DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.1170#0015
Mufei Metallici Lib.I_ p
A nent,vt sunt metalla, dura etiim bifariam intcJJiguntur, qti~necfacileced_nr,nec
facikfranguntunhutus conditionissunt,qu_dilmriposTum:;vndcBituincn ex-
renditur,sed non icsistk, Chrystallum & 5tibiumresistunt,sed non dilatantur,dum
percussafacilcfranpuiitur,qu_liquefiunt,&dumpristinamformamacquiriinc,n5
sunt dura, vocantur Succi, qu_ non liqudcunt,& dura suiit, Lapides dicuntur,tan-
dem qu_sunt molIia,& facilc in partesminimasrranscunt,Terra:cognominaiitur;
HincquatuorsimpIicesfosGliumdifserentia-coIIi^dKsuncscilicecMetalJum^Ter-
ra,Succusconcretus,&Lapis; Namsimilis ordo inhac historia seruandus est,-
Cajterirm, pr_ter has simplices quatuordifrerentias,al„eeomposita; ob commu- —--.,.
nemfossiliumgcnerationem oriuntur;quakssuncsuccusLapis, succus terra, suc- ^si'''""1
eus Metallum, MetaJlumlapis", metallum terra,& tcrralapis, succus terra Lapis, "W"'"^
succiisterrametallum,succuslapismeta]luin,terralapismetalluin,&dcniqu^_j ''S("J'^po-
succus lapis tcrra metallum. >"*'
Ha&enusdefossilium diffcrentijs pertraclauimus,nuncmctalloiu:n speciessunt
jj examinanda:. NonnuIIiopinanturaliquas metallorumspcckspsiijjse, &fonas-
sisalia^hodknobisigiiotasapoiterisforeobseruandastqua dc re non adhucde
numero nictallorum AuClores conueniunt. Chymicj (pecies mctallorum non_-
cssc perfecfas euulgant, quoniam JmperfecJiores ad magis perfccfas reducen-
das eirc cxistimant. Nihilominus dum ipsi concedtint iub gcncre mctalli plu-
res specics contineti,semper genusmerallorum 11011 alitcr tnliias species,qu_m__
genusIapidis,veIaIiquodaIiudgenusin proprias species erit disti-ibuendunuj.
Itaque a mtiltis seprcm diffcrentiat scilkct,Aurum, Argentum, ,£s,Ferrum, Ele-
<arum,Stannum,&PIumbum enumerantur. Valesius quinque tantiim specks, TnlibJe
nenipc Aurum , Argentutn , M$, Ferrum , & Pkmbum constituit, quoniam—»^.^ -.£,■/_
Stannum adPlumbum, Elecfruin ad mixturam Auri, &Argenti, Aurichalcum ad '
a^tinctum^&Chalybcmad Femnrireducit. Alij inter metalIa,Aurum,Argcn-
tiiin,.<£s2lbum,Fcrrum,Cfialybcm,Aurichakitm fosGle, Piumbum album,ni-
grum,&cmcrcumrecciisent. Gcbersex tantum metalla sctlicet Aurum.Argen- Lii.j. 4e
,C tum^Fs.siueCnprum,P]umbum, StannuiTi,&FcrrumdcmonstratiCumapudipI'um .^kh.C4.
tot sintcorporamineralia'fossilia,&submalleo ad omacm dimcnsioncmdilatabi- j t,
iiailntertot,&tantasdcnumeronn.i,illoiiii^(ipiniuiK^ , ci.;ar joitini iscbisproba. .
biliorcs esse vidcntunquarum altcra septein distcrendas ncmpe, A_r_m,ArgC(itu_i
JEs,Fcrrum,Piiimbum,stanntim,& Argcntum viuum reccnsec;akera vcro fc_
tantum speciespi-ohat,rcmouetcnimstamiumranquamid, quod ad PIumbum__
facile rcducatur, & quamuis argentum viuum ctcrerorum mctalsorum conditioni- •J"!tll,p-
busgaudcrenonvideatur,cum]iqucfaclionem,&di]atationemnonpatiatur;ali- r1m ]?*'
quo tamen modo, virtute, & potentia metallum nominatur; sic cnim a scntcn- e'eiJeP(''
tja Chymkorum non rcccdemus, qui & ipsi metallorum septcm habent species
vt lcgitur in tcstamcnto Hadrianeo, vbilapisPhJIosophorum sic ioquens intro-
ducitur.
