DOI Heft:
Rozprawy
DOI Artikel:Kalinowski, Konstanty: Warsztat barokowego rzeźbiarza: uwagi wstępne
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.28098#0110
108
KONSTANTY KALINOWSKI
Ryc. 2. Pracownia rzeźbiarska wg Diderota i d’Alemberta, Encyklopedie, 1770 (rep.
M. Rysbrack. Katalog wystawy. Bristol 1982)
zatrudnionych przez dwory i pozostających poza organizacją cechową, li-
czba pomocników i uczniów zależna była od skali powierzonych do reali-
zacji prac.
Większość czynnych w XVII i XVIII wieku rzeźbiarzy miała tylko war-
sztatowe wykształcenie zawodowe. Pierwszym etapem przygotowania do
zawodu był staż uczniowski. Naukę zawodu podejmowali chłopcy prze-
ważnie w wieku 10 lat. Uczeń trafiający do warsztatu, poza praktycznym
zapoznawaniem się z arkanami technicznymi rzemiosła, uczył się przede
wszystkim rysunku7. Wstępny etap kształcenia obejmował kopiowanie
rysunków lub rycin przechowywanych w warsztacie; następnie uczono
rysowania z modeli lub znajdujących się w warsztacie gotowych rzeźb.
Chodziło o nauczenie adepta sprawnego posługiwania się rysunkiem, za-
równo w celu kopiowania wzorów i tworzenia w ten sposób na własny
użytek inwentarza rysunkowego motywów i rozwiązań kompozycyjnych,
jak i w celu nabycia umiejętności do samodzielnego projektowania i wy-
konywania projektów rysunkowych. Uczeń musiał posiąść umiejętność
przedstawiania: płaszczyzny i głębi z rozłożeniem świateł i cieni, odtwa-
rzania draperii, uchwycenia stosunku draperii do figury ludzkiej, przed-
stawiania ruchu. Musiał także wykazać się znajomością motywów orna-
mentalnych oraz podstawowymi umiejętnościami komponowania figury i
płaskorzeźby. Sprawdzianem umiejętności ucznia bywało z reguły wyko-
7 L. Boros, Eine Österreichische Büdhauerskizzen-Sammlung aus dem 17. Jahrhun-
dert in Ungarn. Das Skizzenbuch von Pécs, (w:) Studien zur Werkstattpraxis..., s. 75.
KONSTANTY KALINOWSKI
Ryc. 2. Pracownia rzeźbiarska wg Diderota i d’Alemberta, Encyklopedie, 1770 (rep.
M. Rysbrack. Katalog wystawy. Bristol 1982)
zatrudnionych przez dwory i pozostających poza organizacją cechową, li-
czba pomocników i uczniów zależna była od skali powierzonych do reali-
zacji prac.
Większość czynnych w XVII i XVIII wieku rzeźbiarzy miała tylko war-
sztatowe wykształcenie zawodowe. Pierwszym etapem przygotowania do
zawodu był staż uczniowski. Naukę zawodu podejmowali chłopcy prze-
ważnie w wieku 10 lat. Uczeń trafiający do warsztatu, poza praktycznym
zapoznawaniem się z arkanami technicznymi rzemiosła, uczył się przede
wszystkim rysunku7. Wstępny etap kształcenia obejmował kopiowanie
rysunków lub rycin przechowywanych w warsztacie; następnie uczono
rysowania z modeli lub znajdujących się w warsztacie gotowych rzeźb.
Chodziło o nauczenie adepta sprawnego posługiwania się rysunkiem, za-
równo w celu kopiowania wzorów i tworzenia w ten sposób na własny
użytek inwentarza rysunkowego motywów i rozwiązań kompozycyjnych,
jak i w celu nabycia umiejętności do samodzielnego projektowania i wy-
konywania projektów rysunkowych. Uczeń musiał posiąść umiejętność
przedstawiania: płaszczyzny i głębi z rozłożeniem świateł i cieni, odtwa-
rzania draperii, uchwycenia stosunku draperii do figury ludzkiej, przed-
stawiania ruchu. Musiał także wykazać się znajomością motywów orna-
mentalnych oraz podstawowymi umiejętnościami komponowania figury i
płaskorzeźby. Sprawdzianem umiejętności ucznia bywało z reguły wyko-
7 L. Boros, Eine Österreichische Büdhauerskizzen-Sammlung aus dem 17. Jahrhun-
dert in Ungarn. Das Skizzenbuch von Pécs, (w:) Studien zur Werkstattpraxis..., s. 75.