DOI Artikel:
Xanthudidēs, Stephanos A.: Minōikon megaron Nirou
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.14369#0032
ΑΕ 1ά22
Ξαν&ονδίδης: Μινωικόν μέγαρον Νίρου. 23
μικρόν τριποδικον χυτρίδον ώς έν τη ε'ικ. 19 ανω
δεξιά)* οί τρεις ποδίσκοι του άνεπτύσσοντο προς τά
έ'ξω ινα πατή εύσταθέστερον καί μη άνατρέπητα1
ευκόλως.
Μαγειρικής επίσης χρήσεως θά ήσαν και τρία
άποδα κυλινδρικά σκεύη οία τά ύπ' άριθ 7577,
7578 (είκ. 20 ε ϊς το μέσον της κάτω και της με-
σαίας σειράς). Είναι και ταΟτα εκ χονδρού βαρέος
πηλοΰ εχουσι δύο οριζόντια ώτα και σχηματίζου-
σιν άνω περι/είλωμα πλατύ έπίπεδον, ίνα δέχητα,
πώμα. Φέρουτιν εις τά μεταξύ των ώτων δύο δια-
στήματα δύο πλαστικά δισκάρια ώσει κεφαλάς
ήλων. Πιθανώς τό σκεύος έχρησίμευε προς μετα_
φοράν έ'τνους ή άλλου μαγει ρεύματος εκ της οικίας
εΊς τούς αγρούς, ό'πως σήμε ρον παρά τοις χωρικοΐς
της Κρήτης τά έν χρήσει ξύλινα πινάκια ή τά πή-
λινα κοννενάρια ή κουνέια. Τό ύπ'άριθ. 757 / εχε£
ύψοςΟ,ΊΙ και διάμετρο ν ανοίγματος 0,12. Δύο
άλλα είναι μικρότερα. Όμοιας πρακτικής χρήσεως
θά ήτο και το σκεΟος 7581 (είκ. 19 εις τό άνω
άκρον άριστερά) εκ χονδρό0 πηλού άνευ ουδεμίας
διακοσμήσεως ή αλοιφής. "Εχει σχήμα κυλινδρι-
κών πλατυνόμενον άνω ώς σημερινή γάστρα αν-
θέων και δύο μηνοειδεΐς προσφύσεις εις τό μέσον
της γάστρας άντι ώτων' ύψ. 0,15 διάμετρος
ανω 0,23.
η') Λύχνος πήλινος εις μόνον μικρός ευρέθη
εις τό δωμάτιον 37 (ε'ικ. 20 τρίτος εις την κάτω
σειράν έξ άριστερών). Είναι άνοικτος ό'πως καΐ
άλλοι Μινωικοί πήλινοι λύχνοι και έχει ώς
λαβήν ραβδίον όριζόντιον πεπλατυσμένον, σχημα-
τίζει δε τον μυκτήρα διά της προεκτάσεως του
χείλους εις προχοήν άποκρουσθεΐσαν' σώζει ιχνη
καύσεως- τό ύψος είναι 3 έκατ. και ή διάμετρος
6 έκατ·
Γενικώς περί τών γραπτών αγγείων Νίρου πα-
ρατηρουμεν ό'τι ή μέν έξωτερική επιφάνεια είναι
ομαλή και λεία ένεκα τοΰ έκ καθαρισμένης και
διηθημένης άργίλλου γαλακτώματος, δι' ο δ ήλεί-
φοντο, ού/ί όμως και έστιλβωμένη, ώς νομίζω,
διά τριβής, πλην του κυλινδρικού αγγείου της ει-
κόνος 17 και ενός μονώτου κυάθου (7587, είκ.
1 "Ιδε τοιούτου; εκ Παλαικάστρου εις Β.8.Α. IX σελ, 327
είκ. 27, έκ Ζάκρου Β,8.Α. VII σελ, 128 ε'.κ. 41 καί μάλιστα έκ
της ελλειψοειδούς οικίας Χαμαιζίου ε'ς ΑΕ 1906 σελ. 149 πίν. 10.
