DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.57145#0129
Finiri heic nostrum cernis quicunque laborem,
Prxlustri in primis quisquis es ortus auo:
Si tibi principium placuit (placeatque' rogamus)
Conatus fini,quzso,faueto,mei.
V tilibus dulces plures miscebo labores,
Hunc demonstrabis quando placere tibi.
LIbera Imperij vtbs, epilcopatu insignis, colonia primiS Roma-
norum,eis deinde circa Annum Christi y8o. ereptaa Theodone
Boiorum Duce, eo euencu.vt Vrbs.incohs pene omnibus,vna cum
Lupo Episcopo interfedis, funditus euerteretur: Eandem tamen
instaurata Theodoab vxoris nomine Rtgenspurgumvt quidam scripsere,
appellarer: tamersi alij alias huius appellationis rationes, reddunt Regi-
noburgium,Reginam, post Romanorum tempora,vocata eam constar. Vr
vt sit, Boiorum Ducum aliquamdiu sedcs, translato in Germanos Roma-
ni Imperij axiomate,ijs qua? solum Caelarem dominum habent duita-
tibus annumerari coepit. Pontem memorabilem, & imer paucos Germa-
niae numerandum, adeoque pene ceterorum pontium regem ibi videas,
Danubio impolitum, vrquidam volunt, ab Henrico Leone Boiorum 8c
SaxonumDuce, vnacumciuibus Ratisbonensibus, exstrudum circa an-
num Christi r Alij 20. annis vetustiorem perhibent. Coniundum
vrbi, proxime, oppidum Boios Principes heros agnoseit, am £osf/ vo-
citatum, aulae ibi,qua? nunc Monachium translata est, quondam Ducalis
monumentum. Sitaalioqui Ratispona ( vt nouissirne vulgbappel-
latur) loco fertili& percommodo: Publicis,piiuatis, sictis, profanis stru-
duris pluribus magnifica. Episcopatus illic, vt supra attigimus,haud dubie
vetustus, sed postea interruptus & prof eeuersus,Bonifacio,qui Germano-
rum dicitur Apostolus instaurante, siib Odilione Boiorum Principe,Gibol-
{>hum praesulem rursus habere ocempit. Ecclesia cathedrali, & coenobijs a-
iquot,inpricnisD. Emerammi (mquo S. Dionysium Areopagitam illuce
Gallijs translatum requieseere certum est) monachorum, duobusquealijs
monalium (qua; vulgo Obtrmunskr/ & ^tfccrmunsUr appellari solent) a-
lijsq; ,in vrbeipsa, insignis. Cetetum, no(tra,&auorum tempora plurimis
Cxlarumcum principibus Imperij concihjs & conuentibus frequentatum
viderunt Regmoburgum; Caroli in primis V.qui in postremis ibi a se cele-
bratis comirijs nuptias siliae Ferdinandi Rom. Regis fratris cum Alberto se-
renils.PP. Boiaria?hodiernorumauo laudatissimoanno Christi 1 s46.ee-
lebramt:Ferdinandi: MaximilianiII.quinouo honore S. P.Q^Ratisbonen-
sem afficiens, filium Rudolphum 11. Rom. hodie potenrissimum Impera-
torem, inhacvrbeaVII.viriselcdoribusAnno 1575. Catsaremdesignan-
dum.&solemni ritu, magna pompa,coronandum curauit: ipse sequenti
anno in comitijs ibidem pLcide & pie defundas: Ipsius denique Rudolphi
II. Aug qui Anno Chrsti 1594 & ipse coram ibi comitia celebrauic; et
hadenus quoque, non vnum ibi conuentum Imperij indixit.
ECIIA.
