Universitätsbibliothek HeidelbergUniversitätsbibliothek Heidelberg
Hinweis: Ihre bisherige Sitzung ist abgelaufen. Sie arbeiten in einer neuen Sitzung weiter.
Metadaten

Iustinianus <Imperium Byzantinum, Imperator, I.>
Corpus Ivris Civilis Ivstinianei (Band 5,2): Institutionum, Sive Primorvm Totivs Ivrisprudentiae Elementorum Libri Quatvor: Omnia à mendis quàm accuratissimè repurgata, atque vindicata — Lyon, 1627

DOI Seite / Zitierlink: 
https://doi.org/10.11588/diglit.2602#0048
Überblick
loading ...
Faksimile
0.5
1 cm
facsimile
Vollansicht
OCR-Volltext
47 Inſtitutionum Imperialium Liber j.

Tertia ibi, Vnde quaſitum. ſecundûm Porc. CASVS. Acceſſi
ad Iuſtinianum, & ita queſiui ab eo: Domine, vos vultis tracta-
re de nuptiis, dicatis igitur mihi, qu ſunt iuſt nupti? Ad hoc
reſpondet Iuſtinianus dicens, quod iuſt nupti ſunt quas in-
ter ſe ciues Romani, id eſt liberi-homines ſecundûm prace-
pta legum contrahunt.
videlicet maſculi pube-
res, & fœminæ viripo-
tẽtes, & hoc eſt verum,
ſiue ſint patresfam. qui
nuptias cõtrahunt: ſiue
filiifam dum tamen fi-
lijfa. de conſenſu parẽ-
tum, in quorum ſunt
poteſtate, nuptias con
trahant. Nam quod
filiusfa de conſenſu pa-
rentum, in quorum eſt
poteſtate, debeat con-
trahere: tam ciuilis, quã
naturalis râtio ſuadet:
in tantum etiam quod
iuſſus parentum in ma-
trimonio à filiofa. con-
trahendo præcedere de-
beat vnde quia conſen-
ſus parentum requiri-
tur, apud veteres dubi-
tatum fuit, & queſitum
vtrûm filiusfa alicuius
furioſi poſſit nubere, &
contrahere matrimo-
nium, cum parer furio-
ſus conſentire non poſ-
ſit. Et certé licer de
facili conſenſerint anti-
qui, ſcilicèt quod ipſa
poſſit ſine conſenſu pa-
tris nubere: in filio ta-
men varij in varias ſen-
tentias declinauerunt:
ſed tandem ad huiuſmodi dubitationem veterum ſopiendam
noſtra proceſſit conſtitutio:cuius auctoritate permiſſum eſt, vt
ad exemplum filiæ furioſi filius furioſi ſine paterni cõſenſus in-
teruentu vxorem ducere poſſit: ſecundûm tamẽ modum in ea-
dem conſtitu. expreſſum.l. d vſque adS. ergo. Franc.
a JCiues Romani. i. liberi homines:vt . de liber. Sfi. ſerui ergo
non faciunt matrimonium; ſed contubernium Pvt hic, & Cde
ſona i ince nup. lcum aneidis, & in aut de nup. S. ſi verô decreti verſ ſi
ne eeſonz, ſi vero al initio coi sT’Sed aliud eſtiure canonum b quod pra-
conditio dete. ualet:vt in auth. de eccle. ti in princ. & in glo collat ix vbi dicitur,
rior: alias ſe quod canones ſunt ſeruandi proc legibus.
cus, ſecundum bJ Pracepta. quæ ſunt jo. tit per totum. & ffa. & Ceo.ti, per to-
a, Fa. &Ang tum-vt colligimus in magna glo.j. eo. Sſunt & alia.
bDie quod de e ubtres maiores rillan. a infr qui motute, fin in prineip.
tas attenditur ADDITI O.Hæc gl, non bene loquitur. nam licet quoad tu-
ex annis:ut lf telas, & teſtamẽta ille appelletur pubes, qui annã xiv cõpleuit,
vxor S ſi minor. ſi vir ſit, aut xij. ſi mulier fuerit:que tamẽ ad matrimonia con
bi, mox apudef trahenda appellantur puberes, quum primum coire poſſunt:nõ
a ls alde a igitur in matrimonio copulando pubertas cognoſcitur ex an
remffde ritnu. norum numero, ſed ex poteſtate coeundic puberes extrà de de-
& ta loquitur ſpon impu ſecundûm Chriſtoph.
Glo hie Sed de d’ Viripotentes.i. maiores xij-an-inf quibus mo.tu fi i-reſp. Sed in
iure canoatté. ſponſalibus d vij ann. ſufficiunt :vefde ſpon. l.in ſponſalibus.
diuu ppuerers JSedouquid hodie v an ſunt neceſſarijad matrimonium: vr
e puberes. xtrà in authent de tempo nõ ſolu pe, ſuper do.S nouimus. colla, vij. Reſp.
de deſponſat im- lex illa conſuetudinem, & frequentiam hominum ponit:aliud
de iure: vt hîc. Item quid ſi aliquis antequam iſtud tempus