20 πρώτος δεξιά εις τήν μεσαίαν γραμμήν), και
τό χρώμα τών διακοσμητικών θεμάτων είναι στιλ-
πνόν ή ήμίστιλπνον.
Τά άνωτέρω περιγραφέντα αγγεία είναι πάντα
Ύστερομινωϊκής έποχής. Ή Μεσομινωϊκή ή Κα-
μαραϊκή δεν φαίνεται άντιπροσωπευομένη εις τά
πήλινα τοΟ μεγάρου Νίρου' μόνον έν ή δύο τεμά-
χια πολυχρωμικου ρυθμού εύρέθησαν εις τά χώ-
ματα. Εν τμήμα μεσομιν. ποτηριού φαινόμενον
εις τήν εικόνα 20 (τό δεύτερον έξ άριστερών εις
τήν μεσαίαν σειράν) ευρέθη εις τον βόθρον του
δωματίου 37 όμοΟ με πολλούς κοινούς κυάθους,
ίσως δε ό βόθρος αυτός νά είναι παλαιοτέρας έπο-
χής, άφ οδ ύπήρχεν υπό τήν πλακόστρωσιν τοΟ
δαπέδου και φαίνεται ανάρμοστος εις τό δωμάτιον
αυτό τοΟ μεγάρου. Κατωτέρω ό'μως του" μεγάρου
εις τήν προς τήν θάλασσαν σημερινήν κατωφέρειαν
ευρίσκονται, ώς είπον, άφθονα τά Μεσομιν. μετά
τών Τστερομιν. οστράκων, ιδίως δέ τ κ χαρακτη-
ριστικά με τον δισκοειδή ποδίσκον μεσομιν. ποτή-
ρια. Έν ώ άρα αί έκβολάδες αύται μαρτυρουσι και
μεσομιν. έπο/ήν τά τοΟ μεγάρου πήλινα εινα^
πάντα Ύστερομινωϊκά. Μίαν μόνον έπιφύλαξιν
κάμνω όσον άφορα τούς πίθους" είναι δηλ. δυνα-
τόν τινές εξ αυτών οί φέροντες μάλιστα τήν σκο-
τεινήν άλοιφήν ή τάς καταλοιβάδας νά φθάνωσιν
εις τήν μεσομιν. έποχήν' τό πράγμα δεν είναι πα-
ράδοξον ουδέ πρωτοφανές διά τούς μεγάλους πίθους,
ών ή χρήσις ένεκα της άντοχής δύναται νά διαρ-
κέση έπι αιώνας, ώς γνωρίζομεν και έκ τής συγ-
χρόνου πείρας, και ώς παρετηρήθη και εις τχς
άποθήκας Κνωσού, δπου μεταξύ τών πολλών
Ύστερομινωϊκών εύρέθησαν και τίνες προφανώς
ανήκοντες εις τήν προηγουμένην περίοδον.
Έξ άλλου ουδέν άγγεΐον ουδέ τεμάχιον άνήκει
ασφαλώς εις τό τέλος τής Ύστερομινωϊκής τήν
1 Τστερομιν. Γ'. Ουδέν δείγμα στεγανοστόμου άμ-
φορέως (Βΰ^θΙΙίειηηΘ) ουδέ ύψίποδος μυκηναϊκής
κύλικος (ΟΙιαιπρα^ηθ να8θ) εύρέθη εις τήν άνα-
σκαφήν, τά δύο δηλ. τών συχνοτέρων και χαρ*-
κτηριστικωτέραν σχημάτων τής έσχατης ταύτης
περιόδου.