Sceptr* mttallorumlyKoSsefttmjDcii Osdo.
D QuareAstro]ogivn„ciimCIiymicisscptemquoq;metaIIortimdisferentias iuxtl
numerumplanetarumcommendant;dumAiirinnSoli,ArgcntumLun_,Pi-mbum
Saturno, Stannum loui,FerrtimMarti j&s Vcncri,& Argcntum viuum Mcrcurio
■ assignant;lmopleruniqinominibusplanetarummctallaipsaindigitant. Quamob-
temsicommunisAuctorumopinioargentumviuuametallisnonsegrcgat.nosquo-
quc huic caitui Stibium, vel Antimonium addcmus,hacdiuifionevtentes, Me-
talla vel suntdura, velliquida, ad liqutda Argcntumviuum reducituc,dura, vel
suiicpur3,vcaurum,&argcntum,vclimpura,&h_cadhucsuiitinduplicidiscri-
mineconstitiu_,velsunt duriora,vt/Es,&Ferrtim,vel moIIiora,vt Plumbum__,
Stannum,&Stibium,quod brcuiartificioadPlumbum reduci potest. lamenu-
meratasuntmetallasimplicia,supcrsunt mixta mcmoranda. Natura enim invi-
iceribus terra:simu! miscct, vcl duo metalla,vcl tria, vel quatuor, duomultifariam, %Metdh
vclenimmiscet auro argencum, vel argentoaurum, aucari aurum, vcl argcncum, « mixt*
aut vni cx pluuibi generibus argcntumvel _s,vel ferrum,aut miicct fcrro vel qnaliit.
A nent,vt sunt metalla, dura etiim bifariam intcJJiguntur, qti~necfacileced_nr,nec
facikfranguntunhutus conditionissunt,qu_dilmriposTum:;vndcBituincn ex-
renditur,sed non icsistk, Chrystallum & 5tibiumresistunt,sed non dilatantur,dum
percussafacilcfranpuiitur,qu_liquefiunt,&dumpristinamformamacquiriinc,n5
sunt dura, vocantur Succi, qu_ non liqudcunt,& dura suiit, Lapides dicuntur,tan-
dem qu_sunt molIia,& facilc in partesminimasrranscunt,Terra:cognominaiitur;
HincquatuorsimpIicesfosGliumdifserentia-coIIi^dKsuncscilicecMetalJum^Ter-
ra,Succusconcretus,&Lapis; Namsimilis ordo inhac historia seruandus est,-
Cajterirm, pr_ter has simplices quatuordifrerentias,al„eeomposita; ob commu- —--.,.
nemfossiliumgcnerationem oriuntur;quakssuncsuccusLapis, succus terra, suc- ^si'''""1
eus Metallum, MetaJlumlapis", metallum terra,& tcrralapis, succus terra Lapis, "W"'"^
succiisterrametallum,succuslapismeta]luin,terralapismetalluin,&dcniqu^_j ''S("J'^po-
succus lapis tcrra metallum. >"*'
Ha&enusdefossilium diffcrentijs pertraclauimus,nuncmctalloiu:n speciessunt
jj examinanda:. NonnuIIiopinanturaliquas metallorumspcckspsiijjse, &fonas-
sisalia^hodknobisigiiotasapoiterisforeobseruandastqua dc re non adhucde
numero nictallorum AuClores conueniunt. Chymicj (pecies mctallorum non_-
cssc perfecfas euulgant, quoniam JmperfecJiores ad magis perfccfas reducen-
das eirc cxistimant. Nihilominus dum ipsi concedtint iub gcncre mctalli plu-
res specics contineti,semper genusmerallorum 11011 alitcr tnliias species,qu_m__
genusIapidis,veIaIiquodaIiudgenusin proprias species erit disti-ibuendunuj.
