PAL. LAT. 1765
C. 180/694 (vgl. Pal. lat. 1949, 4r: 694 Alexandri doctrinale [in] folio. C[apsa] 180). V alte Signa-
turen der Vaticana: 1180,1138 (jeweils gestrichen).
Lit.: Reichling, Doctrinale, S.LIX, CXXIV; Kristeller, Iter2, S.395.
lr-120r ALEXANDER DE VILLA DEI, DOCTRINALE CUM COMMENTO
CHRISTIANI DE SANCTO TRUDONE. >Alexandri doctrinale'. (16. Jh.). Y-V
Prooemium des Kommentars: Omne remedium ordinatur ad defectum... -... est enim
sensus maxima id est valde magna pars in superficie (Bursill-Hall, S. 331). 2v-120r
Doctrinale: S[cribere] clericulis paro doctrinale novellis... - ... Cui [!] tres personas
unde [!] credo deitatis. Walther, Carm., Nr. 17375. Der Autor des Kommentars
nennt sich ausführlich in dessen letztem Absatz: 120r Cum igitur cogamur informari
maiorum gestis et exemplis ego Christianus de Sancto Trudone in episcopatu Leodiense
quondam rector Nivellensis rector Sancti Trudonis bakelarius Sande Crucis Aurelia-
nis etposteaprimus rector Aniani compilationempresentem incepi cum regerem in vil-
la Sancti Trudonis et perfeci cum regerem dictas scolas Sancti Aniani Aurelianis... et
mella profluant philosophie grammaticalis que divulgatur mirabiliter in glosis istis.
Reichling (s. Lit., S. LIX) sah in Christianus de Sancto Trudone den Schreiber der
Hs. Einige etwa zeitgenössische mitteldeutsche Glossen (z. B. 36v nurus - Swiger
[= Schwiegermutter!], socrus - Sweher [= Schwiegervater!], 37v obex - Rigol, supel-
lex - Husgeschir, forfex - ein Zwang, forpex - ein Scher, cortex - Rind, silex - ein Ki-
sel, carex - ein Rorh das ufheden Siden schnit, 48v genera farciminum: dulcetum, bal-
budeum, salsucium - syn Lehber-, Blut-, Bratworst, 95r sedulus - emsic). Text des
Doctrinale: Reichling, s. Lit. Derselbe Kommentar findet sich in Pal. lat. 1236
(Schuba 1, S. 256, dort jedoch unvollständig, vgl. Bursill-Hall, S.251, Nr. 288.92).
Zur Hs. Bursill-Hall, S. 252, Nr. 288.114.
PAL. LAT. 1765
Alexander de Villa Dei • Aelius Donatus • Miscellanea de grammatica
Papier • I + 174 + I Bl. -20,8 x 15,6 cm • Landsberg • 1456
Wasserzeichen: Ochsenkopf mit Tau auf einkonturiger Stange (?), undeutlich; Schlüssel (mit
zweikonturigem Kreuz?) (vergleichbar mit Piccard 8, IV/50-58). Lagen: (VI-1)11 + VI23+ 2
VII51 + 3 VI87 + (V-l)66a + 3 VI101 <mlt 9U> + (VI-1)"1 (rait 101a) + (VI-1)122 + (IV-2+2)130
IV138 + (IV-4)142, die ersten drei Blätter sind beschädigt, z.T. mit Textverlust im Glossenbe-
reich. Foliierung des 17Jhs.: 1-84, 55z-84&, 85-91, 91a, 92-101,101z, 102-142. Foliierung des
15. Jhs.: I-XXVI (= 1-26), XXVIII-LXXXIII (= 27-82), LXXXIIU-LXXXXIII, LXXXXV-
CVI (= 83-75 a), CV7a (= 76 a). Schriftraum: 10,3 x 8,2, 6 Zeilen (vergrößerter Durchschuß zur
Eintragung von Interlinearglossen, breite Seitenränder für Randglossen), 104r-113v 30-33 Zei-
len. Unregelmäßige Glossierung von mehreren Händen. Bastarda, Textanfänge 1' und 64r in
Textura. Eine Hand. Glossen in Bastarda cursiva. Mehrere Hände. Rubriziert. 1r—102r Versa-
108
C. 180/694 (vgl. Pal. lat. 1949, 4r: 694 Alexandri doctrinale [in] folio. C[apsa] 180). V alte Signa-
turen der Vaticana: 1180,1138 (jeweils gestrichen).
