Universitätsbibliothek HeidelbergUniversitätsbibliothek Heidelberg
Hinweis: Ihre bisherige Sitzung ist abgelaufen. Sie arbeiten in einer neuen Sitzung weiter.
Metadaten

Archivio storico dell'arte — 1.1888

DOI Heft:
Fasc. XI
DOI Artikel:
Nouvi documenti
DOI Seite / Zitierlink: 
https://doi.org/10.11588/diglit.17347#0571

DWork-Logo
Überblick
loading ...
Faksimile
0.5
1 cm
facsimile
Vollansicht
OCR-Volltext
NUOVI DOCUMENTI

458

opus conducta sumptibus prefati R. D. Carlis et Epi-
scopi : Et hoc prò pretio et nomine pretii mille du-
catorum auri in auro Et illud plus quod prefato
Domno Berardino videbitur dicto pretio addere Dan-
dorum soluendorum et numeratorum (sic) prefato
magistro Juliano perfecto et absoluto et approbato
dicto opere ut supra. Promittentes diete partes vna
altere (sic) et altera altere (sic) et vicissim : Supra-
dicta omnia et singula ad inuicem promissa sol-
lempni stipulatione interueniente attendere obseruare
et adjmplere : contra que ea et earum altera non
facere dicere uel venire aliquo modo obeasione uel
causa de jure vel de facto sub pena dupli dicti pretii
stipulatione iuuallata In singulis capitulis huius
contractus qui totiens conmictatur et exigi possit
quotiens per dictas partes vel earum aliquam con-
trafactum vel contrauentum fuerit de Jure uel de
facto : Rato tamen manente presenti contractu Qua
uero pena soluta uel petita uel non supradicta omnia
et singula ad Inuicem inter partes promissa per-
petua fìrmitate perdurent1 et omni alij (sic) legum
auxilio Juris et vsus. Et specialiter priuilegio fori :
Benefìcio noue constitutionis de pluribus reis de-
bendis : Pro quibus vero omnibus et singulis ad In-
uicem et vicissim promissis fìrmiter et Inuiolabiliter
observandis diete partes seipsos et oorum cuiusque
eorum bona mobilia et immobilia presentia et futura
et ubicumque posita obligaverunt et ypothecaue-
runt Curie ciuitatis Camere Apoe Smi D. N. pape eius-
que Camerarij Vice camerarij Auditoris Regentis
Locumtenentis et Commissarij ac omnium et singu-
lorum aliarum curiarum ecclesiasticarum et secula-
rium vbilibet constitutarum jurisdictionibus colier-
citionibus compulsionibus Juribus rigoribus stilis et
mentis examinibus supposuerunt et submiserunt
per quas quidem Curias et earum qualibet in soli-
dum tara coniunctim quam diuisim voluntarie et
expresse consenserunt : Se ipsos et cuiusque ipsorum
heredes posse et debere cogi compelli constringi mo-
neri examinari aggravari reaggravari et ad brachium
seculare disponi arrestari capi incarcerari et deti-
nerj vno et eodem tempore et per diuersorum tem-
porum interualla husque ad plenariam et integrarti
satisfactionem dictorum mille ducatorum aurj et om-
nium et singulorum dampnorum Interesse et expen-
sarum occasione premissorum forsansubstinendorum
et restituendorum Ita tamen quod exemptio vnius
curie exemptionem alterius alterius curie non impe-
diat nec remoret. Non obstantibus Jurisdicentibus :
et vbi Iudicium inceptum est ibidem fìnem accipere
debet. et qualibet alia juris et facti exceptione in con-
trarium faciente non obstante. Renumptiauerunt In-
super prefate partes omni et cuilibet exceptioni doli
mali, vis, metus fraudis lesionis et machinationis et
date promissionis ad inuicem ut supra non facere et

1 Renunptiantes dietac partes eie., formula cancellata.

ex causis predictis : et presentis contractus non sic
ut premittitur facti et celebrati et aliter aut plus nel
minus iuisse factum quam scriptum et e contra om-
nibus alij s et singulis exceptionibus cauillationibus
et cautelis quibus inouantibus contra premissa uel
earum aliqua : dictas partes vna contra alteram fa-
cere dicere venire, aut se tueri, quouis modo pos-
sent. Et specialiter Juris dicenti generalem renum-
ptiationem non valere nisi precesserit specialis et
expressa. Item ibidem statim et incontinenti prefati
Domini Dominicus et Berardinus et magister Julia-
nus partes predicte nominibus quibus supra prò
maiori cautela ipsarum partium gratis sponte Et om-
nibus melioribus modo via Jure causa et forma qui-
bus melius et efficatius potuerunt et debuerunt fe-
cerunt constituerunt et renunciauerunt.

P. Gianuizzi

Il Pisanello e i Gonzaga.

Oggi questo artista è stato rimesso in onore per
opera di critici geniali e gode di nuovo la fama che
ebbe incontrastata al suo tempo. Molte notizie della
sua vita sono state scoperte negli archivi e pub-
blicate da eruditi osservatori; si sono rinvenuti pa-
recchi dipinti in cui risplende tutta l'eccellenza della
sua alta personalità ; 1 infine si sono studiate e ri-
prodotte le sue medaglie iconiche, le prime e le più
belle fra quante ce ne ha tramandate il secolo de-
cimoquinto, e che formano inoltre la parte più inte-
ressante delPopera artistica di lui. 2 Tuttavia una
biografìa completa del Pisanello fatta con criteri mo-
derni è ancora da scriversi, e per questo mi par
utile il pubblicare alcuni pochi documenti che ri-
guardano le relazioni ch'egli ebbe coi Gonzaga e ci
additano alcune opere sue, pur troppo oggi perdute.

Come già ebbe a notare il conte D'Arco, Vittore
Pisano fu chiamato a Mantova nel 1439 dal marchese

1 Non so se alcuno abbia mai rivolto l'attenzione ai documenti
pubblicati dal prof. A. Rossi nel Giornale d'erudizione artistica,
V, 288 e VI, 102, intorno alle requisizioni di quadri fatte dalla Francia
a Perugia ai tempi della repubblica e dell'impero francese. Ivi si
menzionano due quadretti dipinti da Pisanello da Verona, rappre-
sentanti l'uno una pubblica piazza, l'altro alcuni santi, portati nel feb-
braio del 1812 al museo Napoleone di Parigi ; e più avanti sei pie-
eoli quadri rappresentanti fatti sagri in tavola di Pisanelli (sic)
portati a Roma nello stesso anno. Tutti questi quadri appartenevano
al convento di San Francesco e furono restituiti a Perugia nel 1815
e nel 1817, per cui credo non sarebbe difficile ritrovarne le traccie
e accertarne l'attribuzione ; non taccio tuttavia che si potrebbero ri-
conoscere in essi le otto tavolette con storie della vita di S. Ber-
nardino da Siena, giudicate lavoro di Fiorenzo di Lorenzo e ram-
mentate dal senatore Morelli (Lermolieff, Le opere dei maestri ita-
liani, p. 275).

3 La classificazione delle medaglie del Pisano è stata fatta spe-
cialmente dallo Heiss con criteri alquanto restrittivi ; io crederei,
d'accordo col Friedlaender, che dovessero accettarsi come opera sua
le due medaglie di Nicolò d' Este che lo Heiss vorrebbe del Mare-
scotti e la bellissima del Pisano stesso, col suo ritratto.
 
Annotationen