione pre-
fata tibi possis auctoritate presencium retinere ordinacione et mandato quocumque contrario non obstante. Datum Neapoli
sub parvo sigillo nostro in Camera nostra anno domini M.CCCXL die XXIV februarij XI indictionis regnorum nostrorum
anno primo.

Noviter autem dicto Iacobo de Pattis viam vivium se carnis ingresso nos de fide prudencia et legalitate tua testimonio
accepto in laudabili confidentes te prepositum prefati operis seu hedifìcii loco dicti quondam Iacobi tenore presencium duximus
ordinandum. Volumus igitur et fldelitati tue commictimus et mandamus quatenus forma predictarum convencionum et pa-
ctorum per te diligenter actenta et in omnibus observata intendas et intendi facias cum omnium cura et diligencie studio
circa perfectionem costructionis dicti operis seu hedifìcii iuxta predictam formam convencionum et pactorum cum predicta
quidem noticia coscientia et assensu Gulielmi de Randacio memorati pecuniam vero necessariam prò memoratis expensis
costructionis predicti videlicet prò emendis marmoribus et rebus quibuslibet aliis necessariis ac ecian prò solvenda mercede
predictis magistris ad predictam rationem in prefatis convencionibus declaratam ac personis aliis vacantibus operi hedifìcii me-
morati requiras et recipias a Thesaurariis nostris ipsamque pecuniam convertas prò ut oportunum fuerit in hedifìcium me-
moratum iuxta convenciones easdem cum huiusmodi noticia et conscientia dicti Gulielmi de Randacio. Ita quidem quod
huiusmodi solucio facienda per te sicut premictitur fìnes modestie non excedat facturus dictis Thesaurariis de hiis que ab
eis modo receperis singulis vicibus apodixam quibus Thesaurariis de solvendo tibi huiusmodi pecuniam necessariam alias
nostras literas destinamus facturus eciam quaternum unum continentem quantitatem pecunie recipiende per te sicut pre-
mictitur ac etiam exolvende cum diebus et locis receptionis et solucionis hujusmodi noticia etiam et conscientia personarum
a quibus illas receperis quibusve illas solveris et prò quibus causis ac destintionibus aliis oportunis sub sigillis dicti Gulielmi
et tuo tempore tui computi producendum cui quaterno stari illiusque tibi piene suffìcere volumus ad cautelam nullis cau-
telis aliis quam presentibus ac eodem quaterno a te per nostrani Curiam exinde requirendis dummodo in quaterno ipso con-
tenta de prefati Gulielmi conscientia noticia et assensu processisse noscantur. Et ne in premissis commissis tibi negociis
propriis sumptibus elabores gagia granorum auri decem ponderis generalis per diem sint dicto Iacobo per dictas nostras
literas stabilita fuerunt tibi tenore presencium stabilimus que quidem gagia tibi de predicta pecunia recipienda per te prò
costructione premissa quamdiu scilicet dieta negocia de beneplacito nostro geres auctoritate presencium retinere procures
ordinacione seu mandato quocumque contrario non obstante recipias nihilominus et requiras a Terucio de Pactis fìlio et he-
redi quondam Iacobi ipsum ad id auctoritate presencium compulsurus cum Gulielmi noticia supradicti omnes et singulos
lapides marmoreos omniaque legamina et instrumenta quecumque ac omnem pecuniam que et qui potuerunt et debuerunt
penes eumdem quondam Iacobum dicti operis et eius officii ratione restitisse in predicti quaterni tui introytu cum eadem
conscientia Gulielmi per te fìdeliter annotandos de quorum omnium receptione eidem Terucio fìlio dicti Iacobi sub sigillo et
subscriptione tuis debitam facias apodixam quam sibi de hiis valere volumus ad cautelam. Datum neapoli in Camera nostra
anno domini MCCCXXLV die VI Octobris XIIII indictionis Regnorum nostrorum anno III. (Archivio di Stato in Napoli. - Carte
Angioine. Registro 1346 A, voi. 351, folio 11).

1 Le vite dei pittori, scultori ed architetti, tomo I.

2 Le chiese di Napoli. Descrizione stor.-art. dell'architetto L. Catalani. Napoli, 1845. p. 92.

3 Ardi. stor. Prov. Napol. An. VIII, 1883, p. 395.

4 Denkmaeler der Kunst des Mittelalters in Unteritalien von Heinrich Wilhelm Schulz. Dresden, 1800, voi. 3«, p. 72.
Perkins. trad. francese per Ch. Ph. Haussoullier. Paris, 1869, tomo II, p. 62.
 
Annotationen