S t 1 r (iue A sligis olim nominatum,mediterraneum Bat rh ic<j Hi-
spaniae oppidum. Insigne aded ibi lanitium, vt eo pene solo inco-
larum opes & vniuerla eorum negotiatio terminetur. Efficit hoc
ager undique fcecundus & compascuus, ouibus nutriendis peri-
doneus: quarum, ibi, greges innumeri. Riuulus ibidem cum abluendisac
purgandis lanis, tum morbis pecorum sanandis, aurifer etiam, ex niuosis
montibus,iuxta Granatam (veteribus Ihyberim ) vrbem ortus, magna loci
* huius incolis hoc genus commoda parit; Chenil, vbi hucdelapsustst, abe-
is appellatus: Darrus, alibi, apud Granatam, & alibi ahter vocatur, senea:
bombycistelae eluenda? paranda?q; volis. Prope Astigim lapideo ponte for-
nicato mngitur, accedendi ad opptdum facultatem piarbente. Inter Hdpa-
nia? Episcopatus Ast getanus quondam numerabatur: qui nunc in Ba thtea
Hispaiensis cst.-supciititc Eciue Archiduconacu, qui Hispalensi Ecclesia:
subjcitur. B VR-
LVTETIA PARISIORVM.
FR a n c i je Occidentalis,seu amplissiimi Galliarum regni vrbium o-
mnium princeps, magnitudine nulli pene Europaearum secunda, &
habitatorum multitudine: quippe, quae nobilitate ob perpetuam i-
bi regum sedem affluat; mercatoribus & ciuibus abundet, studiosis,
inquilinis, exteris, vndiquaq; frequentetur. Heic aedificia, publica, priuata,
splendorissummi:Hicsiiprema Galliarum regni curia, ad quam & ceteris
omnibus prouocatio eft: hic reges habitant: hic Academia visitur, cuius
nomen in orbe Christiano semperfuit celeberrimum. Sequana Lutetiam
dupliciamne diuidens tripartitam efficit: Vniuersitatis prima, ciuitatisal-
tera, vrbis tertia nomine appellatur. Academia liGarolo magno Impera-
tore, Alcuini praeceptoris consilio, anno Christi 796. ex Romana, institu-
taseribitur, splendidissimisq; priuilegijs & praerogatiuis exornata,quas co-
plures eius siiccessbres reges saepe amplificarunt. Qua de re,& alijs huc per-
tinentibus, nihilo plus adferimus: hoc dempto? quod vniuersitas, quam
vocant, magnificas sedes sacras continereseribitur 17. Monasteria 14.Xe-
nodochia 4. Sacella 5. Collegia publica 20. priuata ( qua: peramplis pro-
uentibus certum egenorum numerum litteris operam dantium, suppedi-
taris sumpubusnecessarijsjsustentant) 30. Ciuitas, inter’vniuersitatem &
Vrbem media,Palatium regium a Philippo pulchro exstrudum: Sacellum
ineo stupendi artisicj: Templum Deo opt. max. in honorem & memori-
am Deipara? semper Virginis exaedificatum, elegantiae, magnitudinis & re-
liquae praestantiae nomine, miraculis Galli» annumeratum. j£des pia?tcrci
iacrae,inciuicate.suntcirciterxx.Xenodochiumvnum;SacciL v. V>bs de-
nique, tertia Pariliorum Lutetiae pars, Templis ornatur xx x i. Monalter js
x. Xenodochi js 1 v. Sacellis v 1. Portas Lutetia habet x 1 v. Pontes v. Fomes
x v 1, Suburbia x. longe amplissima.
RHOTOMAGVS.
RHotomagvs, Normannia? caput: Orientem verius riuisduo.
bus peramoenis irrigatur : Ad meridiem Sequana? celeberrimo
Galliarum ssumini propinquaest: Qua sepremtrionem rtspicir,
altos montes habet, fomenta igni luppeditare solitos. A Mago
quodam Galliarum rege,& Rhoto idolo, quod incola? ibi tum colebant,
nomenobtinuisseaquibusiiam seribitur: Rhotonis porro simulachruma
Mellone primo Rhoromagensi Episcopo, ad annum Christi cctx.euer.
sum, eiulquephanum sacrosand» Trinitati dedicatum. Agrum prodi-
catur habere optimum, feracem, & herbidum. Loci comodirace addudus
Czsar lulius, validis eam muriscinxiffe, Romanorumq; inea pra?sidiom,tu-
e«da? ilhc prouincia?,reliquisseperhibetur. Splendida,in mbe,est,pr»rera-
li .Archiepiicopi domus: Sunt insignia monachorum Coenobia.-Palarium,
& Curia permagnifica,Prouincia?, quod vocant,Parlamentoillustris: Pons,
c quadrato lapide, artificiose exstrudus.-Cathedralis ecclesia tribus decora
turribus. Cztera, opera data, silentio inuoluimus.
