Universitätsbibliothek HeidelbergUniversitätsbibliothek Heidelberg
Metadaten

Iustinianus <Imperium Byzantinum, Imperator, I.>
Corpus Ivris Civilis Ivstinianei (Band 5,2): Institutionum, Sive Primorvm Totivs Ivrisprudentiae Elementorum Libri Quatvor: Omnia à mendis quàm accuratissimè repurgata, atque vindicata — Lyon, 1627

DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.2602#0193
Überblick
Faksimile
0.5
1 cm
facsimile
Vollansicht
OCR-Volltext
337

De bonorum poſſeſſio. Titx.

& ille ſolus liberto ſuccedit. Secundô, declarat quibus liberis

hoc fieri poteſt. Tertiô, quibus verbis, & in
cunda ibis Datur autem.

qua voluntate. Se-
reri lii e amanrſ.

a J Senatum cuius verba ſunt f eodem de aſſigna. libl.j.

j
e Eius ſcilicet parro-
ni.
d Filio etiam poſthu-
mo: vt ff. cod. de aſſign.
lib.l fin.
e Pluréſve liberos.
nam in vno non eſt ne-
ceſſe.ACCVRS.
a JVt eis, quos in pote-
fate. Non etiam eman-
cipatis. idque ipſa S.C.
verba indicant. Sed ob.
lLix. ffeod. tit. quam ego
ſie explicauda eſſe cen-
ſeo. Adſignatio tûc vti-
lis eſt, cûm duo, aut
plures ſunt in poreſtate.
Si vnus tãtûm ſit in po-
teſtate, nulla eſt adſi-
gnatio. Emãcipato quo-
que, remotis ſuis facta
adſignatio nulla eſt. Et
hc quidem omnia du-
bitatione carent. Du-
bitari tamen poreſt, an
emancipatio poſtea fa.
cta adſignationem ad-
iuuet?quod hoc S. defi-
nirur. Dubitari & illud
poteſt, an ſi prter emã-
cipatum duo exiſtant
ſui, poſſit patronus non
tantûm vni ex ſuis: ſed
ſimul etiam emancipa-
to adſignare? quod iu
illa la ix ita definitur, vt
poſſit quis vni ex ſuis,
& emancipato pariter
adſignare: atque ita vt
quod per ſe non habe-
ret emancipatus, id per
coniunctam perſonam
habeat, vt in lmulieri.
de cond. & dem. l. vlt de
li & poſth. Quod ſi vnus
tantûm ſit in poreſtate,
vnus emancipatus, &
vtrique fiat adſignatio:
qu in perſona ſua nul-
la eſt adſignatio, nec
propter emancipatum
vtilis futura eſt. & ita
cenſeo. CVIAC.
f 5 Num, id eſt, an.
gV Euaneſcat. fcodem.

J ffeod. l. le-
gitur, Velleio

Rufo&c.

Pertineant. nulla ſafacta aſſignatione.

cenſuiſſe ſenatum, vt quam-
uis ad omnes patroni liberos
qui eiuſdem gradus ſunt, æqua-
liter bona libertorum perti-
neant b: tamen licere parenti,
vni ex liberis aſſignare libertum,
vt poſt mortem eiust ſolus is
parronus habeatur, cui aſſi-
gnatus eſt: & cæteri liberi qui
ipſi quoque ad eadé bona nul-
la aſſignatione interueniẽte pa-
riter admitterentur, nihil iuris
in iis bonis habeant: ſed ita de-
mum priſtinum ius recipiant, ſi
is cui aſſignatus eſt, deceſſerit
nullis liberis relictis.
1. Nec tantûm libertum, ſed
etiam libertam: & non tantûm
filio d, nepotéve, ſed etiam fi-
liæ, neptive aſſignare permit-
titur.
Uni ex liberis in poteſtate poteſt
libertus aſſignari in omni volun-
tate, & quibuſcũque verbis. ARE.
2. Datur autem hc aſſi-
nandi facultas ei qui duos,
pluréſve liberos in poteſtate
habebit: vt eis quos in poreſta-
te a habet, aſſignare libertum,
libertamve liceat. Vnde qure-
batur, ſi eum cui aſſignauerit,
poſteà emancipauerit: num?
euaneſcat s aſſignatio? Et pla-
cuit euaneſcere, quod & Iulia-
no, & aliis pleriſque viſum eſt.
3. q Nec intereſt, an teſtamen-
to quis aſſigner, an ſine teſta-
mento: ſed etiam quibuſcúque
verbis h hoc patronis permit-
titur facere, ex ipſo ſenatuſcon-
ſulto, quod Claudianis tempo-
ribus factum eſt, Suillo p Rufo,

lvtrum ei, contrà. Sol. ſecundûm Pla. ibi valet aſſignatio facta
emancipato: vtibi: licet emancipatione hoc perdatur, ſi anteà
facta fuerit aſſignatiort hie arg ff-de arbit. lnon diſtinguimus.S.
ſacerdotio. 2. Vel dic ſecundû Azo. quôd in l. contraria non
dicit fieri aſſignationem in emancipatum:ſed quarit an ſoli fie-
ri in poteſtate poſſit:ſed nec in d. l. de arbi. dicit ſolui compro-
miſſum: ſed non compelli ſententiam dicere. AcCVRS. AD-

& Oſterio Scapulafconſulibus.

