DOI Heft:
Rozprawy
DOI Artikel:Jakubowska, Agata: Kobieta wobec seksualności - podporządkowana, uwikłana czy wyzwolona?: o kilku aspektach twórczości Natalii LL z perspektywy psychoanalizy Lacanowskiej
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.28099#0133
KOBIETA WOBEC SEKSUALNOŚCI - PODPORZĄDKOWANA, UWIKŁANA CZY WYZWOLONA?
131
Banałem już niemal jest wspominanie o tym, że pojawianie się kobiet
w sferze publicznej związane było zawsze z umieszczaniem ich w sferze
rozrywki w roli przedmiotów, jako ciała przekształcone w spektakl. W
kontekście jednak tej pracy Natalii LL warto raz jeszcze wspomnieć, że
kobiety, występując jako aktorki, piosenkarki, tancerki czy striptiserki,
zmuszone były do odwoływania się zawsze do najbardziej stereotypowych
ról powstałych w relacji do męskiego pożądania17. Mogły co prawda uka-
zywać swoją seksualność, ale kontrolowaną i ograniczaną przez obowią-
zujące zasady określone zawsze w stosunku do męskich oczekiwań. Ko-
biety działające na obszarach tradycyjnie przypisywanych mężczyznom
były tam dopuszczane pod warunkiem ukrywania swojej kobiecości i se-
ksualności; tylko wtedy, gdy dopasowywały się do męskiego standardu
wyglądu i zachowania. W tym kontekście zagrożeniem wydają się kobie-
ty, które nie chcą występować publicznie w rolach przypisanych im przez
społeczeństwo patriarchalne - chcą być zarazem aktywne publicznie i se-
ksowne. Z próbą postawienia się w takiej sytuacji mamy do czynienia w
wypadku opisywanej Sztukipostkonsumpcyjnej Natalii LL.
Podobne zachowania manifestuje artystka także w innych pracach,
np. niektórych performance’ach, w których występując jako atrakcyjna
kobieta przedstawia swoje teksty teoretyczne. Rezygnuje stopniowo
(wraz z upływem czasu, a co za tym idzie także młodości) z nagości, a swe
ciało ubiera w stroje uważane powszechnie za prowokacyjne pod wzglę-
dem seksualnym. Przyjrzyjmy się chociażby wystąpieniu zatytułowane-
mu Sztuka i wolność. Natalia LL ubrana jest w tzw. małą czarną - krót-
ką, wąską sukienkę odsłaniającą jej nogi i podkreślającą kształty
sylwetki. Chęć zwrócenia uwagi na atrakcyjność seksualną kobiety wyda-
je się nie budzić wątpliwości. Jej ukazanie przesunięte zostało jednak
z zachowania modelki, jak było to w poprzednich pracach, na ubiór. Strój
tu wykorzystany jest najbardziej typowy dla przedstawiania kobiet
„seksownych” w masowej kulturze wizualnej. Co więcej, taki wygląd jest
jak najbardziej zgodny z przyzwyczajeniami mężczyzn - z takimi wize-
runkami są oni oswojeni. Natalia LL zakłóca jednak tę, wydawałoby się,
już niemal idealną dla męskiego widza sytuację - kobiety pokazującej się
tak jak on chciałby ją widzieć. Wykorzystuje ona bowiem w tych perfor-
mance’ach szereg dziwnych nieco rekwizytów - tu ma na głowie dziwną
konstrukcję. Czyni tym samym z siebie śmieszne w gruncie rzeczy wido-
wisko i podkreśla absurdalność całej sytuacji. Pokazuje, że nie traktuje
poważnie tych powszechnie przyjętych sposobów pojawiania się kobiet,
do jakich się odwołała.
17
S. Potter, On shows, (w:) Framing Feminism..., s. 290-292.
131
Banałem już niemal jest wspominanie o tym, że pojawianie się kobiet
w sferze publicznej związane było zawsze z umieszczaniem ich w sferze
rozrywki w roli przedmiotów, jako ciała przekształcone w spektakl. W
kontekście jednak tej pracy Natalii LL warto raz jeszcze wspomnieć, że
kobiety, występując jako aktorki, piosenkarki, tancerki czy striptiserki,
zmuszone były do odwoływania się zawsze do najbardziej stereotypowych
ról powstałych w relacji do męskiego pożądania17. Mogły co prawda uka-
zywać swoją seksualność, ale kontrolowaną i ograniczaną przez obowią-
zujące zasady określone zawsze w stosunku do męskich oczekiwań. Ko-
biety działające na obszarach tradycyjnie przypisywanych mężczyznom
były tam dopuszczane pod warunkiem ukrywania swojej kobiecości i se-
ksualności; tylko wtedy, gdy dopasowywały się do męskiego standardu
wyglądu i zachowania. W tym kontekście zagrożeniem wydają się kobie-
ty, które nie chcą występować publicznie w rolach przypisanych im przez
społeczeństwo patriarchalne - chcą być zarazem aktywne publicznie i se-
ksowne. Z próbą postawienia się w takiej sytuacji mamy do czynienia w
wypadku opisywanej Sztukipostkonsumpcyjnej Natalii LL.
Podobne zachowania manifestuje artystka także w innych pracach,
np. niektórych performance’ach, w których występując jako atrakcyjna
kobieta przedstawia swoje teksty teoretyczne. Rezygnuje stopniowo
(wraz z upływem czasu, a co za tym idzie także młodości) z nagości, a swe
ciało ubiera w stroje uważane powszechnie za prowokacyjne pod wzglę-
dem seksualnym. Przyjrzyjmy się chociażby wystąpieniu zatytułowane-
mu Sztuka i wolność. Natalia LL ubrana jest w tzw. małą czarną - krót-
ką, wąską sukienkę odsłaniającą jej nogi i podkreślającą kształty
sylwetki. Chęć zwrócenia uwagi na atrakcyjność seksualną kobiety wyda-
je się nie budzić wątpliwości. Jej ukazanie przesunięte zostało jednak
z zachowania modelki, jak było to w poprzednich pracach, na ubiór. Strój
tu wykorzystany jest najbardziej typowy dla przedstawiania kobiet
„seksownych” w masowej kulturze wizualnej. Co więcej, taki wygląd jest
jak najbardziej zgodny z przyzwyczajeniami mężczyzn - z takimi wize-
runkami są oni oswojeni. Natalia LL zakłóca jednak tę, wydawałoby się,
już niemal idealną dla męskiego widza sytuację - kobiety pokazującej się
tak jak on chciałby ją widzieć. Wykorzystuje ona bowiem w tych perfor-
mance’ach szereg dziwnych nieco rekwizytów - tu ma na głowie dziwną
konstrukcję. Czyni tym samym z siebie śmieszne w gruncie rzeczy wido-
wisko i podkreśla absurdalność całej sytuacji. Pokazuje, że nie traktuje
poważnie tych powszechnie przyjętych sposobów pojawiania się kobiet,
do jakich się odwołała.
17
S. Potter, On shows, (w:) Framing Feminism..., s. 290-292.