SVCCINCTA VRBIVMETREGION
SINGVLIS STEMMATIBVS SVBIVNCTARVM
K DESCRIPTIO. W
AVRELIA.
VEtvstissima & percelebris GalliarumvrbsadLigerim ssti-
uium posita, Genabum priseis di&a creditur: nisi quod nomen,
quo hodieq; notior est, sub Caesaribus iam reru potiente Roma,
obtinuit. De fertilitate loci, vbi sita, de commoditate quam ssu-
uius, quem diximus, pranerlabens ad mercaturas faciendas ei praestat, caete-
risq; ipsius ornamentis dicere longum fuerit. Salubritas certe aeris, freque-
tizeiuium nutrix maiores allexisse videtur, vtacademiam illic conderent
ssorentem illam & percelebrem, a Philippo pulchro Gallia: Rege circaan-
num 13 1 2. fundatam. Aliquando etiam regibus sedem praebuit, vt Clodo-
miroClodouei I.Christiani Francorum regis filio, aliquot etiam regibus i-
bidem, aeq;ac Rhemis, coronatis. Sub Capeningis deinceps regibus, no-
minarim loane Valesio, Ducatus titulo insignita, fratri eius Philippo, tum
Comiti Valesio cessit. Successu temporis ad regni coronam reuolutam
Carolus demum V. cognomento sapiens ita, cum annexa ditione in Duca-
tus, quem vocant, formulam redegit, vt semper secundo genito Galliarum
regis,ceuDelphinatus primogenito, cedat. Temporibus Anglicorumin
Gallia bellorum,Caroli VI. regis tempestate. AnnoChristi 142 8 ^(1-
dione ab Anglis cin<fta,IoannaLotharinga virgine &: viragine belli duce li-
berata est. Episcopatu perueteri etiam pernobilis, & concihjs aliquot pro-
uincialibus, quorum apud venerandam antiquitatem mentio. Recentia &
postrema, a:que omnibus cognita, studio prztermittimus.
RATISPONA.
Prxlustri in primis quisquis es ortus auo:
Si tibi principium placuit (placeatque' rogamus)
Conatus fini,quzso,faueto,mei.
V tilibus dulces plures miscebo labores,
Hunc demonstrabis quando placere tibi.
LIbera Imperij vtbs, epilcopatu insignis, colonia primiS Roma-
norum,eis deinde circa Annum Christi y8o. ereptaa Theodone
Boiorum Duce, eo euencu.vt Vrbs.incohs pene omnibus,vna cum
Lupo Episcopo interfedis, funditus euerteretur: Eandem tamen
instaurata Theodoab vxoris nomine Rtgenspurgumvt quidam scripsere,
appellarer: tamersi alij alias huius appellationis rationes, reddunt Regi-
noburgium,Reginam, post Romanorum tempora,vocata eam constar. Vr
vt sit, Boiorum Ducum aliquamdiu sedcs, translato in Germanos Roma-
ni Imperij axiomate,ijs qua? solum Caelarem dominum habent duita-
tibus annumerari coepit. Pontem memorabilem, & imer paucos Germa-
niae numerandum, adeoque pene ceterorum pontium regem ibi videas,
Danubio impolitum, vrquidam volunt, ab Henrico Leone Boiorum 8c
SaxonumDuce, vnacumciuibus Ratisbonensibus, exstrudum circa an-
num Christi r Alij 20. annis vetustiorem perhibent. Coniundum
vrbi, proxime, oppidum Boios Principes heros agnoseit, am £osf/ vo-
citatum, aulae ibi,qua? nunc Monachium translata est, quondam Ducalis
monumentum. Sitaalioqui Ratispona ( vt nouissirne vulgbappel-
latur) loco fertili& percommodo: Publicis,piiuatis, sictis, profanis stru-
duris pluribus magnifica. Episcopatus illic, vt supra attigimus,haud dubie
vetustus, sed postea interruptus & prof eeuersus,Bonifacio,qui Germano-
rum dicitur Apostolus instaurante, siib Odilione Boiorum Principe,Gibol-
{>hum praesulem rursus habere ocempit. Ecclesia cathedrali, & coenobijs a-
iquot,inpricnisD. Emerammi (mquo S. Dionysium Areopagitam illuce
Gallijs translatum requieseere certum est) monachorum, duobusquealijs
monalium (qua; vulgo Obtrmunskr/ & ^tfccrmunsUr appellari solent) a-
lijsq; ,in vrbeipsa, insignis. Cetetum, no(tra,&auorum tempora plurimis
