PAL. LAT. 1772
an den Gekreuzigten. Lit.: Lilli Gjerlow, Adoratio crucis. The regularis concordia
and the decreta Lanfranci. Manuscript studies in the early medieval church of Nor-
way, Oslo 1961, S.20, 165. - 55r leer.
55v VERSUS DE VIRTUTIBUS AGNUS DEL >Versus de virtutibus Agnusdei quo-
modo quilibet summus sacerdos scilicet papa consecrat et santificat in anno primo sui
pontificatus et deinde de septenio in septenium in sabato in albis<. Balsamus et munda
cera cum crismatis unda... -... Dona coffert [!] dignis virtutes destruit ignis. Lit.: Wal-
ther, Carm., Nr. 2058; Text in: Philipp Rosenthal, Poeseos medii aevi medicae spe-
cimina nonnulla minus cognita: commentatio historico-medica, (med. Diss.) Breslau
1842, S. 42.
PAL. LAT 1772
Johannes Tortellius
Papier • II + 366 + I Bl. • 39,9 x 26,9 cm ■ Italien • Mitte bis 2. Hälfte 15. Jh.
Wasserzeichen: Wagen (ähnlich Briquet 3544, oberitalienisches Papier, Beschriftungen belegt
von 1434 bis 1473). Lagen: 17 V170 + (V-l)179 + 6 V249 + (V-l)258+ 10 V358 + IV366, Reklamanten.
Ir aufgeklebtes dünnes Pergamentblatt (15,1 x 10,2 cm) mit spätmittelalterlicher Liniierung
(zweispaltig) und neuzeitlichem Eintrag in Bleistift: trovato a. f. 168*. Manetti-Foliierung:
1-363 (Bl. I [Pergament] und 364-366 unbezeichnet). Schriftraum: 27,5 x 15,7 cm, 1 r-90v 42,
91-362r 41 Zeilen. Italienische Humanica cursiva, Mitte bis 2. Hälfte 15. Jh. Drei Hände
(1 r-61v, 62r-80v, 81r-362r). Überschriften zum Teil in Majuskeln (blaßrot). Gelegentlich Rand-
betreffe. Versalien außerhalb des Textblockes, jeweils in blassem Rot. Raum für 5-10zeilige In-
itialen zu Beginn des Textes und neuer Abschnitte (nicht ausgeführt).
Herkunft: Die Hs. gelangte mit der Manetti-Bibliothek in den Besitz Ulrich Fuggers und mit
dessen Bibliothek schließlich in die Heidelberger Palatina. Iv Besitzvermerk: Angeli Manetti
carte 362 (vgl. Giuseppe Maria Cagni, Agnolo Manetti e Vespasiano da Bisticci, in: IMU 14
(1971), S. 293-312, dort S.304) und von der Hand Martin Gerstmanns (?) 24 (vgl. Pal.lat. 1916,
554r und 570v, dort unter 24 mane.). Y Allacci-Nr.: C. 88/792 (vgl. Pal. lat. 1949,28v: 792Johan-
nis Tortelii orthographia [in] folio. C[apsa] 88) sowie 43. ar alte Signaturen der Vaticana: 1862,
1483 (jeweils gestrichen).
Lit.: Cagni, S. 20, Nr. 10; Lehmann 2, S. 536f.; Kristeller, Iter 2, S. 395 und 591; Maria Do-
nata Rinaldi, Fortuna e diffusione del ,De orthographia' di Giovanni Tortelii, in: IMU 16
(1973), S. 227-261, dort 251 f. (Lit.); Bursill-Hall, S.252, Nr. 288.120.
lr-362r JOHANNES TORTELLIUS, DE ORTHOGRAPHIA. >Johanis Arretini
Tortellii commentariorum grammaticorum de orthographia dictionum e Graecis trac-
tarum prohemium incipit ad sanctissimum patrem Nicolaum V. pontificem maxi-
mum<. Coeperam olim beatissime pater Nicolae quinte summe pontifex comentaria
quaedam grammatica condere... - ... [2V] latinis quos suis locis commode inducemus.
