DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.4899#0148
γ') Ή αντιγραφή τών ζωγραφιών των στηλών
141
στήλαι προσεκομίζοντο έκ τών υπογείων, όπου έφυλάσ-
αυντο εντός μεγάλης ξύλινης κιβωτού, εις τον πρώτον
δροφον, ένθα υπήρχε φώς επαρκές.
Υπήρξε δέ ό προειρημένος άντιγραφεύς δεξιώτατος και
λίαν προσεκτικός: επί μακρόν συνεζητοΰμεν μετ' αυτού προς
έξακρίΰωσιν τών λεπτομερειών, όσαι ήσαν αμφίβολοι ή δυσ-
διάκριτοι οΰτως, ώστε ή πίστις τοΰ αντιγράφου έξησφαλί-
ζετο '), όσον καθίστατο δυνατόν τελειότατα. Εννοείται όμως
ότι τάς εκ τοΰ χρόνου έπενεχθείσας κηλίδας και άλλας βλά-
βας, υπάρχουσας επί τών στηλών, δεν άπεμιμούμεθα προς
άπόδοσιν πάσας και έπι τών αντιγράφων, ώς ούσας περιττάς•
τούτου έ'νεκα τα αντίγραφα φαίνονται ζωηρότερα καΐ νωπό-
τερα τών αρχετύπων, φυσικώ τω λόγω.
Τάς δέ άποχριοσεις και την έντασιν τών χρωμάτων άπέ-
διδεν επίσης ύ προειρημένος όσον το δυνατόν πιστότερον
αλλ* ένιαχοΰ δεν ήδυνήθη να αποφυγή την Ίσχυροτέραν της
επί τοΰ αρχετύπου ύπαρχοόσης άπόδοσιν της εντάσεως ταύ-
της• διό ή παραβολή τών αντιγράφων τούτων προς τα αρχέ-
τυπα δεικνύει σημαντικήν διαφοράν σήμερον ώς προς
τούτο, και παρέχει άφορμήν είς το νά θεωρηθή ότι έκτοτε
άπώλετο πολύ της δυνάμεως τών χρωμάτων άπό τών γρα-
φών, εν φ τούτο είναι έν μέρει μόνον αληθές, ώς δεικνύου-
σιν αί έν τη περιγραφή μου εν τμήματι Γ" κατωτέρω
παρατιθέμεναι εικόνες.
Σημειωτέον προς τούτοις δτι ό γέρων ΖίΙΙίβΐΌη εΐχεν
έμφυτον ίδιάζουσάν τίνα λεπτότητα και κομψότητα είς τήν
Εϊκών 165. ΊΙ αύτη τη έν είκ. 161 σεήλη τών πολεμιστών. Άριστερόθεν: τι άρχέτυπον, καθορισθέν μηχανικώς ύπ' έμοΰ και ψεκασθέν.
Δεξιόθεν: τό υπό ΖΐΠΐοΓΟη υίοϋ ποιηθέν τώ 1912 άντίγραφον.
άπόδοσιν τών γραμμών, μετέδωκε δ' εκών άκων τάς άρε-
τάς αύτοΰ ταύτας καΐ είς τά αντίγραφα οΰτως, ώστε πολ-
λαχοΰ ταύτα εμφανίζονται χαριέστερα τών αρχετύπων γρα-
φών, χωρίς όμως νά άπομακρύνωνται άπ' αυτών ώς προς
την πιστήν άπόδοσιν καΐ τών ελαχίστων ?^επτομερειών
μόνον ή ένιαχοΰ σκληρότης καί τις τραχύτης τών γραμ-
μών τών αρχετύπων παραστάσεων έχει καμφθή οπωσδή-
ποτε καί έχει ήπιωθή ύπό τού άντιγραφέως εκείνου.
