DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.2602#0198
347
EO, CVI
libertatis cauſa, &c.
Addicere
quid ſit, vide
Bud, in annota.
d Pandec. tit.
le in diom ad
dictione, & Ne
Suprà visi eſt de ae-
quiſitions qua fit per ar-
rogationem, & ſie titule
briſ. lerice vniuerſali: verum quia
ia Cu in diſis ſt & alia que fit per ad-
ne additere. Si- ditinem bonorum lib.
mifient eni ditionem bonorum liber-
e hoe titad tatum conſeruandarum
dici, ide quod cauſaS. fina- ſuprà, per
diudicari per quas perſonas nobis ad
udeen ve quir adſs fubdit de co eui
aee erant Pa libertatis eauſa bona aa-
ris verba, do,.
dicuntur. Porc.
dico, addice.
f l Tons
iſte titulus diui-
ditur in quatuor partes.
Primô ponit acquiſi-
tionem cauſa libertatis
conſeruanda. Secundô
illud per reſcriptum di-
ui Marci probat. Ter-
tiô, verba dicti reſcripti
interpretatur. Quartô,
illud ſupplet. Secunda
ibi: Et ita diui. Tertia
ibi; Hoc reſcripto. Quar-
ta ibi; Sed cum multas.
ACCVRS.
a Nouus caſus ſucceſ
ſionis. Et eſt hic quartus
ſuccedendi modus: vt
ſuprà, per quas perſo nobis
acqui. fin.ACCVRS.
bEx conſtitutione. cu-
ius verba ſunt infrà, cod.
Sſi Virginio.
eſ espru, deſtinx-
tione.
d In teſtamento idem
iuilegium datur cui-
libet perenti bona hac
contemplatione: vt C.
de teſta man L final. A c¬
CVRS.ADDITIO.
At is prefertur qui pre-
uenit:vt ibi in dicta lfin.
. ſancimus.
ey Non aditur. ſcilicet
ab hrede.
f Hareditas. Quomo-
bLbertas da- do P ergo valet, quod
ta competit in eo relictum eſt:vtC.
ex eo tetamé de fideicommiſlib l eam,
toex u adi quame Reſpond hie ſpe-
na non eſt as ciale eſt.
4 Sie fdſiig Venire id eſt, ven-
decom. l4. Shi di.
dl by ldon. fideiuſori-
ẽ Ionee c busE, vel pignoribus,
uet qui datſſ vel fide habita: vn de
vel pignus, vel fdeicommiſſa. liber. Liii.
voi fe n b additi.
ta eſt. iCreditoribus. vel om-
nibus, vel vni nomine
dstipulari pri- omnium dept ffde fidei-
uatus poreſt commiſlib l. ii.S. addici.
po alero ex- verſic aeditoribuus.
is lE ſ Adia eſſet. Nota
ara ſir mirabile, quod ex hae
avvid uus & patione ſerui fiunt li-
ia Saltoriinfrà, beri, vt Oreini:vrbie, &
de ver lli- & ffde fideicommiſ. liberl.
eſt rauo fauo i. Shi quiad. Qui ſint
re brtaaiis rrini, & vnde dican-
facilius poſ. e,’e raat?
it initi ratio, tur, dictum eſt ſuprà de
qua libeiate ſingu. re per fideicom reli.
ſerui conſe-5 pen.
quantur. A& Tui liberti fiant ſub-
audi, hoc tibi concedi-
mus: ſed operas neque
Oreinis, neque ab eo
manumiſſis imponet:ve
fde ope. llbir.ſi qu bas
lege.
a Diuiſio.
DE BO CVI LIBERTA-
tis cauſa bona addicuntur.f
TITVLVS XII.
Si hæreditas illius qui libertates
reliquit, non adeatur, poteſt ille cui
lbertas eſt relicta, vel alius petere
ſibiaddici bona defucti, & ſatisfa-
cere creditoribus, & erit tanquam
ſucceſſor defuncti: & ſerui quibus
libertas directi, vel per fideicõmiſ-
ſum eſt relicta, erut liberi, etiamſi
bona forent à fiſco occupatu. Arer.