Cxlarumcum principibus Imperij concihjs & conuentibus frequentatum
viderunt Regmoburgum; Caroli in primis V.qui in postremis ibi a se cele-
bratis comirijs nuptias siliae Ferdinandi Rom. Regis fratris cum Alberto se-
renils.PP. Boiaria?hodiernorumauo laudatissimoanno Christi 1 s46.ee-
lebramt:Ferdinandi: MaximilianiII.quinouo honore S. P.Q^Ratisbonen-
sem afficiens, filium Rudolphum 11. Rom. hodie potenrissimum Impera-
torem, inhacvrbeaVII.viriselcdoribusAnno 1575. Catsaremdesignan-
dum.&solemni ritu, magna pompa,coronandum curauit: ipse sequenti
anno in comitijs ibidem pLcide & pie defundas: Ipsius denique Rudolphi
II. Aug qui Anno Chrsti 1594 & ipse coram ibi comitia celebrauic; et
hadenus quoque, non vnum ibi conuentum Imperij indixit.
ECIIA.
S t 1 r (iue A sligis olim nominatum,mediterraneum Bat rh ic<j Hi-
spaniae oppidum. Insigne aded ibi lanitium, vt eo pene solo inco-
larum opes & vniuerla eorum negotiatio terminetur. Efficit hoc
ager undique fcecundus & compascuus, ouibus nutriendis peri-
doneus: quarum, ibi, greges innumeri. Riuulus ibidem cum abluendisac
purgandis lanis, tum morbis pecorum sanandis, aurifer etiam, ex niuosis
montibus,iuxta Granatam (veteribus Ihyberim ) vrbem ortus, magna loci
* huius incolis hoc genus commoda parit; Chenil, vbi hucdelapsustst, abe-
is appellatus: Darrus, alibi, apud Granatam, & alibi ahter vocatur, senea:
bombycistelae eluenda? paranda?q; volis. Prope Astigim lapideo ponte for-
nicato mngitur, accedendi ad opptdum facultatem piarbente. Inter Hdpa-
nia? Episcopatus Ast getanus quondam numerabatur: qui nunc in Ba thtea
Hispaiensis cst.-supciititc Eciue Archiduconacu, qui Hispalensi Ecclesia:
subjcitur. B VR-
LVTETIA PARISIORVM.
FR a n c i je Occidentalis,seu amplissiimi Galliarum regni vrbium o-
mnium princeps, magnitudine nulli pene Europaearum secunda, &
habitatorum multitudine: quippe, quae nobilitate ob perpetuam i-
bi regum sedem affluat; mercatoribus & ciuibus abundet, studiosis,
inquilinis, exteris, vndiquaq; frequentetur. Heic aedificia, publica, priuata,
splendorissummi:Hicsiiprema Galliarum regni curia, ad quam & ceteris
omnibus prouocatio eft: hic reges habitant: hic Academia visitur, cuius
nomen in orbe Christiano semperfuit celeberrimum. Sequana Lutetiam
dupliciamne diuidens tripartitam efficit: Vniuersitatis prima, ciuitatisal-
tera, vrbis tertia nomine appellatur. Academia liGarolo magno Impera-
tore, Alcuini praeceptoris consilio, anno Christi 796. ex Romana, institu-
taseribitur, splendidissimisq; priuilegijs & praerogatiuis exornata,quas co-
plures eius siiccessbres reges saepe amplificarunt. Qua de re,& alijs huc per-
tinentibus, nihilo plus adferimus: hoc dempto? quod vniuersitas, quam
vocant, magnificas sedes sacras continereseribitur 17. Monasteria 14.Xe-
nodochia 4. Sacella 5. Collegia publica 20. priuata ( qua: peramplis pro-
uentibus certum egenorum numerum litteris operam dantium, suppedi-
taris sumpubusnecessarijsjsustentant) 30. Ciuitas, inter’vniuersitatem &
Vrbem media,Palatium regium a Philippo pulchro exstrudum: Sacellum
ineo stupendi artisicj: Templum Deo opt. max. in honorem & memori-
am Deipara? semper Virginis exaedificatum, elegantiae, magnitudinis & re-
liquae praestantiae nomine, miraculis Galli» annumeratum. j£des pia?tcrci
iacrae,inciuicate.suntcirciterxx.Xenodochiumvnum;SacciL v. V>bs de-
nique, tertia Pariliorum Lutetiae pars, Templis ornatur xx x i. Monalter js
x. Xenodochi js 1 v. Sacellis v 1. Portas Lutetia habet x 1 v. Pontes v. Fomes
x v 1, Suburbia x. longe amplissima.
