DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.1170#0387
MusdMetaHid Lib.IlI. 381
AdistingHi polTic. Bitumciiautemliqui^umcsteco!.;men Bitummis.&Naphthamaf-
/irmaut.Deinde Agiicola dciisumBitumeti incandNlu,nigrum,& ssauudistribuit.qua! Lib.\.iU
<JjtfcrcBt»*,cxalioti»netias<:iitcntiaJin)i<]iiit!o]Jii;.mincol)scsUaturiCummod<ican-. csuf.lhbur
djdutn, moconigrum,&modocitriiiumaiiuislupe natare conspiciarur, Idcin Agri-
colavniijuiq; disfcrt--r.ts;r si:i:isi oikjicih ^ssiiinar. mii.i ISitnmen candidum odorc iuctin-
do,&nigrumodorcgrauircfcrtuin diuulgat ,a:miciiqua;disfcrcntia;mcdio modosc
sehabcant,duiiiodorcrnmytrh.Ti[>iia[cii)^i!t.l.MJauo]Lisautem,gcncra]itcrIoquen-
do,odorcmPicissimilcm, Bitumini aniibuit, Ircm Agricolasaporemetiam in Bitu-
mine, sed potillitnum in Succino mcditattir, v t suo loco cxponeinus. Tandcm, rationc
!oci natalis, varieras in Bitumine obscruacur; dum alibi fluk filgidum, vr in nonnullis
Germanislocis,alibi tepidum, vtad Nympha;um,&dcniquealibicalidum,vt inlacu
ludea; nuncupato Asphaltitc. Pncterea rion ci it absurdum Bitumen in ttatiuum,&fa-
cliciuindistingiierc:quandoquidcmPl)niusi"cripiit,apudGallos,vioIeniiaignis,Bi- Li.i6.c4p.
tumen ex Betula arborc clici iolein_j. ^g,
B Cstcrum^vtmcliusiegcnrtuiiimcntibusdirfcrcnti^&locinatalesBituminisinhr-
rcant,ad loca retstius cnumcranda, &di!iercntias diligentisis examinandas pcrgemus,
qua-licervaria-iint,nos ramcn,bicuitacisstudio,iripliccs tantiimconstitucinus,quo-
niamillaspartim asubstaviiia, lcuconiilkntu, panim ricolorc,&partimalocodesu-
mcmus. Diifcrenti.-cconsistentiamrcspicientespartim adliquidum,&partimad cras-
sumBitumeti reducuntur. Liquidum plerumqiinaquis,nciiipe in fontibus.vel Jacubu* Tripltx
rcperitui,qualc cst illud a Dioscoride ptoposirum,quo Agrigcncini in luccrnis, vice_J»,5"'"n«'.
okijVtcbantur. Notandumeamenest,nos iiipraHencialiquidiimBitumcn non taist-j»
duro,quamcralsoopponerc,cumouima Bituminumgencra,primiiinmoIliasint,qua;
dumabaquiscximuntur, paulatim, exbalaneibus tcnuioribus partibus,durcscunt,Q.ua;
crassa sutit,maioremlimicopiam parricipant, atq; mirorcni terrena;lubstaniia;quan-
titatemhabent admixram, quale cst illudomnium pra;staiuissimnm,quodIudaiciim_tf
nominaturthacdecansaapud Plissiuin-limusnuiiciipatiiijX in i^ilcstitiaincmpeinMa-
riinortuoinuenitur.Quodextiaaquamindurkiemconcrescit,fo(siIi nigro nonestab-
Csitnilc,&carbonisiapideico!oremrcfert. Huicsimile in Agro Ncapolkanoproduci-
tur,quoditacrassuma!iquand6efontibusssuic,vt limuscsse vidcantr. Id duro aquis
adhucmnatat,molleest,cxemptumautcmpaul6postsiccapiceduiiuseuadit. InAl-
pibusctiam Hcluctiorum Bitumcn quoddam nigrum reperitur similclignisarboru-ai-rf- .
bitui-ninatis^vchiti&intracluillOjquicstinterEgeramj&^ulmum^vbiinterdiimBi-
tuinennigrum,&duru-m colligitur, Sed pra;stantius est circa SarhclamPagum,crusea- situmta
ceumenimesf,&Icuc,nccnonacct'iisumssagrat,&copiosumvaporemcmittit:dcindc ^erlim j.
