DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.4899#0060
θ'. Αϊ συνθήκαι, ύφ' ας ευρέθησαν, εξήχθησαν και μετεκομίαθησαν αϊ στήλαι
55
άνάγοντες δια των χειρών εύθέτως τους κοινότερους και
αχρήστους λίθους καΐ απορρίπτοντες εν τάξει αυτούς μετά
λεπτομερή έξέτασιν τους δέ ογκολίθους, τους επικειμένους
επί στηλών, ών ή άπομάκρυνσις δια τών χειρών ήτο αδύ-
νατος δια μιας φοράς, μετετοπίζομεν, ύπεγείροντες δι' ύπο-
θημάτων, ϊνα μη προστριβώσιν έπι υποκειμένων στηλών,
καΐ δια μοχλών, ών τα ύπομόχλια, κοινώς «φωτιά», έστη-
ρίζοντο έ'ξω της στήλης, επειδή σπουδαίως θα έβλαπτον
αύτάς άλλως.
Σημειωτέον δέ δτι κατά τήν τοιαύτην έργασίαν δεν ήτο
δυνατόν νά γένηται χρήσις ούτε τού λεγομένου γρύλλου, ουδέ
τοΰ βαρούλκου προς άπομάκρυνσιν ογκωδέστατων λίθων,
επικειμένων πολλάκις έπι στηλών διότι δεν υπήρχε τρόπος
λαβής άνευ φόβου άποτριβής τής στήλης όλης ή τών βαφών
αυτής ένιαχοϋ• διό ένεμείναμεν εν τη έκτεθείση απλή και
άσφαλεΐ μεθόδω τής διά τών χειρών καΐ τών λοστών ή
σκαπανών, δι' ύποθημάτων και ύπομοχλίων εξωτερικών,
ήπιωτέρας άποφοράς τοιούτων λίθων, ής έ'νεκα εν γένει
άπεφύγομεν πλείστα και ανεπανόρθωτα ατυχήματα, άτινα εν
τοσούτω έργω ήσαν προσδόκιμα- ελάχιστα δέ συνέβησαν
καθ' άπασαν την έργασίαν ταύτην, και ταϋτα μάλιστα μετά
τήν έξαγωγήν τών στηλών '.
Περαιτέρω δέ μετά ταϋτα πρώτον μεν έφ(οτογραφοϋμεν
προχείρους και κατά χώραν τάς ούτως άνεγηγερμένας στήλας
(είκ. 18- 30- 55' 58- 62• (11- 68• 69• 70-72), έφ'όσον ήτο
τοΰτο δυνατόν και έπέτρεπεν ο χρόνος καΐ μή προσδόκιμος
βροχή- διότι ταύτης μάλιστα ό φόβος ήνάγκαζεν ημάς νά
άστρονομώμεν άείποτε (πρβ. άνω σελ. 30-31 καΐ είκ. 68•
71• 73)• έπειτα δ' έφροντίζομεν περί τής ταχείας μεταφοράς
αυτών εις το εν τοις ύπογείοις μεν τοΰ Γυμνασίου Βόλου
Είκών 72. Τά Βορειότατα της Δυσμικής πλευράς τοΰ τρίτου μεγάλου πύργου (πρ(5. ΐ!κ. 33). ΔΠ = Τα εοο) τοΰ λίθινου τοίχου θύτης• Δ — Δ' — Δ" = λίΟινον
διάκενον, ήδη έοευνώμβνον α, α', γ = τμήματα ανάγλυφου πολύχρωμου, άρτι έξαχθέντα• β —οτήλη τής 'Ροδίου (πίν. IX) ομοίως•
δ, ε, ς, ζ, η = έτεραι στήλαι ομοίως.
μέχρι τοΰ έτους 1909ου προσωρινόν Μουσεϊον, εις το όρι-
στικόν δ' έκτοτε, το Άθανασάκειον (είκ. Ι).
