Universitätsbibliothek HeidelbergUniversitätsbibliothek Heidelberg
Hinweis: Your session has expired. A new one has started.
Metadaten

Iustinianus <Imperium Byzantinum, Imperator, I.>
Corpus Ivris Civilis Ivstinianei (Band 5,2): Institutionum, Sive Primorvm Totivs Ivrisprudentiae Elementorum Libri Quatvor: Omnia à mendis quàm accuratissimè repurgata, atque vindicata — Lyon, 1627

DOI Page / Citation link: 
https://doi.org/10.11588/diglit.2602#0131
Overview
loading ...
Facsimile
0.5
1 cm
facsimile
Scroll
OCR fulltext
213 De hœredibus inſtituendis. Tit xiv.

JPer virilem ſexum.

Quid de deſcendentibus per femini

num? Reſp. admittuntur, ſed cum deminutione tertiæ partis:vt
nfrà de hare qua ab inteſt. S.item vetuſtas. verfle. diui. & C.de coll.

bol illam. AcCvRS.

a Hares ſuus
r teritus ha-
et dun reme-
dia emancipa-
tus vnicum.

iure, nama ſuus prate-
ritus & dicit nullum, &
contra tab. habet, fi non
vult dicere nullu, quan-
do præteritus eſt. Sed
emancipatus tantu ha-
bet contra tab. vtC. de
libe prat. l. maximum.
ſancimuus itaque, &c. &
D Querela to ſ de le preſt lusquisib
exharedatis, autem exhredentur,
ſiue ſui ſint, ſi-habent querelam om-
ue emãcipati- nes: vt ffade contra tab.
l.non putauit. S non qua-
uis. & de inoffi.teſt.l. Pa-
pinianus.
c y Poſteà nati ſint qui-
exhœredari nõ poſſunt:
vt diximus ſuprà. e0. S.
poſthumi.
dq Conſtitutione. Cod.
de adop. cum in adopti-
uis. & recitatur ſuprà de
adopt.S ſed hodie.
e dOccupatus. Quid ſi
non eſt in expeditione.

e Poſthumi ex
hxredari iure
nouiſſimo nõ
poſſunt.

Reſp.ius commune ob¬,

tiner: vt S. de mili. teſt.5.
illis.
f5 Non ignorans. Si e¬
nim ignorat, non valet
teſtament: vC. de teſt.
eſſent genera¬ mili l. ſueut certi iuris de
ia apta com- uiſi fuerit eius animi,vt
prehédere om ſi filiu haberet, eſſet ex-
nem naſcitu-hares: veffde mili teſt.
rum: ſecudum Lqui iure militari.
Bald licet A g Pro exharedatione.
gel dubitet .. ....:
he: ſecus ta ideoque querela inoffi-
men in paga- cioſi teſt. agitur: ſed hoc
no: vt hie per cûm miles eſt parerfa-
eum. miliàs. nam tune non
poteſt habere locú ca-
ſtrẽſe peculium. ſi enim
eſſet filiusfamiliàs, non
haberet locum querela:
vt Cde inoffeſt. lfi Sfi.
ADDITIO. Iſta glo.
hodie eſt falſa: ve oS.
de mili. teſt. S.illis autem.

d Et ſi verba

B Eundem habeant effectum. quoad cõmodum: diuerſo tamen

cæteris deſcendentibus per viri-
lem ſexuma perſonis, nõ ſolûm
iam natis, ſed etiam poſthumis
introduxit:vt omnes ſiue ſui, ſi-
ue emancipati ſint, vel hœredes
inſtituantur, vel nominatim ex-
hredentur: & eundem habeãt
effectum b circa teſtamenta pa-
rentum ſuorum infirmanda, &
hreditatem auferendam, quem
filij ſui, vel emãcipati habent, ſi-
ue iam nati ſint, ſiue adhuc in
vtero conſtituti poſteà nati ſint
c. Circa adoptiuos autem filios
certam induximus diuiſionem,
que in noſtra conſtitutione
quam ſuper adoptiuis tulimus,
continetur.
Prateritio militis in expeditione
teſtãtis, ſi ſcit ſe habere liberos, pro
exhæredatione habetur. ARET.
6. Sed ſi in expeditione oc-
cupatust miles teſtamentum fa-
ciat, & liberos ſuos iã natos, vel
poſthumos nominatim non ex-
hredauerit, ſed ſilentio præte-
rierit, non ignorans f an habeat
liberos: ſilentium eius pro exhæ-
redatione s nominatim facta
valere conſtitutionibus princi-
pum cautum eſt.