. Cceſſit nouus ca-
ſus ſucceſſionis?
e ex conſtitutione
O diui Marci. Nã
ſi hi qui liberta-
tem acceperunt à domino
in teſtamento, ex quo non
aditur hreditas f, velint bo-
na ſibi addici libertatum con-
ſeruandarum cauſa, audiuntur.
J Et ita diui Marci reſcripto
ad Pompilium Rufum cõtine-
tur. Verba reſcripti ita ſe habẽt:
Si Virginio Valenti, qui testa-
mento ſuo libertatem quibuſdam
adſcripſit, nemine ſucceſſore ab
inteſtato exiſtente, in ea cauſa bo-
na eius eſſe cœperunt, vt venire g
debeant: is cuius de ca re notie
eſt, aditus, rationem deſideri tui.
habebit, ve libertatum tam earum
qua directo, qun earum, qua
per ſpeciem fideicommiſſi rolictæ
ſunt, tuendarum gratia addican-
tur, tibi ſi idonee creditoribusi
caueris de ſolido, quod cuique de-
batur ſoluendo. Et ii quidem qui-
bus directa libertas data eſt, pe-
rinde liberi erunt, ac ſi bare-
ditas adita eſſet . Ii autem quos
hares manumittere rogatus eſt à
te liberatem conſequentur: ita
t ſi non alia conditione velis bo-
na J addici, quam vt hi etiam
qui directô libertatem acceperunt,
tui liberti fiant l. nam huie
etiam voluntati tua, ſi hi de quo-
rum ſtutu agitur, conſentiant,
auctoritatem nostram accommo-
damus 9. Et ne huius reſcriptio-
nis nostræ emolumentum alia
ratione irritum fiat: ſi fiſcus bo-
na agnoſcere voluerit, & hi qui
rebus nostris attendunt P, ſciant
commodo pecuniario præferen-
dam eſſe libertatis cauſam:
& ita bona cogenda , vt liber-
tas his ſalua ſit qui eam adipiſci
potuerunt, ac ſi hareditas ex teſta-
mento adita eſſet.
Bonis addictis ceſſat venditio
ipſorum.
Hoc reſcripto ſubuentum eſt
& libertatibus, & defunctis, ne
Inſtitutionum Imperialium Libiij.
bona eorum à creditoribus poſ-
ſideantur, & vaneant t. Certe
ſi fuerint hac de cauſa bona ad-
dicta, ceſſat bonorum vendi-
tio. Exiſtit enim defuncti defen-
ſor, & quidem idoneus, qui de
ſolido creditoribus cauer.
Addictio bonorum tunc demum
habet locum, cum defunctus reli-
quet libertates ex teſtamento, vel
ab inteſtato. Aret.
J In primis hoc reſcriptum
totiens locum habet, quotiens
teſtamento libertates datæ ſunt.
Quid ergo ſi quis inteſtatus de-
cedens codicillis libertates de-
derit, neque adita ſit abinteſta-
to hœreditas, fauor cõſtitutionis
debebit locum habere. Certe ſi
inteſtatus deceſſerit, & codi-
cillis dederit libertatem: com-
petere eam u, nemini dubi eſt.
Tunc conſtitutioni locum
eſſe verba oſtendunt, cum ne-
mo ſucceſſor* ab inteſtato exi-
ſtat. Ergo quamdiu incertum e¬
rit vtrum exiſtat, an non: ceſſa-
bit conſtitutio. Si verô certum
eſſe cœperit, neminem l exi-
ſtere, tuc erit cõſtitutioni locus.
Licèt ille qui repudiauerit ha-
reditatem, poſſit in integrum re-
ſtitui, & iterum adire:tamen ad-
dictio ſemel facta, & libertates
non ceſſabunt.
5. Si is qui in integrum re-
ſtitui poreſt, abſtinuerit hredi-
tate: quamuis poteſt in integrum
reſtitui, poreſt admitti conſtitu-
tio, & bonorum addictio fie-
ri *. Quid ergo ſi poſt addictio-
nem libertatum conſeruanda-
rum cauſa factam, in integrum
ſir reſtitutus? Vtique non erit
dicendum reuocari libertates:
quia ſemel competierunt.
Si libertates datæ fuerint inter
viuos, datur addictio bonorum:
ſed reuocatur in dubium, an data
fuerint in fraudem creditorum.
ARET.
