Instytut Historii Sztuki <Posen> [Hrsg.]: Artium Quaestiones (8.1997)

POLITYKA TEORII: POKOLENIA I GEOGRAFIE

171

czesność formowana jest historycznie. Różnica seksualna i podziały
seksualne w społeczeństwie nie są naturalne, ale historyczne, i to powo-
duje, że mogą być krytykowane i zmieniane. Przeszłość jako Tradycja w
historii sztuki stała się Kanonem i wykorzystywana jest do usprawiedli-
wiania aktualnego status quo. Uprawomocniony przez czas, kanon wiel-
kiej sztuki nie dopuszcza dyskusji czy ponownego poważnego rozważania.
Interwencje feministyczne muszą podważyć kanoniczność i tradycję,
przedstawiając przeszłość nie w postaci strumienia lub w kategoriach
rozwoju, ale jako konflikt, politykę, jako stałą walkę toczoną na polu bi-
twy przedstawiania, walkę o władzę w strukturalnych relacjach, takich
jak: klasa, rodzaj i rasa27.
Tak więc konkluzję Old Mistresses (1981) stanowiła dyskusja na te-
mat współczesnej artystki feministycznej. Wspólnie z Rozsiką Parker wy-
jaśniałyśmy feministyczną naturę jej przedsięwzięcia w kategoriach hi-
storii sztuki, które poddałyśmy rewizji z uwagi na nasze rozumienie
sztuki jako ideologii i historii sztuki jako dyskursu. We wstępie do naszej
późniejszej książki na temat sztuki i ruchu kobiecego od 1970 roku, Fra-
ming Feminism (1987), stwierdzałyśmy, że to nie akademicki impuls za-
decydował o jej napisaniu. Nasze przyjaciółki cierpiały ubóstwo, ponie-
waż jako kobiety artystki nie były uznawane w stopniu, na jaki
zasługiwały. Zmuszone były do podejmowania prac dorywczych, a ich roz-
wój profesjonalny pozostawał bądź niedoceniony przez operującą stereo-
typami krytykę, bądź zupełnie pozbawiony adekwatnego oddźwięku kry-
tycznego. To, co pisałyśmy, było w sposób oczywisty stronnicze. Nie
pretendowałyśmy do tak zwanego obiektywnego dystansu zawodowego
historyka, do perspektywy panowania, w celu sporządzenia autorytatyw-
nej mapy. Nasze stanowisko, taką miałyśmy nadzieję, nie wynikało z nie-
spójności naszej perspektywy, czy też z braku kompetencji, ale z zaanga-
żowania się przez nas w historie, które próbowałyśmy zachować dla
feministycznego archiwum. Nie obawiałyśmy się zajęcia wyraźnej pozy-
cji, ponieważ to, o co nam chodziło, było czymś rzeczywistym, a nie kwe-
stią stylu akademickiego. Oczywiście musiałyśmy być bezstronne w na-
szym opisie wszystkich działań, wydarzeń i tendencji, tak, by archiwum
było kompletne, nie zakładałyśmy jednak jakiegoś indyferentyzmu28.
Zdaniem Torii Moi, zajęcie stanowiska oznacza narażenie samego siebie
27 Piszę obecnie książkę, która bezpośrednio dotyczy tego problemu: Differencing the
Canon: Feminism and the Politics ofArt’s Histories (London: Routledge, 1993).
28 Książka została poddana słusznej krytyce za jedynie symboliczne miejsce, jakie
przyznano czarnym artystkom i ich marginalizację w tym przeglądzie, który w związku z
tym w sposób nieunikniony umieścił w centrum sztukę i problemy białych kobiet. Passion:
Discourses on Blackwomen’s Creatwity (Hebden Bridge, U.K.: Urban Fox Press, 1990)
M. Sulter dostarcza obszernego materiału na temat sztuki czarnych kobiet w Wielkiej
Brytanii.