Τά πήλινα αγγεία Νίρου φαίνονται και έκ τών
σχημάτων αυτών και έκ τής έπιμεμελημένης των
κατασκευής και έκ τής κατά τό πλείστον λιτής
Ξαν&ονδίδης: Μινωικόν μέγαρον Νίρου. 23
μικρόν τριποδικον χυτρίδον ώς έν τη ε'ικ. 19 ανω
δεξιά)* οί τρεις ποδίσκοι του άνεπτύσσοντο προς τά
έ'ξω ινα πατή εύσταθέστερον καί μη άνατρέπητα1
ευκόλως.
Μαγειρικής επίσης χρήσεως θά ήσαν και τρία
άποδα κυλινδρικά σκεύη οία τά ύπ' άριθ 7577,
7578 (είκ. 20 ε ϊς το μέσον της κάτω και της με-
σαίας σειράς). Είναι και ταΟτα εκ χονδρού βαρέος
πηλοΰ εχουσι δύο οριζόντια ώτα και σχηματίζου-
σιν άνω περι/είλωμα πλατύ έπίπεδον, ίνα δέχητα,
πώμα. Φέρουτιν εις τά μεταξύ των ώτων δύο δια-
στήματα δύο πλαστικά δισκάρια ώσει κεφαλάς
ήλων. Πιθανώς τό σκεύος έχρησίμευε προς μετα_
φοράν έ'τνους ή άλλου μαγει ρεύματος εκ της οικίας
εΊς τούς αγρούς, ό'πως σήμε ρον παρά τοις χωρικοΐς
της Κρήτης τά έν χρήσει ξύλινα πινάκια ή τά πή-
λινα κοννενάρια ή κουνέια. Τό ύπ'άριθ. 757 / εχε£
ύψοςΟ,ΊΙ και διάμετρο ν ανοίγματος 0,12. Δύο
άλλα είναι μικρότερα. Όμοιας πρακτικής χρήσεως
θά ήτο και το σκεΟος 7581 (είκ. 19 εις τό άνω
άκρον άριστερά) εκ χονδρό0 πηλού άνευ ουδεμίας
διακοσμήσεως ή αλοιφής. "Εχει σχήμα κυλινδρι-
κών πλατυνόμενον άνω ώς σημερινή γάστρα αν-
θέων και δύο μηνοειδεΐς προσφύσεις εις τό μέσον
της γάστρας άντι ώτων' ύψ. 0,15 διάμετρος
ανω 0,23.
η') Λύχνος πήλινος εις μόνον μικρός ευρέθη
εις τό δωμάτιον 37 (ε'ικ. 20 τρίτος εις την κάτω
σειράν έξ άριστερών). Είναι άνοικτος ό'πως καΐ
άλλοι Μινωικοί πήλινοι λύχνοι και έχει ώς
λαβήν ραβδίον όριζόντιον πεπλατυσμένον, σχημα-
τίζει δε τον μυκτήρα διά της προεκτάσεως του
χείλους εις προχοήν άποκρουσθεΐσαν' σώζει ιχνη
καύσεως- τό ύψος είναι 3 έκατ. και ή διάμετρος
6 έκατ·
Γενικώς περί τών γραπτών αγγείων Νίρου πα-
ρατηρουμεν ό'τι ή μέν έξωτερική επιφάνεια είναι
ομαλή και λεία ένεκα τοΰ έκ καθαρισμένης και
διηθημένης άργίλλου γαλακτώματος, δι' ο δ ήλεί-
φοντο, ού/ί όμως και έστιλβωμένη, ώς νομίζω,
διά τριβής, πλην του κυλινδρικού αγγείου της ει-
κόνος 17 και ενός μονώτου κυάθου (7587, είκ.
1 "Ιδε τοιούτου; εκ Παλαικάστρου εις Β.8.Α. IX σελ, 327
είκ. 27, έκ Ζάκρου Β,8.Α. VII σελ, 128 ε'.κ. 41 καί μάλιστα έκ
της ελλειψοειδούς οικίας Χαμαιζίου ε'ς ΑΕ 1906 σελ. 149 πίν. 10.