JHHc conſtitutio, liberta-
tum tuendarum cauſa introdu-
cta eſt. Ergo ſi libertates null
ſunt dat, ceſſat hc conſtitu-
tio. Quid ergo ſi viuus dederit
libertates, vel mortis cauſa, &
ne de hoc quœratur, vtrum in
fraudem creditorum, an non fa-
ctu ſit, idcirco velint ſibi addici
bona:an audiendi ſint? Et magis
eſt vt audiri debeant, etſi defi-
ciant verba conſtiturionis T.
348
m JNa huie, ſuhaa.
o an baue, ſubaudi
n Conſentiant. aliàs in
ſeruitute remaueant:
quen nolunt
patronu, habebunt
dominum. Cod, de ma-
numiſ.teſta l fin. J.quar-
to. ADDITIO. Vide
quod not in dicta lfina.
quia quod dicitur hie,
obtinet vbi extraneus
petit addici: ſecus ſi ſit
aliquis de illis cui ſit re-
licta libertas: quoniam
ctiam poreſt perere diſ-
ſentientibus aliis. Ang.
O JAcermmodamu &
de fide liis liu.5
qui.
pS Attenduu. vt pro-
curatores noſtri.
qJ Praferendam-boc a
eſt; quia competent li-
bertates: AcCVRS.
r (Cogenda ir accipien-
da pes oſeet it acipien
ſ Adita eſſet. olim
prius fiſcus admitteba-
tur bonis non aditis ab
alio, & etiã aditis dum-
modô eſſent bona ſol-
uendo: aliàs aditio ab
alio facta valebat: tt f.
de fideicommiſſelibe l iii.
S. penultim. hodie indi-
ſtincté admittitur: vt
C.de teſta. manu. l. fi..
penultimo.
t S Vaneantid eſt, ven-
dantur.
u JEam. libertatem.
AccvRs.
x J Succeſſor. Nun-
quid ex teſtamento, vel
ab inteſtato erit ilte he-
res? Reſpond. neutrum
dici poteſt. Dic ergo
tunc anomalumPſuc-
ceſſorem eſſe: ſicut illu
qui ſuccedit heredi non
implenti defuncti vo-
luntatem c: vt in au-
then, de hared. & FalcS.
in omnibus. colla j. & iu-
ra ſepulchrorum haber.
vt bonorum poſſeſſor:
vt ff. de fideicommiſſ. lib.
liy. .i autom cui.
y Neminem hredem
ab inteſtato. ADDI-
T10. Puta quia repu-
diauit, vel lapſus eſt cer-
minus prafixus ad in-
ſtantiam perentis bona
ſibi addici. Sed ſi ſolûm
ad inſtantiam credito-
rum fuiſſet prafixus,
haberetur pro hrede.
Angelus.
z JFieri & reſpondeo
ſicevt ff de fideicomlib l.
ii. ,.Accvas.
a J Diuiſiones. i caſus.
b y Conſtitutio. C. da te-
ſta manu l,ſi-
c S Species. 1. caſus.
S Species. i Ler,
Supplet reſcriptum D. Marci. ARET.
7. J Sed cum multas diuiſiones? eiuimur
perſpeximus: lata eſt à nobis pleniſ-
in qua multa ſpecies colatx ſes
ſunt, quibus ius huiuſmodi ſucceſſionis pleniſſimur haber
eſt effectum, quas ex ipſius lectione conſtiturionis e,
ſtitutioni deeſſe
ſima conſtitutio
poreſt quis cognoſcere.
eiuſmodi con-
habere.
a Liberaas.
modo peeunia
tio
a lraſen.
a Anomala
ſueceſſioquid.
vide quadam
apud Landen-
ſeu. Feudorã.
8in prnum5.
& qui ita ſue-
cedit, hares
anomalus. de
quo vide loi-
nem le Cirier.
lde primage-
nit. queſtu. 2u
Mõtfertatun
1Lin trat de ſur-
ceſſiont ruer.
daur & als
tertia.
c Anomalus
ſutceſſor is di
citur, quiſut-
cedit haredi
implenti vo-
luntatem de-
functi.
t verb legis
licet defieit
ſi tamen legis
mẽs vigen ha-
bebit lori le-
gis diſpoſitior
& ideo rare
e locum
lieet
deficiãt
dum
Angel.
