Universitätsbibliothek HeidelbergUniversitätsbibliothek Heidelberg
Hinweis: Your session has expired. A new one has started.
Metadaten

Iustinianus <Imperium Byzantinum, Imperator, I.>
Corpus Ivris Civilis Ivstinianei (Band 5,2): Institutionum, Sive Primorvm Totivs Ivrisprudentiae Elementorum Libri Quatvor: Omnia à mendis quàm accuratissimè repurgata, atque vindicata — Lyon, 1627

DOI Page / Citation link: 
https://doi.org/10.11588/diglit.2602#0056
Overview
loading ...
Facsimile
0.5
1 cm
facsimile
Scroll
OCR fulltext
63

ideô ſie dictum: quia oramus, ſiue deprecamur eum, vt in talibus

preſtet auctoritatem.

a (Liberi.omnes nati, & naſcituri, & etiã reuerſuri ab hoſtibus:

vt ffeo l ſi paterfamilias. in prin fallit hocffade ope. lib l.opera.
b Diuus Auguſtus. Hic imper. volebat adoptare quemdam no-

mine Germanicum, &
hie Germanicus noluit
conſentire: vnde non
poterat procedere ado-
ptio:vt infrà tit. j. S. ſed
ſi pater. & ff. oo l j, in
tHuius ado¬ prin vnde Auguſtus cal-
prionis memi lidé ſuaſit cuidam no-
nit Suetin vite mine Tiberio, vr illum
Tberi cſaru. Cermanicum adopta-
ret, quod fecit: & hunc
Tiberium poſteà atro-
gauit princeps: quare &
per conſequens habuit
German. loco neporis.
e Is. Tiberius.
d Protinus. id eſt, ſta-
tim.
e JAdoptione facta. à
principe.
Apud Catonem.
CAsvS. Domine, iam
video quid iuris quan-
do aliquis adoptat libe-
rum hominem; dicatis
mihi ſi placet, quid iuris
eſt ſi aliquis dominus
tlrobit ſe ir adoptauit ſeruum ſuu?
iearprban Reſpond. Iuſt. Imper.
dicens; Amice, antiqui

re ſe legitimu. ieue,
Iacob Rauen. referunt in hoc caſu ſe

t Et ſie ex nor meminiſſe, bene ſcriptu
minatione ali apud Catonem, ve ſi ſer-
uiuavrli & ui fueriut adoptati, ex
tle ſppr per ap hoc poſſe eos conſequi
pllauit, poſt. libertatem. Vnde nos
med. ibiitem eſt auctoritate Catonis e¬
argexrà qui fi- ruditi, illos ſeruos, quos
jſint legi dominus actis interue-
nientibus in filios ado-
ptauerit, in conſtitutio-
ne noſtra liberos eſſe
conſtiruius, licet hoc
eis ad ius filij cõſequen-
dum non poſſit ſuffice-

ſubiicitur: ſed eriam liberi?
eius in eiuſdem fiant poreſtate,
tanquam nepotes. Sic enim di-
uus Auguſtus b non ante Ti-
berium adoptauit , quam iss
Germanicum adoptaſſet: vt
protinus adoptione factas
inciperet Germanicus Auguſti
nepos eſſe.

Seruus à domino adoptatus vel
apud acta filius nominatus, liber-
tatem nanciſcitur.

12. J Apud Catonem bene
ſcriptum refert antiquitas, ſer-
uos, ſi à domino adoptatil ſint,
ex hoc ipſo poſſe liberari. Vn-
de & nos eruditi, in noſtra con-
ſtitutioneg etiam eum ſeruum,
quem dominus actis P interue-
nientibus filium r ſuum nomi-
nauerit p, liberum eſſe conſti-
tuimus:licêt hoc ad ius filij acci-
piendum ei non ſufficiat.

QVIBVS MODIS IVS
poteſtatis a ſoluitur.

TITVLVS XII.

Mortuo patre, mox ſui iuris fi-
lius efficitur: mortuo vero auo, ita
demi nepos ſui iuris euadit ſi non

Inſtitutionum Imperialium Lib.j.

tur. Qualiter enim ſerui de poreſtate dominoru

4

per ea que in titu, de liberté er de mamumiſ ſer orun erimatur:

tur. Sed quiddomine Imper. vid.
iſto qualiter liberantur liberi à
go mihi, ſi placet, aliquem modi

ſuperſit ei pater, in cuius recidat

poteſtmtem.