Itaque a mtiltis seprcm diffcrentiat scilkct,Aurum, Argentum, ,£s,Ferrum, Ele-
<arum,Stannum,&PIumbum enumerantur. Valesius quinque tantiim specks, TnlibJe
nenipc Aurum , Argentutn , M$, Ferrum , & Pkmbum constituit, quoniam—»^.^ -.£,■/_
Stannum adPlumbum, Elecfruin ad mixturam Auri, &Argenti, Aurichalcum ad '
a^tinctum^&Chalybcmad Femnrireducit. Alij inter metalIa,Aurum,Argcn-
tiiin,.<£s2lbum,Fcrrum,Cfialybcm,Aurichakitm fosGle, Piumbum album,ni-
grum,&cmcrcumrecciisent. Gcbersex tantum metalla sctlicet Aurum.Argen- Lii.j. 4e
,C tum^Fs.siueCnprum,P]umbum, StannuiTi,&FcrrumdcmonstratiCumapudipI'um .^kh.C4.
tot sintcorporamineralia'fossilia,&submalleo ad omacm dimcnsioncmdilatabi- j t,
iiailntertot,&tantasdcnumeronn.i,illoiiii^(ipiniuiK^ , ci.;ar joitini iscbisproba. .
biliorcs esse vidcntunquarum altcra septein distcrendas ncmpe, A_r_m,ArgC(itu_i
JEs,Fcrrum,Piiimbum,stanntim,& Argcntum viuum reccnsec;akera vcro fc_
tantum speciespi-ohat,rcmouetcnimstamiumranquamid, quod ad PIumbum__
facile rcducatur, & quamuis argentum viuum ctcrerorum mctalsorum conditioni- •J"!tll,p-
busgaudcrenonvideatur,cum]iqucfaclionem,&di]atationemnonpatiatur;ali- r1m ]?*'
quo tamen modo, virtute, & potentia metallum nominatur; sic cnim a scntcn- e'eiJeP(''
tja Chymkorum non rcccdemus, qui & ipsi metallorum septcm habent species
vt lcgitur in tcstamcnto Hadrianeo, vbilapisPhJIosophorum sic ioquens intro-
ducitur.
Sceptr* mttallorumlyKoSsefttmjDcii Osdo.
D QuareAstro]ogivn„ciimCIiymicisscptemquoq;metaIIortimdisferentias iuxtl
numerumplanetarumcommendant;dumAiirinnSoli,ArgcntumLun_,Pi-mbum
Saturno, Stannum loui,FerrtimMarti j&s Vcncri,& Argcntum viuum Mcrcurio
■ assignant;lmopleruniqinominibusplanetarummctallaipsaindigitant. Quamob-
temsicommunisAuctorumopinioargentumviuuametallisnonsegrcgat.nosquo-
quc huic caitui Stibium, vel Antimonium addcmus,hacdiuifionevtentes, Me-
talla vel suntdura, velliquida, ad liqutda Argcntumviuum reducituc,dura, vel
suiicpur3,vcaurum,&argcntum,vclimpura,&h_cadhucsuiitinduplicidiscri-
mineconstitiu_,velsunt duriora,vt/Es,&Ferrtim,vel moIIiora,vt Plumbum__,
Stannum,&Stibium,quod brcuiartificioadPlumbum reduci potest. lamenu-
meratasuntmetallasimplicia,supcrsunt mixta mcmoranda. Natura enim invi-
iceribus terra:simu! miscct, vcl duo metalla,vcl tria, vel quatuor, duomultifariam, %Metdh
vclenimmiscet auro argencum, vel argentoaurum, aucari aurum, vcl argcncum, « mixt*
aut vni cx pluuibi generibus argcntumvel _s,vel ferrum,aut miicct fcrro vel qnaliit.