EO, CVI
libertatis cauſa, &c.
Addicere
quid ſit, vide
Bud, in annota.
d Pandec. tit.
le in diom ad
dictione, & Ne
Suprà visi eſt de ae-
quiſitions qua fit per ar-
rogationem, & ſie titule
briſ. lerice vniuerſali: verum quia
ia Cu in diſis ſt & alia que fit per ad-
ne additere. Si- ditinem bonorum lib.
mifient eni ditionem bonorum liber-
e hoe titad tatum conſeruandarum
dici, ide quod cauſaS. fina- ſuprà, per
diudicari per quas perſonas nobis ad
udeen ve quir adſs fubdit de co eui
aee erant Pa libertatis eauſa bona aa-
ris verba, do,.
dicuntur. Porc.
dico, addice.
f l Tons
iſte titulus diui-
ditur in quatuor partes.
Primô ponit acquiſi-
tionem cauſa libertatis
conſeruanda. Secundô
illud per reſcriptum di-
ui Marci probat. Ter-
tiô, verba dicti reſcripti
interpretatur. Quartô,
illud ſupplet. Secunda
ibi: Et ita diui. Tertia
ibi; Hoc reſcripto. Quar-
ta ibi; Sed cum multas.
ACCVRS.
a Nouus caſus ſucceſ
ſionis. Et eſt hic quartus
ſuccedendi modus: vt
ſuprà, per quas perſo nobis
acqui. fin.ACCVRS.
bEx conſtitutione. cu-
ius verba ſunt infrà, cod.
Sſi Virginio.
eſ espru, deſtinx-
tione.
d In teſtamento idem
iuilegium datur cui-
libet perenti bona hac
contemplatione: vt C.
de teſta man L final. A c¬
CVRS.ADDITIO.
At is prefertur qui pre-
uenit:vt ibi in dicta lfin.
. ſancimus.
ey Non aditur. ſcilicet
ab hrede.
f Hareditas. Quomo-
bLbertas da- do P ergo valet, quod
ta competit in eo relictum eſt:vtC.
ex eo tetamé de fideicommiſlib l eam,
toex u adi quame Reſpond hie ſpe-
na non eſt as ciale eſt.
4 Sie fdſiig Venire id eſt, ven-
decom. l4. Shi di.
dl by ldon. fideiuſori-
ẽ Ionee c busE, vel pignoribus,
uet qui datſſ vel fide habita: vn de
vel pignus, vel fdeicommiſſa. liber. Liii.
voi fe n b additi.
ta eſt. iCreditoribus. vel om-
nibus, vel vni nomine
dstipulari pri- omnium dept ffde fidei-
uatus poreſt commiſlib l. ii.S. addici.
po alero ex- verſic aeditoribuus.
is lE ſ Adia eſſet. Nota
ara ſir mirabile, quod ex hae
avvid uus & patione ſerui fiunt li-
ia Saltoriinfrà, beri, vt Oreini:vrbie, &
de ver lli- & ffde fideicommiſ. liberl.
eſt rauo fauo i. Shi quiad. Qui ſint
re brtaaiis rrini, & vnde dican-
facilius poſ. e,’e raat?
it initi ratio, tur, dictum eſt ſuprà de
qua libeiate ſingu. re per fideicom reli.
ſerui conſe-5 pen.
quantur. A& Tui liberti fiant ſub-
audi, hoc tibi concedi-
mus: ſed operas neque
Oreinis, neque ab eo
manumiſſis imponet:ve
fde ope. llbir.ſi qu bas
lege.
a Diuiſio.
DE BO CVI LIBERTA-
tis cauſa bona addicuntur.f
TITVLVS XII.
Si hæreditas illius qui libertates
reliquit, non adeatur, poteſt ille cui
lbertas eſt relicta, vel alius petere
ſibiaddici bona defucti, & ſatisfa-
cere creditoribus, & erit tanquam
ſucceſſor defuncti: & ſerui quibus
libertas directi, vel per fideicõmiſ-
ſum eſt relicta, erut liberi, etiamſi
bona forent à fiſco occupatu. Arer.