ciues Romani contrahunt,
qui ſecundum pracepta b legu
coëunt: Maſculi quidem pube-
res s, fœminæ autem viripoten-
tes : ſiue patresfamilias
ſint, ſiue filiifamiliàs: dum tamẽ
ſi filiifamiliàs ſint a, & conſen-
ſum habeant parentum quo-
rum ſunt in poreſtate f. Nam
hoc fieri debere, & ciuilise,
& naturalis ratio ſuadet: in
tantum, vt iuſſus y paren-
tis præcedere debeat i. Vn-
de l quaſitum eſt, an furioſi fi-
lia nubere, aut furioſi filius vxo-
rem ducere poſſit l. Cûmq, ſu-
per fili m variabatur: noſtra
proceſſit deciſio, qua e per-
miſſum eſt ad exemplum filiæ
furioſiP, filium quoque furio-
ſi poſſe & ſine patris interuen-
tu matrimonium ſibi copulare
ſecundûm datum ex noſtra
conftitutione modum.

a Cireattmen
domini praiu.
diclum. cap.1.
& ili Gl extrà
de coniugio. ſer-
uor, quam verã
intellige, niſi
domino ſcien-
te, & non con-
tradicente: vr
C de la. li: toi.
vel altero con-
iugum erran-
te in conditio-

Aſcendẽtes cum deſcendentibus

puber.
.sniſpniceun atingat inuentus ſit ſuficiens ad matrimonium Videtur quod
tus piritun nubere poſſit f-vr ffquando dies legace lpen quaſi fœlici diplo-
dum. mate vſus: v ff de verbo oblig. cõtinuus. S cum ita. Sed cõtra di-
d Spõſalia an. co:Imô lege lulia de adulterio & ſtupro cõmiſſo poterit puni-
no tatis ſepti ri:vt ffde adull. inter liberas.j. reſpon. & eſt pro hoc ffde cõcubl.j.
pun canoaſt Sf Si auten de facto intra dicturm tempus vxorem quis accepe-
equi te: rit, tunc erit vxor, cumad atatem pradictam perueneritavt ftde
tepus, quod in- vit uptia. l minorem. ADDITiO. Pro notatis in hacglo. vide
nuptis, requi-c puberes extrà, de despõ.impu, vbi opinio glo. videtur reproba-
ritur? ſponſa- rEt pro fine huius glo-vide c j de deſpon impu lib vi, An mu-
ia ſoſoter- iet poſſt contrahere matrimonium ante xilannu: die ſecun-
fet Nupie dun lo de Plaquodſie: vt puta propter pacé vt ca i de deſpon.
coniunciont impltem ſi malitia ſuppleat œtatévi e. j de coiu ſer. & c de illis.
maris, & fœmi de deſpon, impu. quia maius periculum eſt in ea, quam in maſ-
n continent. culo, propter calidiorem ſanguinem ad luxuriandum, & fragi-
ade cappbee litaren ſerus v fra insll que imeipit Nan de ſilia.
lt t vura e Patresfamilios lqui ſunt iuris ſui cuiuſeqq etatis ſint, & ſie
poſat ipunu, matresfa ſedfilip& filiaefa qui ſunt in poteſtate, cuiuſeün; ata-
vror. in fiſf de tis lintvtff-de his, qui ſui, vel alien-iur ſunt Inam ciui. AceVRS.
iulteru a Si filtifamilis ſint.Idem multô magis dicendum eſt, ſi filia-