RHOTOMAGVS.
RHotomagvs, Normannia? caput: Orientem verius riuisduo.
bus peramoenis irrigatur : Ad meridiem Sequana? celeberrimo
Galliarum ssumini propinquaest: Qua sepremtrionem rtspicir,
altos montes habet, fomenta igni luppeditare solitos. A Mago
quodam Galliarum rege,& Rhoto idolo, quod incola? ibi tum colebant,
nomenobtinuisseaquibusiiam seribitur: Rhotonis porro simulachruma
Mellone primo Rhoromagensi Episcopo, ad annum Christi cctx.euer.
sum, eiulquephanum sacrosand» Trinitati dedicatum. Agrum prodi-
catur habere optimum, feracem, & herbidum. Loci comodirace addudus
Czsar lulius, validis eam muriscinxiffe, Romanorumq; inea pra?sidiom,tu-
e«da? ilhc prouincia?,reliquisseperhibetur. Splendida,in mbe,est,pr»rera-
li .Archiepiicopi domus: Sunt insignia monachorum Coenobia.-Palarium,
& Curia permagnifica,Prouincia?, quod vocant,Parlamentoillustris: Pons,
c quadrato lapide, artificiose exstrudus.-Cathedralis ecclesia tribus decora
turribus. Cztera, opera data, silentio inuoluimus.
SVCCINCTA VRBIVMETREGION
SINGVLIS STEMMATIBVS SVBIVNCTARVM
K DESCRIPTIO. W
AVRELIA.
VEtvstissima & percelebris GalliarumvrbsadLigerim ssti-
uium posita, Genabum priseis di&a creditur: nisi quod nomen,
quo hodieq; notior est, sub Caesaribus iam reru potiente Roma,
obtinuit. De fertilitate loci, vbi sita, de commoditate quam ssu-
uius, quem diximus, pranerlabens ad mercaturas faciendas ei praestat, caete-
risq; ipsius ornamentis dicere longum fuerit. Salubritas certe aeris, freque-
tizeiuium nutrix maiores allexisse videtur, vtacademiam illic conderent
ssorentem illam & percelebrem, a Philippo pulchro Gallia: Rege circaan-
num 13 1 2. fundatam. Aliquando etiam regibus sedem praebuit, vt Clodo-
miroClodouei I.Christiani Francorum regis filio, aliquot etiam regibus i-
bidem, aeq;ac Rhemis, coronatis. Sub Capeningis deinceps regibus, no-
minarim loane Valesio, Ducatus titulo insignita, fratri eius Philippo, tum
Comiti Valesio cessit. Successu temporis ad regni coronam reuolutam
Carolus demum V. cognomento sapiens ita, cum annexa ditione in Duca-
tus, quem vocant, formulam redegit, vt semper secundo genito Galliarum
regis,ceuDelphinatus primogenito, cedat. Temporibus Anglicorumin
Gallia bellorum,Caroli VI. regis tempestate. AnnoChristi 142 8 ^(1-
dione ab Anglis cin<fta,IoannaLotharinga virgine &: viragine belli duce li-
berata est. Episcopatu perueteri etiam pernobilis, & concihjs aliquot pro-
uincialibus, quorum apud venerandam antiquitatem mentio. Recentia &
postrema, a:que omnibus cognita, studio prztermittimus.
RATISPONA.