Λ«ι η μεταφορά τών στηλών παρέσχεν ή μι ν μεγίστας
δυσχέρειας, επειδή μάλιστα ή τοΰ προχείρου και φορητοΰ
επι του χώρου τών ανασκαφών εκάστοτε φυλακείου ϊδρυσις
μόλις εν ετει 1912Φ συνεχωρήθη αρμοδίως ι, έπικουρησάσης
τής Λιμενικής Επιτροπείας Βόλου διά ψηφίσεως τής δα-
πάνης, εν φ εύλογον ήτο νά έγκριθή, όπως ίδρυθή τοΰτο
ευθύς μετά τήν άνακάλυψιν τών στηλών, ϊνα αύται, έντιθέ-
μεναι έν κιβωτίοις, διαφεύγωσι τάς εκ τής βροχής, τοΰ φωτός
και τής κόνεως βλάβας, ώς άριστα διέφευγον αύτάς μετέ-
πειτα, νά μετακομίζωνται δέ ήρεμα και έν καιρώ.
Άλλ' άνεπληρώσαμεν τήν έλλειψιν ταύτην έν τοις έτεσιν
έκείνοις διά τής ταγβίας και προσηκούσης μεταφοράς, έχον-
τες έν επιφυλακή άπήνας μέν προς μεταφοράν τών μετριω-
τέρων, άλλ' οπωσδήποτε διατηρουσών βαφάς τινας στηλών,
άμαξας δέ προς τήν τών αρίστων, ϊνα καθ' όδόν άποφεύ-
γωμεν τήν άνάπαλσιν, εξ ής ήδύνατο ευλόγως νά πρόκυψη
έκπτωσις τών βαφών.
Έν δέ τοις ύπογείοις τοΰ Γυμνασίου έποιήσαμεν ήδη
έν έτει 1907ω μεγάλην κιβωτον ξυλίνην, ύαλόφρακτον, έν ί|
έθέσαμεν τάς άρίστας στήλας, έπιρρίψαντες και μέλανα υφά-
σματα έπι τών φραγμάτων, ϊνα μή διεισδύη τύ φώς• πλη-
ροοθέντων δέ τών δωματίων εκείνων πάντων, άπεθέσαμεν
τάς ευτελεστέρας στήλας και τάς άγνωστους, έφ' ών δήλα
δή έπέκειτο όγκος χώματος, μή αφαιρούμενος ύφ' ημών εκ
') Πρ6. Πρακτικά 1912 179 κ. έ..
*) Βλ. θεσσαλ. Μνημ. Ι σελ. «5-86- 272• 316.
55
άνάγοντες δια των χειρών εύθέτως τους κοινότερους και
αχρήστους λίθους καΐ απορρίπτοντες εν τάξει αυτούς μετά
λεπτομερή έξέτασιν τους δέ ογκολίθους, τους επικειμένους
επί στηλών, ών ή άπομάκρυνσις δια τών χειρών ήτο αδύ-
νατος δια μιας φοράς, μετετοπίζομεν, ύπεγείροντες δι' ύπο-
θημάτων, ϊνα μη προστριβώσιν έπι υποκειμένων στηλών,
καΐ δια μοχλών, ών τα ύπομόχλια, κοινώς «φωτιά», έστη-
ρίζοντο έ'ξω της στήλης, επειδή σπουδαίως θα έβλαπτον
αύτάς άλλως.
Σημειωτέον δέ δτι κατά τήν τοιαύτην έργασίαν δεν ήτο
δυνατόν νά γένηται χρήσις ούτε τού λεγομένου γρύλλου, ουδέ
τοΰ βαρούλκου προς άπομάκρυνσιν ογκωδέστατων λίθων,
επικειμένων πολλάκις έπι στηλών διότι δεν υπήρχε τρόπος
λαβής άνευ φόβου άποτριβής τής στήλης όλης ή τών βαφών
αυτής ένιαχοϋ• διό ένεμείναμεν εν τη έκτεθείση απλή και
άσφαλεΐ μεθόδω τής διά τών χειρών καΐ τών λοστών ή
σκαπανών, δι' ύποθημάτων και ύπομοχλίων εξωτερικών,
ήπιωτέρας άποφοράς τοιούτων λίθων, ής έ'νεκα εν γένει
άπεφύγομεν πλείστα και ανεπανόρθωτα ατυχήματα, άτινα εν
τοσούτω έργω ήσαν προσδόκιμα- ελάχιστα δέ συνέβησαν
καθ' άπασαν την έργασίαν ταύτην, και ταϋτα μάλιστα μετά
τήν έξαγωγήν τών στηλών '.
