Universitätsbibliothek HeidelbergUniversitätsbibliothek Heidelberg
Metadaten

Ameisenowa, Zofia; Bem, Balthasar [Gefeierte Pers.]
Kodeks Baltazara Behema — Warszawa, 1961

DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.31191#0019
Überblick
Faksimile
0.5
1 cm
facsimile
Vollansicht
OCR-Volltext
wiedział Tolnay, że „wraz z nim sztuka opuściła domenę kościo-
ła” [i3l. W trojaki sposób komponuje artysta swe miniatury:
siedem z nich stanowi herby cechów trzymane przez różne po-
stacie, bardzo zresztą ciekawe, ustawione na neutralnym, jedno-
barwnym tle; osiem rozgrywa się na tle krajobrazu, ale największa
część, bo jedenaście — we wnętrzach; i te są najciekawsze, najbar-
dziej wiarygodne, oddają rzeczywistość z dokładnością drobiaz-
gową, pełną miłości do najdrobniejszych szczegółów urządzenia.

Te wnętrza dają malarzowi, oprócz możliwości bogatego rozbu-
dowania kompozycji i ożywienia jej tysiącem detali, także asumpt
do takiego wyzyskania otworów okiennych i drzwiowych, że
nie tylko wpuszczają one światło do wnętrz, ale dają wrażenie
dużej głębi, bo otwierają się na dalekie krajobrazy. Przez dwa
okna warsztatu krawieckiego widać w dałi błękitne góry, a bliżej, n., 53
z lewej — ceglany kościół i wysoką wieżę, z prawej — g rupę
zielonych drzew. Przez otwarte okno warsztatu miecznika roz- 16,58
tacza się rozległy widok na nastrojowy i nie mający znanego mi
precedensu w naszym malarstwie krajobraz zimowy z nagim
drzewem, na którym siedzą wrony. Z warsztatu iglarzy widać za 17
zniszczonym ceglanym murem urwistą skałę, przed którą stoi
samotne drzewko.

Skąd zaczerpnął Behem pomysł, aby Kodeks zawierający odpisy
przywilejów, przysiąg i ustaw cechowych ozdobić także cykłem
miniatur, będącym realistycznym i jakże żywym odzwierciedle-
niem bytowania mieszczan krakowskich, procesów wytwarzania
przedmiotów codziennego użytku na przełomie kończących się
wieków średnich i polskiego Odrodzenia?

Ilustracje przedstawiające sceny z życia różnych zawodów, także
rzemieślników miejskich, zdobią już w XIII w. rękopis 507 kłasz-
toru w Reun tul. Wyobrażono tam przy pracy kowala, cieślę,
tkacza, garbarza, szewca, kucharza, pisarza i małarza. Z XIV w.
pochodzi »Le livre des mestiers«, dialogi skomponowane przez
jakiegoś nauczyciela w Bruges [is], Najstarszym przykładem ilu-

15
 
Annotationen