124
an den Gekreuzigten. Lit.: Lilli Gjerlow, Adoratio crucis. The regularis concordia
and the decreta Lanfranci. Manuscript studies in the early medieval church of Nor-
way, Oslo 1961, S.20, 165. - 55r leer.
55v VERSUS DE VIRTUTIBUS AGNUS DEL >Versus de virtutibus Agnusdei quo-
modo quilibet summus sacerdos scilicet papa consecrat et santificat in anno primo sui
pontificatus et deinde de septenio in septenium in sabato in albis<. Balsamus et munda
cera cum crismatis unda... -... Dona coffert [!] dignis virtutes destruit ignis. Lit.: Wal-
ther, Carm., Nr. 2058; Text in: Philipp Rosenthal, Poeseos medii aevi medicae spe-
cimina nonnulla minus cognita: commentatio historico-medica, (med. Diss.) Breslau
1842, S. 42.
PAL. LAT 1772
Johannes Tortellius
Papier • II + 366 + I Bl. • 39,9 x 26,9 cm ■ Italien • Mitte bis 2. Hälfte 15. Jh.
Wasserzeichen: Wagen (ähnlich Briquet 3544, oberitalienisches Papier, Beschriftungen belegt
von 1434 bis 1473). Lagen: 17 V170 + (V-l)179 + 6 V249 + (V-l)258+ 10 V358 + IV366, Reklamanten.
Ir aufgeklebtes dünnes Pergamentblatt (15,1 x 10,2 cm) mit spätmittelalterlicher Liniierung
(zweispaltig) und neuzeitlichem Eintrag in Bleistift: trovato a. f. 168*. Manetti-Foliierung:
1-363 (Bl. I [Pergament] und 364-366 unbezeichnet). Schriftraum: 27,5 x 15,7 cm, 1 r-90v 42,
91-362r 41 Zeilen. Italienische Humanica cursiva, Mitte bis 2. Hälfte 15. Jh. Drei Hände
(1 r-61v, 62r-80v, 81r-362r). Überschriften zum Teil in Majuskeln (blaßrot). Gelegentlich Rand-
betreffe. Versalien außerhalb des Textblockes, jeweils in blassem Rot. Raum für 5-10zeilige In-
itialen zu Beginn des Textes und neuer Abschnitte (nicht ausgeführt).
Herkunft: Die Hs. gelangte mit der Manetti-Bibliothek in den Besitz Ulrich Fuggers und mit
dessen Bibliothek schließlich in die Heidelberger Palatina. Iv Besitzvermerk: Angeli Manetti
carte 362 (vgl. Giuseppe Maria Cagni, Agnolo Manetti e Vespasiano da Bisticci, in: IMU 14
(1971), S. 293-312, dort S.304) und von der Hand Martin Gerstmanns (?) 24 (vgl. Pal.lat. 1916,
554r und 570v, dort unter 24 mane.). Y Allacci-Nr.: C. 88/792 (vgl. Pal. lat. 1949,28v: 792Johan-
nis Tortelii orthographia [in] folio. C[apsa] 88) sowie 43. ar alte Signaturen der Vaticana: 1862,
1483 (jeweils gestrichen).
Lit.: Cagni, S. 20, Nr. 10; Lehmann 2, S. 536f.; Kristeller, Iter 2, S. 395 und 591; Maria Do-
nata Rinaldi, Fortuna e diffusione del ,De orthographia' di Giovanni Tortelii, in: IMU 16
(1973), S. 227-261, dort 251 f. (Lit.); Bursill-Hall, S.252, Nr. 288.120.
lr-362r JOHANNES TORTELLIUS, DE ORTHOGRAPHIA. >Johanis Arretini
Tortellii commentariorum grammaticorum de orthographia dictionum e Graecis trac-
tarum prohemium incipit ad sanctissimum patrem Nicolaum V. pontificem maxi-
mum<. Coeperam olim beatissime pater Nicolae quinte summe pontifex comentaria
quaedam grammatica condere... - ... [2V] latinis quos suis locis commode inducemus.
124