Περαιτέρω δέ μετά ταϋτα πρώτον μεν έφ(οτογραφοϋμεν
προχείρους και κατά χώραν τάς ούτως άνεγηγερμένας στήλας
(είκ. 18- 30- 55' 58- 62• (11- 68• 69• 70-72), έφ'όσον ήτο
τοΰτο δυνατόν και έπέτρεπεν ο χρόνος καΐ μή προσδόκιμος
βροχή- διότι ταύτης μάλιστα ό φόβος ήνάγκαζεν ημάς νά
άστρονομώμεν άείποτε (πρβ. άνω σελ. 30-31 καΐ είκ. 68•
71• 73)• έπειτα δ' έφροντίζομεν περί τής ταχείας μεταφοράς
αυτών εις το εν τοις ύπογείοις μεν τοΰ Γυμνασίου Βόλου
Είκών 72. Τά Βορειότατα της Δυσμικής πλευράς τοΰ τρίτου μεγάλου πύργου (πρ(5. ΐ!κ. 33). ΔΠ = Τα εοο) τοΰ λίθινου τοίχου θύτης• Δ — Δ' — Δ" = λίΟινον
διάκενον, ήδη έοευνώμβνον α, α', γ = τμήματα ανάγλυφου πολύχρωμου, άρτι έξαχθέντα• β —οτήλη τής 'Ροδίου (πίν. IX) ομοίως•
δ, ε, ς, ζ, η = έτεραι στήλαι ομοίως.
μέχρι τοΰ έτους 1909ου προσωρινόν Μουσεϊον, εις το όρι-
στικόν δ' έκτοτε, το Άθανασάκειον (είκ. Ι).
Λ«ι η μεταφορά τών στηλών παρέσχεν ή μι ν μεγίστας
δυσχέρειας, επειδή μάλιστα ή τοΰ προχείρου και φορητοΰ
επι του χώρου τών ανασκαφών εκάστοτε φυλακείου ϊδρυσις
μόλις εν ετει 1912Φ συνεχωρήθη αρμοδίως ι, έπικουρησάσης
τής Λιμενικής Επιτροπείας Βόλου διά ψηφίσεως τής δα-
πάνης, εν φ εύλογον ήτο νά έγκριθή, όπως ίδρυθή τοΰτο
ευθύς μετά τήν άνακάλυψιν τών στηλών, ϊνα αύται, έντιθέ-
μεναι έν κιβωτίοις, διαφεύγωσι τάς εκ τής βροχής, τοΰ φωτός
και τής κόνεως βλάβας, ώς άριστα διέφευγον αύτάς μετέ-
πειτα, νά μετακομίζωνται δέ ήρεμα και έν καιρώ.
Άλλ' άνεπληρώσαμεν τήν έλλειψιν ταύτην έν τοις έτεσιν
έκείνοις διά τής ταγβίας και προσηκούσης μεταφοράς, έχον-
τες έν επιφυλακή άπήνας μέν προς μεταφοράν τών μετριω-
τέρων, άλλ' οπωσδήποτε διατηρουσών βαφάς τινας στηλών,
άμαξας δέ προς τήν τών αρίστων, ϊνα καθ' όδόν άποφεύ-
γωμεν τήν άνάπαλσιν, εξ ής ήδύνατο ευλόγως νά πρόκυψη
έκπτωσις τών βαφών.
Έν δέ τοις ύπογείοις τοΰ Γυμνασίου έποιήσαμεν ήδη
έν έτει 1907ω μεγάλην κιβωτον ξυλίνην, ύαλόφρακτον, έν ί|
έθέσαμεν τάς άρίστας στήλας, έπιρρίψαντες και μέλανα υφά-
σματα έπι τών φραγμάτων, ϊνα μή διεισδύη τύ φώς• πλη-
ροοθέντων δέ τών δωματίων εκείνων πάντων, άπεθέσαμεν
τάς ευτελεστέρας στήλας και τάς άγνωστους, έφ' ών δήλα
δή έπέκειτο όγκος χώματος, μή αφαιρούμενος ύφ' ημών εκ
') Πρ6. Πρακτικά 1912 179 κ. έ..
*) Βλ. θεσσαλ. Μνημ. Ι σελ. «5-86- 272• 316.