paftimcltpyritosum^&partiirifruitapyririsa^iosirepra-scntat.Hodiequoq.^
in Zelandja, vt author est Leuinus Lemmus, qua;dam concrctio Dmiri vocata, ex qua ^J. r)af^_
Indigcna;tanquamcxfodinisgIebasnigras,&pitiguedineimbiitaseruunt,qua;acceii- ^
&tanquamccspitcS(-,[Iorciii itiycurc::i L-xcirant. l-i;>cpiopr:;; iJliasgsiictis clsecredi-
mui,quod Plinius tcrram vocatiit, quando Bitumcn non liquidumin tcrram,& limurrt ^ A
diftinxitsecundadifsercntiaBituminiscst, qua;acoloredesuniitur. Eccnim omne ge-
nusBituminiscolorenjgro rcfertumcsse vidccur.quale est, inter ca-tera,quod ex Xo~
Dda>aad nosaffcrtiir.dcindcilltid, quod,exrclationcNicolaiMonardis, in Cubainsu-
Ia, iuxta litui Maris, cx quibusdam fontibus dimana t, nccnon aliud, quod Virgiliusm
Georgicisnominauir.
ScjiUmq-, Hclidc-rosl^rmics, «k, wr, nUnmcx. ■ L g^ '
IdcmestjdcquoCIaudianusPoctaloqititurhocversu. J *
Hutfliarerr,>i:lcii,>,i^r<,q;l;i!ii>?:mesiilKst.
.Atualiquandocontingat^vtBicuincnincdio quodamcolote refertum inueniatur,
dicendum trithuiusmodicolorein ,aut tracfu tcmporis,aut ex permixrione alicuius
oiatcrii'acquil!uisrc:quandoquidem,a-tatecolorillcater Bituminiscuanescerepoteit
HieronymusBenMtiius,quinoua;Iiidia;historiamdiIigcncercxarauit,repcririretulic '
inPeru Bititmcn rubicundi coloris,quo Incola;illarum Hegionum facicmsuam tingunt
fortassjsvtpuldiiiorescuadantiqucmadmodumnostrajmulicrcsalumiue plumco, ad sitsm(»
VCnusratuii...... viii;ii;ii ;■• ".i ■ , ::■ i:i & Jjrir;:........ ;■..! ■■ :■ , \:.....■■.■■; i .. i b ■ , .
nimirumlsatide totam faciem tmbuebant, vt horribiliorcs in bello videremur. Scribit ■
AdistingHi polTic. Bitumciiautemliqui^umcsteco!.;men Bitummis.&Naphthamaf-
/irmaut.Deinde Agiicola dciisumBitumeti incandNlu,nigrum,& ssauudistribuit.qua! Lib.\.iU
<JjtfcrcBt»*,cxalioti»netias<:iitcntiaJin)i<]iiit!o]Jii;.mincol)scsUaturiCummod<ican-. csuf.lhbur
djdutn, moconigrum,&modocitriiiumaiiuislupe natare conspiciarur, Idcin Agri-
colavniijuiq; disfcrt--r.ts;r si:i:isi oikjicih ^ssiiinar. mii.i ISitnmen candidum odorc iuctin-
do,&nigrumodorcgrauircfcrtuin diuulgat ,a:miciiqua;disfcrcntia;mcdio modosc
sehabcant,duiiiodorcrnmytrh.Ti[>iia[cii)^i!t.l.MJauo]Lisautem,gcncra]itcrIoquen-
do,odorcmPicissimilcm, Bitumini aniibuit, Ircm Agricolasaporemetiam in Bitu-
mine, sed potillitnum in Succino mcditattir, v t suo loco cxponeinus. Tandcm, rationc
!oci natalis, varieras in Bitumine obscruacur; dum alibi fluk filgidum, vr in nonnullis
Germanislocis,alibi tepidum, vtad Nympha;um,&dcniquealibicalidum,vt inlacu
ludea; nuncupato Asphaltitc. Pncterea rion ci it absurdum Bitumen in ttatiuum,&fa-
cliciuindistingiierc:quandoquidcmPl)niusi"cripiit,apudGallos,vioIeniiaignis,Bi- Li.i6.c4p.
tumen ex Betula arborc clici iolein_j. ^g,
B Cstcrum^vtmcliusiegcnrtuiiimcntibusdirfcrcnti^&locinatalesBituminisinhr-
rcant,ad loca retstius cnumcranda, &di!iercntias diligentisis examinandas pcrgemus,
qua-licervaria-iint,nos ramcn,bicuitacisstudio,iripliccs tantiimconstitucinus,quo-
niamillaspartim asubstaviiia, lcuconiilkntu, panim ricolorc,&partimalocodesu-
mcmus. Diifcrenti.-cconsistentiamrcspicientespartim adliquidum,&partimad cras-
sumBitumeti reducuntur. Liquidum plerumqiinaquis,nciiipe in fontibus.vel Jacubu* Tripltx
rcperitui,qualc cst illud a Dioscoride ptoposirum,quo Agrigcncini in luccrnis, vice_J»,5"'"n«'.