. Cceſſit nouus ca-
ſus ſucceſſionis?
e ex conſtitutione
O diui Marci. Nã
ſi hi qui liberta-
tem acceperunt à domino
in teſtamento, ex quo non
aditur hreditas f, velint bo-
na ſibi addici libertatum con-
ſeruandarum cauſa, audiuntur.
J Et ita diui Marci reſcripto
ad Pompilium Rufum cõtine-
tur. Verba reſcripti ita ſe habẽt:
Si Virginio Valenti, qui testa-
mento ſuo libertatem quibuſdam
adſcripſit, nemine ſucceſſore ab
inteſtato exiſtente, in ea cauſa bo-
na eius eſſe cœperunt, vt venire g
debeant: is cuius de ca re notie
eſt, aditus, rationem deſideri tui.
habebit, ve libertatum tam earum
qua directo, qun earum, qua
per ſpeciem fideicommiſſi rolictæ
ſunt, tuendarum gratia addican-
tur, tibi ſi idonee creditoribusi
caueris de ſolido, quod cuique de-
batur ſoluendo. Et ii quidem qui-
bus directa libertas data eſt, pe-
rinde liberi erunt, ac ſi bare-
ditas adita eſſet . Ii autem quos
hares manumittere rogatus eſt à
te liberatem conſequentur: ita
t ſi non alia conditione velis bo-
na J addici, quam vt hi etiam
qui directô libertatem acceperunt,
tui liberti fiant l. nam huie
etiam voluntati tua, ſi hi de quo-
rum ſtutu agitur, conſentiant,
auctoritatem nostram accommo-
damus 9. Et ne huius reſcriptio-
nis nostræ emolumentum alia
ratione irritum fiat: ſi fiſcus bo-
na agnoſcere voluerit, & hi qui
rebus nostris attendunt P, ſciant
commodo pecuniario præferen-
dam eſſe libertatis cauſam:
& ita bona cogenda , vt liber-
tas his ſalua ſit qui eam adipiſci
potuerunt, ac ſi hareditas ex teſta-
mento adita eſſet.
Bonis addictis ceſſat venditio
ipſorum.
Hoc reſcripto ſubuentum eſt
& libertatibus, & defunctis, ne
Inſtitutionum Imperialium Libiij.
bona eorum à creditoribus poſ-
ſideantur, & vaneant t. Certe
ſi fuerint hac de cauſa bona ad-
dicta, ceſſat bonorum vendi-
tio. Exiſtit enim defuncti defen-
ſor, & quidem idoneus, qui de
ſolido creditoribus cauer.
Addictio bonorum tunc demum
habet locum, cum defunctus reli-
quet libertates ex teſtamento, vel
ab inteſtato. Aret.
J In primis hoc reſcriptum
totiens locum habet, quotiens
teſtamento libertates datæ ſunt.
Quid ergo ſi quis inteſtatus de-
cedens codicillis libertates de-
derit, neque adita ſit abinteſta-
to hœreditas, fauor cõſtitutionis
debebit locum habere. Certe ſi
inteſtatus deceſſerit, & codi-
cillis dederit libertatem: com-
petere eam u, nemini dubi eſt.
Tunc conſtitutioni locum
eſſe verba oſtendunt, cum ne-
mo ſucceſſor* ab inteſtato exi-
ſtat. Ergo quamdiu incertum e¬
rit vtrum exiſtat, an non: ceſſa-
bit conſtitutio. Si verô certum
eſſe cœperit, neminem l exi-
ſtere, tuc erit cõſtitutioni locus.
Licèt ille qui repudiauerit ha-
reditatem, poſſit in integrum re-
ſtitui, & iterum adire:tamen ad-
dictio ſemel facta, & libertates
non ceſſabunt.
5. Si is qui in integrum re-
ſtitui poreſt, abſtinuerit hredi-
tate: quamuis poteſt in integrum
reſtitui, poreſt admitti conſtitu-
tio, & bonorum addictio fie-
ri *. Quid ergo ſi poſt addictio-
nem libertatum conſeruanda-
rum cauſa factam, in integrum
ſir reſtitutus? Vtique non erit
dicendum reuocari libertates:
quia ſemel competierunt.
Si libertates datæ fuerint inter
viuos, datur addictio bonorum:
ſed reuocatur in dubium, an data
fuerint in fraudem creditorum.
ARET.