DE BONORVM POS.
ſeſſionibus.

TITVLVS X.

Bonorum poſſeſſiones introdu-
xit prator, iuris ciuilis emendan-
di, impugnandi, & coadiuuandi,
ſeu confirmandi gratia, que tam ex
teſtamento, quam ab inteſtato com-
petunt. ex teſtamento quidem duæ;
ab inteſtato verb octo: quarum
quatuor vipots ſuperuacuas, reſe-
cauit Iuſtinianus, & ad ſex ordi-
narias omnes redegit: ſeptimamq;
ordinariam adiecit, cui locus eſt,
quotiens noua lege bono. poſſeſſ. ex
teſtamento, vel ab inteſtato alicui
defertur.
bonorum poſeſ-
ſionisi introductum
eſt à prtore emen-
dandi h, vel porius
ſupplendi veteris iuris gratia.
Nec ſolûm in inteſtatorum hæ-
reditatibus vetus ius eo modo
prætor emendauitl, ſicut ſuprà
dictum eſt: ſed in eorum quo-
que qui teſtamento facto de-
ceſſerint. Nam ſi alienus poſt-
humusP fuerit inſtitutus, quam-
uis hreditatem iure ciuili adi-
re non poterat , cûm inſtitu-
tio non valebat: honorario e ta-
men iure bonorum poſſeſſor ?
efficiebatur, videlicet cum à
prætore adiuuabatur. Sed & is 1
à noſtra cõſtitutione hodie re-
cte heres inſtituitur, quaſi & iuri
ciuili nõ incognitus s. Aliquan-
do tamen neque emendandit,

bonorum. ACCVRS.

t q Emondandi.id eſt, ſupplendi: quia minus plené dixerat ius
ciuile, non cognoſcens emancipatos, vtſupr.de
teſtato.S emancipati ſie ffad legem Rhodiam de iactu. l. vlt..i. &
ii2. Vel dic, emendandi proprie: vt in agnatis fœminis, vbi ius
prætorium contra ius ciuile induxit:vt ſupr de legit. agn ſucc.S.

338

reſp.Amice, ius bon. poſ-introduxit prator gratia antiqui iuris
emendandi. Nec enim ſolum in hœreditatibus inteſtatorû anti-
quum ius per bopoſ-emẽdauit prtor vt ſuprà dictum eſtſed
etiam in hreditatibus corum qui facto teſtamento deceſſerut.
Nam olim ſi alienus poſthumus ab aliquo eſſet inſtitutus: quã-

uis iure ciuili hœredi-
tatem adire non pote- ( In nonnul-
rat, vr poré quia inſti-ls cemplari.
tutio non valebat: iure bus non indi-
tamen pratoris iuuar uitis legtur.
barur & ad bonor poſ. glii legiur.
admittebatur. Et ita lo¬ & Aſterio Sca-
quitur in hoc caſu, qua-pala conſulibus.
liter prætor vetus ius &
facto teſtamento per
bo poſſ emendauit. Sed
licet hoc de iure anti-
quo obtinebat: hodie
tamen per noſtrã con-
ſtitutionem huiuſmodi
poſthumus alienus re-
cte inſtitui poreſt tan-
quam iuri ciuili non
cognitus. Sed quãquam
dixerim tibi, quôd pr-
tor introduxit bo. poſſ.
gratia antiqui iuris e¬
mendandi: aliquando
tamen neque emendan-
di, neque impugnandi
antiqui iuris: ſed magis
confrmandi gratia pre.
tor bon, poſſ-pollicetur.
Pretor enim non ſolûm
indigẽtibus à iure ciuili
excluſis: ſed etiam non
indigentibus, ſuum tri-
buit auxilium. Nam &
illis qui in teſtamento
facto haredes inſtituti
ſunt, & de iure ciuili a¬
dire poſſunt, bo. poſſ ſe-
cúdûm tabu. teſtamenti
pollicetur. Itẽ ab inte-
ſtato ſuos hœredes, &
cognatos ad bo poſad-
mittit. Hi tamen omni-
no bon. poſſeſſione re-
mota de iure ciuili ad
hereditatem admittun-
tur. Et hœc dicuntur
vſque ad illumS. Quos
autem. Franciſc.
iJ Ius bonorum poſſeſ-
ſionis.i bonorum poſſeſ-
ſio, qua ? eſt ius perſe-
quendi, retinendique
patrimonil, quod cuiuſ-
que, cum is moritur,
fuerit: vt ff codl. ijS.

