14

Przedmowa

zagrożeń dla demokracji (kryzys panujący od 2015 roku w Brazylii). W tym
sensie zbiór tekstów tego numeru czasopisma można uznać za przykładowy, je-
śli chodzi o obecną debatę na temat sztuki i kultury, która ma miejsce zarówno
w Argentynie, jak i w innych krajach Ameryki Łacińskiej.
Kontrybucje są uporządkowane i pogrupowane w sposób tematyczny
i niechronologiczny na dwa rozdziały. Pierwsze trzy teksty dotyczą kwestii ar-
tykulacji między sztuką a polityką: zajmują się problemem roli sztuki w obli-
czu wydarzeń polityczno-społecznych, a przede wszystkim relacji sztuki i le-
wicowych ideologii w XX wieku. Artykuł profesor Any Longoni, który otwiera
ten numer Sztuki w Ameryce Łacińskiej, odnosi się do kwestii związku między
artystyczną praktyką „sceny eksperymentalnej” a polityką szeroko pojętej le-
wicy w Argentynie; dodatkowo tekst Longoni oferuje instrumenty teoretyczne
umożliwiające dostęp do debaty nad sztuką rozwijającą się w tym kraju od koń-
ca lat pięćdziesiątych aż do lat siedemdziesiątych. Longoni polemizuje w swo-
im artykule z tekstami teoretycznymi Petera Biirgera i Susan Buck-Morss, aby
móc skontekstualizować takie pojęcia jak awangarda i rewolucja. Longoni kon-
centruje się na ich zastosowaniu w Argentynie i wskazuje na różnice względem
funkcjonowania tych konceptów i kategorii na Zachodzie. Następnie, analizu-
jąc produkcję artystyczną i teoretyczną argentyńskich twórców, Longoni od-
notowuje zmianę postaw artystów, którzy - wychodząc od eksperymentowa-
nia w dziedzinie estetyki sensu stricto - stopniowo coraz wyraźniej afirmowali
swoje zaangażowanie polityczne i społeczne. Daniela Lucena analizuje w swo-
im tekście ewolucję strategii wobec sztuki i estetyki Partii Komunistycznej Ar-
gentyny (PCA) w pierwszej połowie XX wieku, podkreślając szczególne cechy
jej stanowiska względem debaty toczącej się w Rosji sowieckiej. Artykuł Na-
talii Fortuny dotyczy kwestii roli dyspozytywu fotograficznego w procesie (re)
konstrukcji wizerunku traumatycznej przeszłości Argentyny - okresu ostatniej
dyktatury (1976-1983).
Drugi rozdział Sztuki w Ameryce Łacińskiej zawiera artykuły, które pod-
kreślają transdyscyplinarny charakter twórczości artystycznej w Argentynie od
lat sześćdziesiątych: teksty nie tylko skupiają się na licznych punktach sty-
ku pomiędzy sztuką a poezją, sztuką i nauką, psychiatrią lub teorią komunika-
cji, lecz także podkreślają związki między sztukami plastycznymi rozwijany-
mi w Argentynie oraz międzynarodowymi scenami artystycznymi. Biorąc jako
przedmiot studiów Diagonal Cero, magazyn eksperymentalnej sztuki i poezji
wydawany w latach 1962-1969 przez Edgarda Antonio Vigo, Fernando Davis
koncentruje się na badaniu operacyjności dyspozytywu czasopisma awangar-
dowego w Argentynie lat sześćdziesiątych, jego efektywności w promocji es-
tetycznych i politycznych idei artystów, a także w inicjacji wymiany z arty-
stycznymi środowiskami innych krajów Ameryki Łacińskiej i Europy. Mariana