Λυστυχώς όμως ο δοκιμώτατος ούτος περί ταύτα ζω-
γράφος δεν αντέγραψε πολλάς στήλας• διότι κατά τήν άνα-
') Αί κατά τους μήνας της αντιγραφής έντατικώς ένεργοΰμεναι
ύπ' έμοΰ άνασκαφαι δεν μοι επέτρεψαν νά επαληθεύω πάντοτε και
πάσας τάς λεπτομέρειας τών αντιγράφων έν παραβολή προς τά αρχέ-
τυπα• τούτου έ'νεκα έν ταΐς περιγραφαϊς μου κατωτέρω ύπάρχουσί
τίνες λεπτομέρειαι διαφόρως αποδιδόμενοι ύπό τοΰ άντιγραφέως τού-
του• άλλ' είναι ευτυχώς όλίγαι καί μικράς σημασίας.
κάλυψιν τών πολλών και λαμπρών στηλών τοΰ Γ' πύργου
τω 1912, οπότε έζήτησα νά έλθη πάλιν είς Βόλον και νά
άντιγράψη αμέσως τάς άρίστας, επενέβησαν οί εγχώριοι
ζωγράφοι και άπήτησαν νά άνατεθη καί εις τινας εξ αυ-
τών ή εργασία αΰτη• οΰτω λοιπόν, άποσταλέντων πολλών
προς τούτο, άπεχώρησεν ό προειρη μένος.
Άλλ' οί νέοι ούτοι αντιγραφείς, καίτοι κατέβαλον πολ-
λάς προσπάθειας, δεν ήδυνηθησαν νά προσεγγίσωσι τον
πεπειραμένον ΖϊΙΙϊθγοπ• πάντως όμως τά αντίγραφα και
αυτών είναι σήμερον χρήσιμα, ούκ ολίγα δέ καί εκδόσεως
άξια είς προσεχή τεύχη κατά τήν δημοσίευσιν ετέρων στη-
λών. Εννοείται ότι τήν έπαλήθευσιν τών αντιγράφων έν
παραβο?ά) προς τά αρχέτυπα έξετέλεσα εγώ αυτός δι' επα-
νειλημμένων δοκιμασιών, έν συνεννοήσει μετά πάντων τών
αντιγραφέων έν γένει, είς ους καί συνεβούλευον τά δέοντα.
Είναι δέ άξιολογώτερα τά ύπό τοΰ υίοΰ τοΰ προ μνη-
μονευθέντος ΖϊΠϊθΓοη ποιηθέντα αντίγραφα, καίτοι ταύτα
141
στήλαι προσεκομίζοντο έκ τών υπογείων, όπου έφυλάσ-
αυντο εντός μεγάλης ξύλινης κιβωτού, εις τον πρώτον
δροφον, ένθα υπήρχε φώς επαρκές.
Υπήρξε δέ ό προειρημένος άντιγραφεύς δεξιώτατος και
λίαν προσεκτικός: επί μακρόν συνεζητοΰμεν μετ' αυτού προς
έξακρίΰωσιν τών λεπτομερειών, όσαι ήσαν αμφίβολοι ή δυσ-
διάκριτοι οΰτως, ώστε ή πίστις τοΰ αντιγράφου έξησφαλί-
ζετο '), όσον καθίστατο δυνατόν τελειότατα. Εννοείται όμως
ότι τάς εκ τοΰ χρόνου έπενεχθείσας κηλίδας και άλλας βλά-
βας, υπάρχουσας επί τών στηλών, δεν άπεμιμούμεθα προς
άπόδοσιν πάσας και έπι τών αντιγράφων, ώς ούσας περιττάς•
τούτου έ'νεκα τα αντίγραφα φαίνονται ζωηρότερα καΐ νωπό-
τερα τών αρχετύπων, φυσικώ τω λόγω.
Τάς δέ άποχριοσεις και την έντασιν τών χρωμάτων άπέ-
διδεν επίσης ύ προειρημένος όσον το δυνατόν πιστότερον
αλλ* ένιαχοΰ δεν ήδυνήθη να αποφυγή την Ίσχυροτέραν της
επί τοΰ αρχετύπου ύπαρχοόσης άπόδοσιν της εντάσεως ταύ-
της• διό ή παραβολή τών αντιγράφων τούτων προς τα αρχέ-
τυπα δεικνύει σημαντικήν διαφοράν σήμερον ώς προς
τούτο, και παρέχει άφορμήν είς το νά θεωρηθή ότι έκτοτε
άπώλετο πολύ της δυνάμεως τών χρωμάτων άπό τών γρα-
φών, εν φ τούτο είναι έν μέρει μόνον αληθές, ώς δεικνύου-
σιν αί έν τη περιγραφή μου εν τμήματι Γ" κατωτέρω
παρατιθέμεναι εικόνες.