Matris, aliorûmve per lineam
maternam aſcendentium præteri-
tio, vim exhæredationis obtinet:
idcircô ad eorum ſucceſſionem ci-
tra querelam aspirare non poteſt
prateritus filius.
7. Mater h, vel auus mater-

in gloſſ-ſuper verbo, iure tamon communi.
h Mater idem intelligo in ſilentio liberorum ad maternam
lineam: vt Cod de inof teſt lcum filium. AcCVRS. ADDITI0.
Et hæc vera quando fuit inſerta cauſa: & tunc hoc quoad ma-
trem, vel eius lineam habetur pro exhredatione, & habet
locum querela: vt hic. Quo autem ad patrem, & eius lineam,

ſi ſit facta prteritio à filin in poreſtate, competit ius dicendi
nullum: ſi ab emancipato, datur contra tabulas. Sed hodie non

expreſſa cauſa teſtamentum eſt nullum: vt. j. in Authent. vt

cum de appell. cog.

a JSilentio omittere. Non eſt, ſilentio:vt in vet. libr. Omittere eſt
ſilentio exhredarel ſi patronu ffade bon. lib Pater aute ſilentio
exharedare non poteſt. Miles, mater, aſcendentes per matrem,
e Mater flio, liberifratres, ſorores ſilentio exharedare poſſunt. Cvrac.
in poreſtate i iDe iure ciuili quia tnon habet eos in poreſtate: it infr de

non habet.

hared qualit. & differen S. ceteri.

f Mater filios e (Edicto. quo emancipati vocantur: vt S eod. omãcipatos quia

emanciparenõ eos f non
poreſt: vt qua
eos nõ habeat

poteſt emancipare: vnde contrà tabulas locum non
habet: vi ffde contra tab.l.illud. S teſtamenta.

in ſua poreſta- J us ſ deſcendentibus per linea fœmininam datur tamen

te.

& aliis: ſed his maximê: vt C. de inoffi.teſt. l, filiam.

m JPaulo poſt.vt j. de inoffi.teſt per totum.

DE HEREDIBVS INSTITVENDIS.

E Cõtinuatio.

Continuatur hoc modo: vidimus de ordinatione teſtamentorum

in ti. de teſtam-ordinan. Verum quia cauſa efficiẽs ſuit neceſſaria:
ideô poſteà poſuit de perſonu teſtantiumevt in ti de mili teſtam &
qui teſtari non poſſunt, in tit. quibus licet facere teſtamentuim, vel
non aliàs eſt tit quibus non eſt permiſſum facere teſtamentum.
Verum quia in teſtamontis haredes inſtituuntur: videndi eſt ergo de

214

hoe tit. Aretinus. vel ſic: Viſum eſt ſuprà de filiis tam natis, qum
naſcituris haredibus inſtituendis, vel exharedandu: nune ſequitur
videre generaliter de extranois haredibus inſtituendis.
n T Inſtituendis.i.e qui poſſunt inſtitui vt j oo vſque ad ſi a Hocdicitra.
plures. & S fi Item & qualiter debeant inſtituievt j.eod. .ſi plu¬ tione cõtrarij,

quia gerundiõ
res, vſque adSSfi importat ne-

Eredes.J Totus ceſitatem, Gl
iſte titulus diui- in rubr ſſ. de ¬
ditur in ſeptem partes. den. Videretur
sPrimb ponit regulam c ie a¬
generalem, quod non de lis qui ner
ſolûm liberi, ſed etiam heredes inſti-
ſerui: & non tantum tuendi, quod
proprij, ſed etiam alie-eſt falſum, ſe-
ni poſſunt haœredes in¬ cundum laſo.
ſtitui. Secundô de¬ gid Perr.
clarat qualiter proprius
ſeruus poteſt inſtitui, &
uis dicarur, proprius
leruus. J Tertiô quis
dicatur alienus, & quo-
modo poreſt inſtitui.
J Quart quôd non
tantûm vnus, ſed etiam
plures poſſunt hœredes
inſtitui. Quintô po-
nit diuiſionem portio-
num hœreditatis, & de
effectu ipſius. J Sextô
de inſtitutione ſub cõ-
ditione. Septimô
quod etiam ignotus te-
ſtatori poreſt hœres in-
ſtitui. Secunda ibi; Pro-
prios autem. Tertia ibi;
Alienus ſeruus. Quarta
Ibi: Et vnum hominem.
Quinta ibi: Hareditas
plerumque. Sexta ibi:
Hares & pure. Septi-
ma ibi, Hi, quos. 1.Vel
diuidas vt diuidit hîe
gloſrub.CASVS. Do-
mine, vos vultis tracta-
re de hœre. inſtitu. dica-
tis igitur mihi, qui poſ-
ſunt haredes inſtitui?
Ad hoc reſpond. Ami-
ce, hredes inſtitui poſ-
ſunt tam liberi homi-
nes, quam ſerui, & tam
proprij ſerui quam a¬
lieni: ſed olim ſecun-