20 πρώτος δεξιά εις τήν μεσαίαν γραμμήν), και
τό χρώμα τών διακοσμητικών θεμάτων είναι στιλ-
πνόν ή ήμίστιλπνον.
Τά άνωτέρω περιγραφέντα αγγεία είναι πάντα
Ύστερομινωϊκής έποχής. Ή Μεσομινωϊκή ή Κα-
μαραϊκή δεν φαίνεται άντιπροσωπευομένη εις τά
πήλινα τοΟ μεγάρου Νίρου' μόνον έν ή δύο τεμά-
χια πολυχρωμικου ρυθμού εύρέθησαν εις τά χώ-
ματα. Εν τμήμα μεσομιν. ποτηριού φαινόμενον
εις τήν εικόνα 20 (τό δεύτερον έξ άριστερών εις
τήν μεσαίαν σειράν) ευρέθη εις τον βόθρον του
δωματίου 37 όμοΟ με πολλούς κοινούς κυάθους,
ίσως δε ό βόθρος αυτός νά είναι παλαιοτέρας έπο-
χής, άφ οδ ύπήρχεν υπό τήν πλακόστρωσιν τοΟ
δαπέδου και φαίνεται ανάρμοστος εις τό δωμάτιον
αυτό τοΟ μεγάρου. Κατωτέρω ό'μως του" μεγάρου
εις τήν προς τήν θάλασσαν σημερινήν κατωφέρειαν
ευρίσκονται, ώς είπον, άφθονα τά Μεσομιν. μετά
τών Τστερομιν. οστράκων, ιδίως δέ τ κ χαρακτη-
ριστικά με τον δισκοειδή ποδίσκον μεσομιν. ποτή-
ρια. Έν ώ άρα αί έκβολάδες αύται μαρτυρουσι και
μεσομιν. έπο/ήν τά τοΟ μεγάρου πήλινα εινα^
πάντα Ύστερομινωϊκά. Μίαν μόνον έπιφύλαξιν
κάμνω όσον άφορα τούς πίθους" είναι δηλ. δυνα-
τόν τινές εξ αυτών οί φέροντες μάλιστα τήν σκο-
τεινήν άλοιφήν ή τάς καταλοιβάδας νά φθάνωσιν
εις τήν μεσομιν. έποχήν' τό πράγμα δεν είναι πα-
ράδοξον ουδέ πρωτοφανές διά τούς μεγάλους πίθους,
ών ή χρήσις ένεκα της άντοχής δύναται νά διαρ-
κέση έπι αιώνας, ώς γνωρίζομεν και έκ τής συγ-
χρόνου πείρας, και ώς παρετηρήθη και εις τχς
άποθήκας Κνωσού, δπου μεταξύ τών πολλών
Ύστερομινωϊκών εύρέθησαν και τίνες προφανώς
ανήκοντες εις τήν προηγουμένην περίοδον.
Έξ άλλου ουδέν άγγεΐον ουδέ τεμάχιον άνήκει
ασφαλώς εις τό τέλος τής Ύστερομινωϊκής τήν
1 Τστερομιν. Γ'. Ουδέν δείγμα στεγανοστόμου άμ-
φορέως (Βΰ^θΙΙίειηηΘ) ουδέ ύψίποδος μυκηναϊκής
κύλικος (ΟΙιαιπρα^ηθ να8θ) εύρέθη εις τήν άνα-
σκαφήν, τά δύο δηλ. τών συχνοτέρων και χαρ*-
κτηριστικωτέραν σχημάτων τής έσχατης ταύτης
περιόδου.
Τά πήλινα αγγεία Νίρου φαίνονται και έκ τών
σχημάτων αυτών και έκ τής έπιμεμελημένης των
κατασκευής και έκ τής κατά τό πλείστον λιτής