Σημειωτέον προς τούτοις δτι ό γέρων ΖίΙΙίβΐΌη εΐχεν
έμφυτον ίδιάζουσάν τίνα λεπτότητα και κομψότητα είς τήν
Εϊκών 165. ΊΙ αύτη τη έν είκ. 161 σεήλη τών πολεμιστών. Άριστερόθεν: τι άρχέτυπον, καθορισθέν μηχανικώς ύπ' έμοΰ και ψεκασθέν.
Δεξιόθεν: τό υπό ΖΐΠΐοΓΟη υίοϋ ποιηθέν τώ 1912 άντίγραφον.
άπόδοσιν τών γραμμών, μετέδωκε δ' εκών άκων τάς άρε-
τάς αύτοΰ ταύτας καΐ είς τά αντίγραφα οΰτως, ώστε πολ-
λαχοΰ ταύτα εμφανίζονται χαριέστερα τών αρχετύπων γρα-
φών, χωρίς όμως νά άπομακρύνωνται άπ' αυτών ώς προς
την πιστήν άπόδοσιν καΐ τών ελαχίστων ?^επτομερειών
μόνον ή ένιαχοΰ σκληρότης καί τις τραχύτης τών γραμ-
μών τών αρχετύπων παραστάσεων έχει καμφθή οπωσδή-
ποτε καί έχει ήπιωθή ύπό τού άντιγραφέως εκείνου.
Λυστυχώς όμως ο δοκιμώτατος ούτος περί ταύτα ζω-
γράφος δεν αντέγραψε πολλάς στήλας• διότι κατά τήν άνα-
') Αί κατά τους μήνας της αντιγραφής έντατικώς ένεργοΰμεναι
ύπ' έμοΰ άνασκαφαι δεν μοι επέτρεψαν νά επαληθεύω πάντοτε και
πάσας τάς λεπτομέρειας τών αντιγράφων έν παραβολή προς τά αρχέ-
τυπα• τούτου έ'νεκα έν ταΐς περιγραφαϊς μου κατωτέρω ύπάρχουσί
τίνες λεπτομέρειαι διαφόρως αποδιδόμενοι ύπό τοΰ άντιγραφέως τού-
του• άλλ' είναι ευτυχώς όλίγαι καί μικράς σημασίας.
κάλυψιν τών πολλών και λαμπρών στηλών τοΰ Γ' πύργου
τω 1912, οπότε έζήτησα νά έλθη πάλιν είς Βόλον και νά
άντιγράψη αμέσως τάς άρίστας, επενέβησαν οί εγχώριοι
ζωγράφοι και άπήτησαν νά άνατεθη καί εις τινας εξ αυ-
τών ή εργασία αΰτη• οΰτω λοιπόν, άποσταλέντων πολλών
προς τούτο, άπεχώρησεν ό προειρη μένος.
Άλλ' οί νέοι ούτοι αντιγραφείς, καίτοι κατέβαλον πολ-
λάς προσπάθειας, δεν ήδυνηθησαν νά προσεγγίσωσι τον
πεπειραμένον ΖϊΙΙϊθγοπ• πάντως όμως τά αντίγραφα και
αυτών είναι σήμερον χρήσιμα, ούκ ολίγα δέ καί εκδόσεως
άξια είς προσεχή τεύχη κατά τήν δημοσίευσιν ετέρων στη-
λών. Εννοείται ότι τήν έπαλήθευσιν τών αντιγράφων έν
παραβο?ά) προς τά αρχέτυπα έξετέλεσα εγώ αυτός δι' επα-
νειλημμένων δοκιμασιών, έν συνεννοήσει μετά πάντων τών
αντιγραφέων έν γένει, είς ους καί συνεβούλευον τά δέοντα.
Είναι δέ άξιολογώτερα τά ύπό τοΰ υίοΰ τοΰ προ μνη-
μονευθέντος ΖϊΠϊθΓοη ποιηθέντα αντίγραφα, καίτοι ταύτα