48

annis, neceſſe en
propinquorum:l

familiàs ſintnam & emãcipata minores xxv.
vt habeant conſenſum patris, vel matris, &
l. vidua.l. in coniunctione. C.de nupt. quod tamen in filiis em.
lan-

cipatis locu non obtinet. l. filiusffade ritu nupe. niſi ſeiliéet cr,
damus Acurſio t Harmenopuſo quil’liut epſitandis e e.
is

legibus eſſe cenſent, qui
ad filias emãcipatas per-
tinent. CvrAe.
f SIn poteſtate. Quid
erao de demaeis vi
letur idem: vt C. eol a Ems.
vidua Sedilud conſit petſn iupus
eſt b, non praeceptun conther i,
Quod autem poſſit ia ne couſenis
lius emancipatus, dii u. r un at
turſfr de contra tab lab liy aa,tnſ.
Sſi emancipatus & fide dus cuuſi
rit nupt fſlius emanei indun tn
patus. da co euu.
gI Et ciuilis. quia eſt tQu
in poreſtate de iure ci pet nna?
uil Rotvr aait lSius. Iiumt pree.
h AEt naturalis. quia & iberin in
pater:vr ffe iuſt & iur. Diune ſen-
ly, vel quia proauus-r lan lu.
infrà, de pupil, ſubſtit S.y.
ACiuilis, & naturalis
ratio. Ciuilis patria po-
teſtas Naturilis, ideſt
lus gentium: quo vide-
ie conparrnn ſt t erais eae
vt parentibus, & patria dnnoeſeur
pareamus. Cvin0. Angel Pa
2 SIuſſu. Pro, volun. Sl conſiliun
tas: vr in l ſiſupetta Arutnir,
quoniam de inot teſtam. rt ceci-
CVIACIVS. dum, ſecus ſ
i J Debeat. aliàs nõ va¬ perfectionis.
let: vt ffde ſtatu hom Gl eſt odlin c
Paulus reſpondit t vi- & au d a
detur tamen conſen. auz a e
tire, niſi contradicat expreſſe: vt ff.de ſponſa. lL in ſponſalibuuinſi eQuol veun
Rt Vnde. quia patris conſenſus exigitur. de honeſtate
l Poſſit. Videtur quod non, cûm pater non poſſit conſentire: nõ de neteſi
vt ſde iure codi l’y, S furioſuu. attanau
m J Super filio nam de filia facile conſenſum fuitquia forté ea- Cl atç
lidior ſanguis eſt in ea: ur in auth de non elig. Scum iitur col. ele ſinait
vel verius propter fragilitatem ſexus. ar. quib. alie. licet. in prin. n Ol ari,
ſed prima non placet. d depnn ecin
n J’Diuiſioi ſententia, vel lex:vt Ceo-l ſi furioſi. dV er
C.... ſ Am cauſam.
OJQua deciſione. la. Vel quod
p J Furioſi.Idẽ & ſi captus fuerit, & abfuit, & pater per trienniu: hicdicitur, ve-
vel ſi neſcitur an viuat, vel nõ:vt ſff de rinul ſi nepos. S fita. run eſt de iu-
J senuſin darmn l ei utoris parie d’dlot tdi din
lecundum quatitatem patrimonii patris datarut co. lſi furio- de iur tſ
ſi.d in fi ſed iure canonum ſufficit cõſenſus eorum,de quoru qui marrim a¬
matrimonio agitur. ſed illud forté in aliis, non e in filiisfami¬ cuſare.
lias intelligitur. Vel credo quod hoc corrigiturquiaita hone. d Conſenſius
la l eſt res cotrahere matrimonium, ſieut & intrare monaſte- iteins qu
riumut in Auth de ſanciſſepiſe & ſed & hoe praſſenitollait, ann euni-
Ergo.JDiuiditur in quinque partes Primô ponit vnum dicti. tur, inteligi-
Secundõ ponit rationem dicti. Tertiô ſuum dictum ſpecificat. tue n
Quartô ponit quid reſultat cõtrahendo cum aliqua de prohi¬ ſonuec,
bitis hie. Quinto extendit ad filios adoptiuos Secuda ibi an eier
à quarudã Tertia ibi, Inter eas Quartaibi, Et ſi tales. Quinta ibi, qio familis.
Et hac adeb. CASvS. Dicit Iuſtinianus inferendo ex praceden-
tibus ex quo dictum eſt ſupra quod liberi homines, qui ſeu on .
pracepta legum coierunt iuſtas nuptias cõtrahuntergo man ſinnmpin,
feſte patet, quod non licet nobis quamlibet vxorem indir fteitanq
ſtincté ducere. Nam à quaridam mulierû nuptis, cum quibus e ſſſſen cx
leges contrahi vetant, abſtinendum eſt. Nam inter eas perſonas uerm s xra de
qu parentum, vel liberorum locum inter ſe obtinent, nuptix deſponimpubt.
nepotem, vel matrem, & filium, vel auum, & nepté nupti P, propria hone-
hibite ſunt: & non ſoium inter iſtas perſonas, ſed ettam interi-
omnes ſuperiores & inferiores directoexiſtentes vſo; ddinfni net lud ra.
tõ Et ſi tales perſone inter ſe coierint nefarias atq’inceſtas nuu l, i , ur
pias inter ſe contraxiſſe celentur. & hac in tatum ſuntver ſur mnis
etiam ſi aliqui per adoptionem loco parentu, vel liberoru ſibi
tamẽ iuris erit:vt ſi aliquã adoptaueris tibi in filiã aut neptem:
licet poſteà eam emãcipaueris:cam tamen in vxorẽ ducere non
poteris hoc dicit vſque ad S. Inter eus. Franciſeus de Aret.
rJ Ergo quia ſecudu præcepta legú fit matrimonia, ergo,
ſ Non omnes. ſcilicet mulieres.
t Quarundam. ſcilicet mulierum.

