258

HORST BREDEKAMP


blemów XVI-wiecznego rysunku o wyso-
kiej jakości artystycznej. By uniknąć
jednak nieporozumienia, należy stwier-
dzić, że disegni młodego Galileusza w
żadnym razie nie są arcydziełami. Moż-
na by zatem argumentować, że stało się
lepiej dla samego uczonego, że ostatecz-
nie nie poszedł on ścieżką kariery arty-
stycznej.
Z drugiej strony, nawet jeśli zgodzić
się z taką konkluzją, pozostają dwa pro-
blemy. Pierwszy związany jest z pyta-
niem, do jakiego stopnia Galileusz w
swoich szkicach matematycznych zacho-
wał ambicje artystyczne i myślenie figu-
ralne. Jest to niewątpliwie ważny te-
mat, którego jednak dotąd nie stawiano,
nie mówiąc już o jego wyjaśnieniu. Na
przykład, w jednym z rysunków stereo-
metrycznych35 (ił. 9), swobodne pocią-
gnięcia, korygujące rysunek w miejscach
krzywizn, dobrze współbrzmią z wielo-
krotnie poprawianym konturem górnej
części ciała nimfy.
Drugi problem wynika z faktu sta-
łego zainteresowania Galileusza rysun-
kiem: niektóre z jego późniejszych ry-
sunków nie mogą być oceniane inaczej,
jak tylko jako mistrzowskie. Viviani w
Vita zanotował, że nawet po okresie
edukacji Galileusz cały czas potwierdzał
swoje „naturalne i właściwe inklinacje
do sztuki rysunku, i po pewnym czasie
zyskał tak wyśmienity smak, że jego
opinia o obrazach i rysunkach była
przedkładana nad opinię czołowych profesorów - nawet przez nich sa-
mych”36. Ten sąd znajduje swoje potwierdzenie w oryginale rękopisu
Sidereusa Nunciusa z 1609 roku. Odnaleźć w nim można pośpiesznie

8. Wenus Medycejska, kopia grecka
brązowej rzeźby Wenus według Prak-
sytelesa, Florencja, Uffìzi (Tribuna)

35 Mss. Galileiani, 57, folio 35.
36 „Ed in vero fu di poi in lui cosi naturale e propria l’inclinazione al. disegno, et
acquistowi col temp tale esquisitezza del gusto, che ‘1 guidizio ch’ei dava delle pitture
e disegni veniva preferito a quello de’primi professori da’ professori medesmi” (Viviani,
1890-1909, s. 602).