Lit.: Reichling, Doctrinale, S.LIX, CXXIV; Kristeller, Iter2, S.395.
lr-120r ALEXANDER DE VILLA DEI, DOCTRINALE CUM COMMENTO
CHRISTIANI DE SANCTO TRUDONE. >Alexandri doctrinale'. (16. Jh.). Y-V
Prooemium des Kommentars: Omne remedium ordinatur ad defectum... -... est enim
sensus maxima id est valde magna pars in superficie (Bursill-Hall, S. 331). 2v-120r
Doctrinale: S[cribere] clericulis paro doctrinale novellis... - ... Cui [!] tres personas
unde [!] credo deitatis. Walther, Carm., Nr. 17375. Der Autor des Kommentars
nennt sich ausführlich in dessen letztem Absatz: 120r Cum igitur cogamur informari
maiorum gestis et exemplis ego Christianus de Sancto Trudone in episcopatu Leodiense
quondam rector Nivellensis rector Sancti Trudonis bakelarius Sande Crucis Aurelia-
nis etposteaprimus rector Aniani compilationempresentem incepi cum regerem in vil-
la Sancti Trudonis et perfeci cum regerem dictas scolas Sancti Aniani Aurelianis... et
mella profluant philosophie grammaticalis que divulgatur mirabiliter in glosis istis.
Reichling (s. Lit., S. LIX) sah in Christianus de Sancto Trudone den Schreiber der
Hs. Einige etwa zeitgenössische mitteldeutsche Glossen (z. B. 36v nurus - Swiger
[= Schwiegermutter!], socrus - Sweher [= Schwiegervater!], 37v obex - Rigol, supel-
lex - Husgeschir, forfex - ein Zwang, forpex - ein Scher, cortex - Rind, silex - ein Ki-
sel, carex - ein Rorh das ufheden Siden schnit, 48v genera farciminum: dulcetum, bal-
budeum, salsucium - syn Lehber-, Blut-, Bratworst, 95r sedulus - emsic). Text des
Doctrinale: Reichling, s. Lit. Derselbe Kommentar findet sich in Pal. lat. 1236
(Schuba 1, S. 256, dort jedoch unvollständig, vgl. Bursill-Hall, S.251, Nr. 288.92).
Zur Hs. Bursill-Hall, S. 252, Nr. 288.114.
PAL. LAT. 1765
Alexander de Villa Dei • Aelius Donatus • Miscellanea de grammatica
Papier • I + 174 + I Bl. -20,8 x 15,6 cm • Landsberg • 1456
Wasserzeichen: Ochsenkopf mit Tau auf einkonturiger Stange (?), undeutlich; Schlüssel (mit
zweikonturigem Kreuz?) (vergleichbar mit Piccard 8, IV/50-58). Lagen: (VI-1)11 + VI23+ 2
VII51 + 3 VI87 + (V-l)66a + 3 VI101 <mlt 9U> + (VI-1)"1 (rait 101a) + (VI-1)122 + (IV-2+2)130
IV138 + (IV-4)142, die ersten drei Blätter sind beschädigt, z.T. mit Textverlust im Glossenbe-
reich. Foliierung des 17Jhs.: 1-84, 55z-84&, 85-91, 91a, 92-101,101z, 102-142. Foliierung des
15. Jhs.: I-XXVI (= 1-26), XXVIII-LXXXIII (= 27-82), LXXXIIU-LXXXXIII, LXXXXV-
CVI (= 83-75 a), CV7a (= 76 a). Schriftraum: 10,3 x 8,2, 6 Zeilen (vergrößerter Durchschuß zur
Eintragung von Interlinearglossen, breite Seitenränder für Randglossen), 104r-113v 30-33 Zei-
len. Unregelmäßige Glossierung von mehreren Händen. Bastarda, Textanfänge 1' und 64r in
Textura. Eine Hand. Glossen in Bastarda cursiva. Mehrere Hände. Rubriziert. 1r—102r Versa-
108