okijVtcbantur. Notandumeamenest,nos iiipraHencialiquidiimBitumcn non taist-j»
duro,quamcralsoopponerc,cumouima Bituminumgencra,primiiinmoIliasint,qua;
dumabaquiscximuntur, paulatim, exbalaneibus tcnuioribus partibus,durcscunt,Q.ua;
crassa sutit,maioremlimicopiam parricipant, atq; mirorcni terrena;lubstaniia;quan-
titatemhabent admixram, quale cst illudomnium pra;staiuissimnm,quodIudaiciim_tf
nominaturthacdecansaapud Plissiuin-limusnuiiciipatiiijX in i^ilcstitiaincmpeinMa-
riinortuoinuenitur.Quodextiaaquamindurkiemconcrescit,fo(siIi nigro nonestab-
Csitnilc,&carbonisiapideico!oremrcfert. Huicsimile in Agro Ncapolkanoproduci-
tur,quoditacrassuma!iquand6efontibusssuic,vt limuscsse vidcantr. Id duro aquis
adhucmnatat,molleest,cxemptumautcmpaul6postsiccapiceduiiuseuadit. InAl-
pibusctiam Hcluctiorum Bitumcn quoddam nigrum reperitur similclignisarboru-ai-rf- .
bitui-ninatis^vchiti&intracluillOjquicstinterEgeramj&^ulmum^vbiinterdiimBi-
tuinennigrum,&duru-m colligitur, Sed pra;stantius est circa SarhclamPagum,crusea- situmta
ceumenimesf,&Icuc,nccnonacct'iisumssagrat,&copiosumvaporemcmittit:dcindc ^erlim j.
paftimcltpyritosum^&partiirifruitapyririsa^iosirepra-scntat.Hodiequoq.^
in Zelandja, vt author est Leuinus Lemmus, qua;dam concrctio Dmiri vocata, ex qua ^J. r)af^_
Indigcna;tanquamcxfodinisgIebasnigras,&pitiguedineimbiitaseruunt,qua;acceii- ^
&tanquamccspitcS(-,[Iorciii itiycurc::i L-xcirant. l-i;>cpiopr:;; iJliasgsiictis clsecredi-
mui,quod Plinius tcrram vocatiit, quando Bitumcn non liquidumin tcrram,& limurrt ^ A
diftinxitsecundadifsercntiaBituminiscst, qua;acoloredesuniitur. Eccnim omne ge-
nusBituminiscolorenjgro rcfertumcsse vidccur.quale est, inter ca-tera,quod ex Xo~
Dda>aad nosaffcrtiir.dcindcilltid, quod,exrclationcNicolaiMonardis, in Cubainsu-
Ia, iuxta litui Maris, cx quibusdam fontibus dimana t, nccnon aliud, quod Virgiliusm
Georgicisnominauir.
ScjiUmq-, Hclidc-rosl^rmics, «k, wr, nUnmcx. ■ L g^ '
IdcmestjdcquoCIaudianusPoctaloqititurhocversu. J *
Hutfliarerr,>i:lcii,>,i^r<,q;l;i!ii>?:mesiilKst.
.Atualiquandocontingat^vtBicuincnincdio quodamcolote refertum inueniatur,
dicendum trithuiusmodicolorein ,aut tracfu tcmporis,aut ex permixrione alicuius
oiatcrii'acquil!uisrc:quandoquidem,a-tatecolorillcater Bituminiscuanescerepoteit
HieronymusBenMtiius,quinoua;Iiidia;historiamdiIigcncercxarauit,repcririretulic '
inPeru Bititmcn rubicundi coloris,quo Incola;illarum Hegionum facicmsuam tingunt
fortassjsvtpuldiiiorescuadantiqucmadmodumnostrajmulicrcsalumiue plumco, ad sitsm(»
VCnusratuii...... viii;ii;ii ;■• ".i ■ , ::■ i:i & Jjrir;:........ ;■..! ■■ :■ , \:.....■■.■■; i .. i b ■ , .
nimirumlsatide totam faciem tmbuebant, vt horribiliorcs in bello videremur. Scribit ■