JHHc conſtitutio, liberta-
tum tuendarum cauſa introdu-
cta eſt. Ergo ſi libertates null
ſunt dat, ceſſat hc conſtitu-
tio. Quid ergo ſi viuus dederit
libertates, vel mortis cauſa, &
ne de hoc quœratur, vtrum in
fraudem creditorum, an non fa-
ctu ſit, idcirco velint ſibi addici
bona:an audiendi ſint? Et magis
eſt vt audiri debeant, etſi defi-
ciant verba conſtiturionis T.
348
m JNa huie, ſuhaa.
o an baue, ſubaudi
n Conſentiant. aliàs in
ſeruitute remaueant:
quen nolunt
patronu, habebunt
dominum. Cod, de ma-
numiſ.teſta l fin. J.quar-
to. ADDITIO. Vide
quod not in dicta lfina.
quia quod dicitur hie,
obtinet vbi extraneus
petit addici: ſecus ſi ſit
aliquis de illis cui ſit re-
licta libertas: quoniam
ctiam poreſt perere diſ-
ſentientibus aliis. Ang.
O JAcermmodamu &
de fide liis liu.5
qui.
pS Attenduu. vt pro-
curatores noſtri.
qJ Praferendam-boc a
eſt; quia competent li-
bertates: AcCVRS.
r (Cogenda ir accipien-
da pes oſeet it acipien
ſ Adita eſſet. olim
prius fiſcus admitteba-
tur bonis non aditis ab
alio, & etiã aditis dum-
modô eſſent bona ſol-
uendo: aliàs aditio ab
alio facta valebat: tt f.
de fideicommiſſelibe l iii.
S. penultim. hodie indi-
ſtincté admittitur: vt
C.de teſta. manu. l. fi..
penultimo.
t S Vaneantid eſt, ven-
dantur.
u JEam. libertatem.
AccvRs.
x J Succeſſor. Nun-
quid ex teſtamento, vel
ab inteſtato erit ilte he-
res? Reſpond. neutrum
dici poteſt. Dic ergo
tunc anomalumPſuc-
ceſſorem eſſe: ſicut illu
qui ſuccedit heredi non
implenti defuncti vo-
luntatem c: vt in au-
then, de hared. & FalcS.
in omnibus. colla j. & iu-
ra ſepulchrorum haber.
vt bonorum poſſeſſor:
vt ff. de fideicommiſſ. lib.
liy. .i autom cui.
y Neminem hredem
ab inteſtato. ADDI-
T10. Puta quia repu-
diauit, vel lapſus eſt cer-
minus prafixus ad in-
ſtantiam perentis bona
ſibi addici. Sed ſi ſolûm
ad inſtantiam credito-
rum fuiſſet prafixus,
haberetur pro hrede.
Angelus.
z JFieri & reſpondeo
ſicevt ff de fideicomlib l.
ii. ,.Accvas.
a J Diuiſiones. i caſus.
b y Conſtitutio. C. da te-
ſta manu l,ſi-
c S Species. 1. caſus.
S Species. i Ler,
Supplet reſcriptum D. Marci. ARET.
7. J Sed cum multas diuiſiones? eiuimur
perſpeximus: lata eſt à nobis pleniſ-
in qua multa ſpecies colatx ſes
ſunt, quibus ius huiuſmodi ſucceſſionis pleniſſimur haber
eſt effectum, quas ex ipſius lectione conſtiturionis e,
ſtitutioni deeſſe
ſima conſtitutio
poreſt quis cognoſcere.
eiuſmodi con-
habere.
a Liberaas.
modo peeunia
tio
a lraſen.
a Anomala
ſueceſſioquid.
vide quadam
apud Landen-
ſeu. Feudorã.
8in prnum5.
& qui ita ſue-
cedit, hares
anomalus. de
quo vide loi-
nem le Cirier.
lde primage-
nit. queſtu. 2u
Mõtfertatun
1Lin trat de ſur-
ceſſiont ruer.
daur & als
tertia.
c Anomalus
ſutceſſor is di
citur, quiſut-
cedit haredi
implenti vo-
luntatem de-
functi.
t verb legis
licet defieit
ſi tamen legis
mẽs vigen ha-
bebit lori le-
gis diſpoſitior
& ideo rare
e locum
lieet
deficiãt
dum
Angel.