naturali, vel adoptionis vinculo
cõiunctis, nuptias celebrare neque-
unt: idémque eſt, & ſi emancipa-
tione ſoluta ſit adoptie.

1. JErgo non omnes? no-
bis vxores ducere licet: nam
à quarundamt nuptiis abſti-
nendum eſt. Inter eas enim
perſonas, qu parentum *,
liberorumve locum inter ſe
obtinent, contrahi nuptiæ non
poſſunt, veluti inter patrem,
& filiam: vel auum, & ne-
ptem: vel matrem, & filium,
vel auiam, & nepotem, & vſ-
que in infinitum * u. Et ſi ta-
les perſonz inter ſe coierint,
nefarias, atque inceſtas nu-
ptias contraxiſſe dicuntur. Et
hœc adeô vera ſunt, vt quam-
uis per adoptionem parentum,
liberorumve loco ſibi eſſe cœ-
perint, non poſſint inter ſe
matrimonio iungi, in tantum,
vt etiam diſſoluta adoptione

tSiue ex legi.
timocoit na.
ti ſint, ſiuens

nonico cõſen-
ineſt ſua, &
licét etiam per emancipationem adoptio diſſoluta fuerit, idem

&Et, Adam ſi i¬

ueret, vrortn
ducere non

Iure enim ca-
contrahi non poſſunt: velutiinter patrem, & filiam, vel aula & f Marinonie
eſſe cœperint: inter eos tamen nuptia coſiſtere non poſſint &
u JIm infinitum adeo vt ſi s Adam hodie viueret, non poſlet poſſe
 
Annotationen