Ideamus nune qui-
bus modis hi, qui
alieno iuri ſunt
ſubiecti, eo iu-
re liberentur. Et
quidem? quemadmodum li-
berentur ſerui à poteſtate l do-
minorum, ex his intelligere poſ-
ſumus, qu de ſeruis manumit-
tendis ſuperius expoſuimus. Hi
verô, qui in poreſtate parentis!
ſunt, mortuo eo m ſui iuris fiur.
Sed hoc n diſtinctionem reci-
pit: Nam mortuo patre ſanë
omnimodô filij, filiœve ſui iuris
efficiuntur: mortuo verd auo,
non omnimodô? nepotes, ne-
ptéſque ſui iuris fiunt: ſed ita
ſi poſt mortem aui in poteſta-
rem patris ſui recaſuri non ſunt.
Itaque ſi moriente auo pater
eorum viuit, & in poreſtate
patris ſui eſt: tunc poſt obitum
aui in poteſtates patris ſui
fiunt. Si verô is, quo tempore
auus moritur, aut iam mortuus
eſtu, aut per emancipationem
exiit de poreſtate patris, tunc
hi qui in poreſtatem eius ca-
dere non poſſunt, ſui iuris x
fiunt.

len quod vultis tractare
poreſtate parẽtumeJDi
lum tollendi pa.po. Ad

nexponi-
in titul
licatis er-
mper, &e nd hoe reſp.
nper dicens: Amice,
liberi in poteſtate pa-
rentum exiſtentes,per
mortem naturalem pa-
rentis, ſui iuris fiút hoe
tamen non eſt ſine di-
ſtinctionis remedio ac-
cipiendum. Nam mor-
tuo patrefamilias, liberi
in primo gradu exiſten-
tes; vrpote filius, vel fi-
lia generaliter ſui iuris
efficiútur: ſed per mor-
tem aui, nepotes qui in
eius poreſtate fuerunt,
non omninô ſui iuris
fiunt; ſed ita demûm, ſi
poſt mortem aui in pa-
tris ſui naturalis pote-
ſtatem nõ ſunt recaſu-
ri. Vnde ſi rẽpore mor-
tis ipius aui pater ipſo-
rum nepotum vixerit, &
in parris ſui naturalis
poreſtate ſit; nec ante
mortem eius de pote-
ſtate ſua exiuit: in hoe
caſu nepotes ex eo poſt
mortem aui in poreſta-
tem eius recidunt: nec
per mortem aui, ſui iu-
ris efficiutur. ſed ſi mo-
riente aun pater nepo-
tum aut mortuus fue-
rit, aut per emãcipatio-
nem de parris ſui pote-
ſtate liberatus tunc ne-
potes ex eo qui in po-
teſtatem patris iã mor-
tui vel emancipati reci-
dere non poſſunt per
mortem aui, ſui iuris
fiunt hoc dicit vſque ad
S. Cum autem. FRAN.
i 5 Et quidem, quaſi

re. & hc ſunt quæ dicuntur vſque ad fin. tit Fran. de Aret.
f JAdoptati. ſlà domino ab extraneo autem non poteſt etiam
libertus: vt ffaol pater. in fin.
g Conſtitutione. vt C. de Lati li toll. vni. S. ſimili quoque modo.
J Actis. id eſt coram iudice dicendo hac verba, veni huc fili,
a Idem ſi hu- ſecundûm Az0. Vel vt puto, corã iudice agebatur vt filius fie-
iuſmodi verba ret adoptiuus, & inde facta fuit ſcripturanõ tamẽ res peruenit
bada, & aodur ad pefectionenm: ve differat à prorimo caſu ſuperiori. Aliud i
latoria Proſe extra iudicium talia fierét vel ageréturu Cde licaulpee Et
metis quiadi- ſic collige ex hoc, & ſuperiori reſpon quod quodago, nõ
ſponut l Pau¬ valet vt ago, valet tamé vt valere poreſt:ſic C. de Laditol vni.
lu. S.Paulusff-S ſimili quoque modo. Argu contrà ff de iur cod.l.j. & ffde pac.l ſi
de fdicõ. lber. vnius. S. ſi accepi latio. ADDITIO. Reſpon. doct. quod ibi con-

Enunciatiua ſtabat teſtantem nolle codicillar-
licillari. ANGEL.
autem an e ſtabat teſtantem nolle codicillari. ANGEL.

beant verifica-
, putà ſi di QVIBVS MODIS
poteſtatis ſoluitur.