nus neceſſe non habent liberos
ſuos aut hredes inſtituere, aut
exhœredare, ſed poſſunt eos ſi-
lentio omittere 2. Nam ſilẽtium
matris, aut aui materni, & cœte-
roruim per matrẽ aſcédentium,
tanti facit, quantú exheredatio
patris. Neque enim matri filiú,
filjamve, neq; auo materno ne-
potẽ, neptémve ex filia, ſi eum,
eamve hœredẽ non inſtituat, ex-
hredare neceſſe eſt, ſiue de
iure ciuili quaramus, ſiue de
edicto prtoris quo prætor
præteritis liberis contra tabulas
bonorum poſſeſſionem permit-
tit: ſed aliud eis l adminiculum
ſeruatur, quod paulô poſt m vo-
bis manifeſtum fiet.

DE HEREDIBVS
inſtituendise.

TITVLVS XIV.

Liber homo vel ſeruus proprius,
vel alienus poieſt hares inſtitui ſi-
ne mentione libertatis. Et etiam
intelligitur proprius, in quo quis
habet nudam proprietatem.

ſl

t

Eredes inſtituere9
permiſſumr eſt tam
liberos homines,
quam leruos: & tam proprios ,
quàm alienos . Prdprios au-
tem olim quidem ſecundum
plurium ſententias non aliter,
quàm cum libertate rectè in-

ſtituere licebat: hodie verô dûm ſentétias plurium,
! non licebat proprios
aliter inſtituere hredes, quâm cum libertate expreſsè data:
ſed hodie ſecus eſt. nam auctoritate noſtræ conſtitutionis, li-
cet dominis, nulla mentione facta de libertate, proprios ſeruos
in teſtamento ſuo hœredes inſtituere. hoc tamen de nouo non
induximus. nam antiquitus Attilicinus iuriſconſultus hoc in-
duxerat. Paulus etiam in libris ſuis, quos tam ad Maſſurium
Sabinum, quam ad Plautium ſcripſit, refert hoc idem Attili-
cino autiquo iuriſconſulto placuiſſe. vnde quod antiquitus
Attilicino, & ’aulo placuit, noſtra conſtitutio in legis neceſ-
ſitatem introduxit. & hac dicuntur vſque ad illum propri Inſtituere
autem ſeruus. in quo pone ſie caſum: Domine, vos dixiſtis mi- pro intus in
hi, quod proprius ſeruus poteſt hares inſtitui modo dicatis bonis ſuis do-
mihi, quis dicatur proprius ſeruus: Ad hoc reſpondet, Amice, minum ſace-
proprius ſeruus quoad hoe vt poſſtinſtitui, inteligitur, ctiam re que cey no
ile, in quo teſtator nudam habet proprieratem, licet alius aerſann
in eo vſumfructum habeat. nam nililominus proprius ſeruus ds rana
intelligitur. Et hac dicuntur vſque ad illum S. eſt autem. Franc. eſt.
de Areti...... Hatres apri-
O Haredes inſtituere quaſi dicat dominos intus in bonis ſuis tudine non a
facere nam hares t: id eſt, dominus: vr infrà de haradum qualis
tate, & diſferentia. S fin ibi, pro harede. Irem ideo dixt, intus, quia notrtedani-
ita ſubintrat hres in d dominium rerum defuncti, ac ſi eaden nus bonorum
perſona eſſet: vrin Authenti de iureiurand à maioriS- -bi cum teſtatoris an-
vrique colla v quibus ex cauſi: main leun miles, inf jre teaalemla-
ſpon Accvss AADDITIO. Non tamen eſt idem dominium, tena ſe-
quoderat penes defunctum, ſed fingitur eſſe idem Secus autem d res den
in poſſeſſione, quam volens perdere, & in alium transferre, ſta-dominium in
tim perdit, & noua renaſcitur ſtatim, quôd eſt apprehenſa, & rebus obtiner,
intelligitur ſemper fuiſſe continuata, ſi interim à nemine fuit quo A iſl-
oecupata Angel. det.e o¬
pS Permium eſt ſà iure. in, oo
q Proprios. ſ. ſeruos. nquam, non
r Alienos. ſic ffeol. non minus.



vere, ſed fi-
ctione.
a2 Constitu
 
Annotationen