a Bonorã poſ-
ſeſſio aliud,&
aliud poſſeſſid
bonorum:hine
colligãt quod
altera iuris ſit,
Arene veraſa.
ti. qua qui
ſint, vide hie
apud Bal. Ioa.
Pla. & Pe. Iaſ.
in add, ad Por.
At cur ita ap-
pelletur, vide

hare. qua ab in-

DITIO. Requiritur ergo vt aſſignatio teneat, quod filius ſit in
poteſtate, vt hic:ſiue ſit exharedatus, vel non, ſiue iam natus,
ſiue poſthumus:vt l.j.S. & l fiff eo.
hS Quibuſeunque verbis etiam nutu a: vt feodl. j S aſſignare. &
pure, vel ſub conditione: vt ff.eo. llaſſignare.

a Quod facit
vt obligatus
aſſignare redi-
tus, non tenea
tur tradere
fundos, nec
dominium eo-
tum: ſed ſuffi-

DE BONORVM POSSESSIONIBVS.
Suprà viſum eſt de hareditatibus qua ex teſtamento, & ab inte-
ſtato deferuntur iure ciuili, & partim iure pratorio: verum quia
dat dicere ſu- rator inter dum emendauit iterdum confirmauit iuts ciuile in ſue-
per tali funus ceſſione teſtati, & inteſtati, dando bonorum poſſeſſionem, ide ſubdit
recipiatis. de de bonorum poſſeſſione.
que vide Io.

Fab. hic. JVs bonorum. Totus iſte tit. diuiditur in quatuor partes. Primô

Aponit cauſas, propter quas fuit introducta bo poſ de iure pre-
torio. Secundo ponit quas bo, poſ prator facit. Tertio Imper.
quaſdã corrigit, & emendat. Quatt, quantu tépus, & quale ſta-
tutum ſit ad agnoſcendã bo poſ.Secunda ibi; Sunt autem bono-
rum. Tertia ibi; Sed eas quidõ. Quarta ibis Cum igitur plures. CA-
Svs Domine, iam video quod vos vultis tractare de bo poſſ di-
catis igitur mihiſi placet quare bo poſſinuéte fueriut. Ad hoc
nſtitut.

caterum verſie ſed quia & in poſthume vt infi Sprox. .. .
a JEmendandi, vel potius ſupplendi. Addidi, vel potius ſupplendi:
vt in S. media de leg. agn, ſucceſſ vt putà cûm praetor cognatos
vocat, aut poſthumo alieno defert bon, poſſeſſ. ſecun. tab. ſup-
plet ius ciuile, non etiam impugnat, cos namque lex nomina-
tim hareditatem capere non prohibet: alioqui nec bonorum
eis poſſeſſio daretur, non eſt. ffde bopoſſ.Sed tamen qui ſupplet,
ctiam emendat. CvIac.
lC Emendauit expone: vt ſupr.
m J Alienus poſthumus. quis ſit b, dic vt ſupr de leg. Spoſt. b Tu verb i¬
n J Non poierat conttaivt ſuprde leg.S poſthu Solvt ibi. deto hle apud
os Honorario. contra fieo l non eſts. vbitunque contra, Sed hie deruition
ſpecialiter ex illa regula excipirur per ipſunm pratoré & quoad de telil poſt
hoc derogatur illi regul generali, quia non eſt dubium, quin in addit laſon.
generi per ſpeciem derogetur:vt ff de pœnis.l ſanctio legum. Gecrtanrr
p Bonorum poſſeſſor ſecundûm tabulas.
q Sed & is, ſcil poſthumus alienus. ACCVRS.
r J Conſtitutione. ſc. Græcavt ſupr de leg.S. poſthumus.
ſj Non incognitus. ſed cognitus. Nam conſtitutiones ſunt de
iure ciuili, vt ff.de iuſtitia, & iure. l.ius autem ciuile.
t d Neque emendandivt ſuprà, eodem, j. reſpon, Et dic emanci- eEmendat, qui
pandi: id c eſt, ſupplendi. ſupplet.
a J Neque

apud eundem
Porcnu.;

Generi per ſpe
ciem deroga-
tur.

LLL 5
 
Annotationen