IVS
catur, Sempro-
nium filium,
vel fratrẽ ha-

redé inſtitu JIus poteſtatis. Vulgô ſcriptum eſt male, Patria poteſtatis nam

vide hie per de poreſtate dominorum in initio agitur: denique vox, patrie.
Angel. abeſt à veter.lib. Cviac.
bActus ſi non doamus.JTotus iſte titul diuiditur in ſex partes. JPrim
vlet, v ag. Moſtedit qualiter diſſoluatur parria poteſtas morte natura-
Ateieparecid l edo qalier morte ciuili ex delicto prouenite rer-
ap p? tib qualiter propter dignitaté à filio acquiſitam Quartô qua-
liter propter captiuitaté patris, vel filij. Quintô qualiter emã-
cipatione. Sextô qualiter per dationẽ in adoptionem auo pa-
temo vel mateno e dcan auten Tertia ibi riliriſ¬.
milias. Quarta ibi;si ab hoſtib. Quinta ibi; Pratereà. Sexta ibi; Sed
& ſi pater. Item hoc principium ſubdiuiditur in quatuor, quia
T Primo ponit de quo tractaturus eſt.J Secundô qualiter aliàs
ſuprà dixit de ſeruis. STertioqualiter filij liberentur à parria
poteſtate generaliter reſpondet.5
diuidit. Secunda ibi; Et quidem Tertia ibis Hi vero. Quarta ibi;
Sed hoc. CAsvsS In principio iſtius tituli dicit Iuſtinian cõtinuã-
do proceſſum ſuu. j Videamus nuc de illis qui alieno iuri ſub-
ſunt, qualiter à nexibus illius iurisliberẽtur. Sed tamẽ de libe-
ratione ſeruorum qualiter à domi po lib.nihil in hoc titu. dice-

uartô dictam reſponſionẽ

dicat: quid ſit circa ſeruos de abſolutione poteſtatis eorum, di-
ximus ſuprà de lib . j.& S multis. AccVRS.
4A poteſtate. ſubaudi dominica.
l J Parenti ſtrictè accipe prohis tantum qui ſunt ſuperiores
ex linea maſculina. Nam fœminæ a non habent in poteſtate fi-
lios: vt ſuprà tit.j.Sffmina generaliûs accipitur ſuprà titij. S.j.
m Eoſ.parenteVVVV7 .
n J Hocſquod dixi morte ſuperioris inferiores effici ſui iuris.
o Patre. ſ.familias: ſubaudi ſupra quem nullus eſt ratione po-
teſtatis.
p Non omnimodoi generaliter.
qJ Sed ita. ſ.fiunt ſui iuris.
r Eorum. ſnepotum.
ſ5 In poteſtate. & non exiuit. nam ſi exiuit, & poſtea rediitquia
eſt arrogatus: non recideret filius in poteſtate eius:vffde adopt.
l ſi pater filii. & eſt ratio:vt ibi notatur. ADDITo0 ſcilicet quod
ius ſemel queſitum nepoti non debet tolli per arrogationem:
per regulam iuris:ius noſtrum. Alia enim ratio ibi poſita repro-
batur quod facit vt poſt impetrationem vacaturæ nubens non
obtineat, etiam ſi vxor moriatur. b Aott.....j
t Ifilius prdictus.
u Mortuus eſt ſ. filius prdictus...cc...:
xS Sui iuris niſi in caſu: vt quando per dignitatem filius ſui
iuris factus fuiſſet:vt in Auth.conſti qua de digni S illud co vi.
Cu autt Diuiditur incquinq partes. Primo de deportatione
patris. Secudô de deportatione filij. Tertiô de indulgétia print.j
pis. Quartô de relegatis. Quintô de ſeruis pene SecudaibiPari,
ratione. Tertia ibi, Sedſiex indulgétia. Quarta ibi, Relegati Quin.
ta ibi, Pana. Aret. CASVS. Domine laudabiliter video qualiter!
morte naturalitollitur pat. pot nuquid pluribus modis tolli po-
terit Reſpõdet Imperator quod ſic. Nam non ſolum morte na-
turali, ſed etia ciuili tollitur parria por Si quis enim ob aliquor
maleficium perpetratum, per ſententiã deportationis ciuitatem
amiſerit ſequitur vr liberi ei qui tali modo tolitut de tteſ
ciuium Romanorum, perinde deſinant in ſua poteſtate eſſe, ac ſi
morte naturali in poreſtate eius eſſe deſinerent. Eadem ratione
& ſi liberi in poreſtate exiſtéres deportati fuerint, per deporta-

A eeſivnt in ooteſtate parentum eſſe. Et haec ſunt vera
tionem deſinunt in poreſtate parentum ene. eA ’Aurante
 
Annotationen