DOI Heft:
Rozprawy
DOI Artikel:Kubiak, Szymon Piotr: Odbudowa modernizmu - modernizm odbudowy: Interbau, urbanistyka i architektura Berlina lat 50. XX wieku
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.28197#0140
138
SZYMON PIOTR KUBIAK
centrum handlowego „Lijnbaan” (1951) w Rotterdamie, jednego z pierw-
szych w Europie94. Podczas gdy Le Corbusier uwalniał partery domów
mieszkalnych, lokując sklepy zazwyczaj w połowie wysokości budynków,
na Północy ten sam cel osiągano skupianiem sklepów w obrębie kom-
pleksu najczęściej parterowych pawilonów. Ponieważ na głównym obsza-
rze wystawowym INTERBAU nie zaplanowano pomieszczeń handlowych
w poszczególnych blokach, skorzystano z możliwości alternatywnej. Zin-
sser i Plarre zapożyczyli z „Lijnbaan” nie tylko ogólną lekkość całego
założenia, ale i szczegóły: daszki podbite od spodu drewnianymi deskami
i podpierające je cienkie, smukłe filary95.
Narzucona już projektom urbanistycznym różnorodność skali bu-
dowli w Hansaviertel zaowocowała również kilkoma innymi parterowy-
mi założeniami. Jedną tylko kondygnację przewidział dla biblioteki osie-
dlowej berliński architekt Werner Duttmann. Z budynkiem dworca
metra komunikuje ją znowu podbita drewnem wiata, element występu-
jący także w atrium bibliotecznym. Zarówno we wnętrzach, jak i na ze-
wnątrz elementy nośne z jasnego betonu skontrastowano z płaszczyzna-
mi osłonowymi pokrytymi klinkierem w nasyconym czerwonym kolorze.
Nawierzchnie w ogólnodostępnym magazynie (Freiausleihe) i atrium
wykonano z identycznego szarego łupka; zabieg ten połączył optycznie
obie przestrzenie, nadając tej drugiej status ogrodu-czytelni (Lesegarten).
Między nimi znajduje się mobilna tafla szkła, pozwalająca łączyć prze-
strzenie także funkcjonalnie. Czerń, biel i żółć taboretów, krzeseł, foteli
i ławek dopełnia do „mondrianowskiej skali” intensywny błękit linoleum
na podłodze w wewnętrznej czytelni dla dorosłych i młodzieży96.
Niska zabudowa dywanowa (Teppichbebauung) była w latach 50.
popularnym tematem dla teoretyków mieszkalnictwa. Bungalow stał się
nawet w RFN ostrym konkurentem punktowca i galeriowca: kanclerz
federalny, Ludwig Erhard, w 1963 roku zlecił zbudowanie takiego wła-
śnie małego, parterowego domku Sepowi Rufowi, ufając, że jako miaro-
dajny przedstawiciel moderny stworzy nim „przeciwwagę stylistycznej
przeciętności”97. Planiści widzieli z kolei w tzw. Atriumhaus możliwość
94 Centra handlowe pojawiały się także w Wielkiej Brytanii; słynną realizacją - rów-
nież na grancie polskim - był podobny kompleks w osiedlu Valingby (od 1950; arch. Sven
Markelius), 20 km od Sztokholmu. Por.: J.H., Wzór nowoczesnego miasta, „Projekt” nr 2,
1956, s. 63.
95 G. Dolff-Bonekamper, op. cit., s. 50.
96 K. Landsberg, Volksbiicherei im Berliner Hansauiertel, „Die Innenarchitektur”
nr 7, Januar 1958, s. 453-456.
97 E. Steingraber, P. Swiridorf, Der Bungalow. Wohn- und Empfangsgebaude fur den
Bundeskanzler in Bonn, Pfulingen, b.d., s. 53, (cyt. za:) H. Glaser, op. cit., s. 216.
SZYMON PIOTR KUBIAK
centrum handlowego „Lijnbaan” (1951) w Rotterdamie, jednego z pierw-
szych w Europie94. Podczas gdy Le Corbusier uwalniał partery domów
mieszkalnych, lokując sklepy zazwyczaj w połowie wysokości budynków,
na Północy ten sam cel osiągano skupianiem sklepów w obrębie kom-
pleksu najczęściej parterowych pawilonów. Ponieważ na głównym obsza-
rze wystawowym INTERBAU nie zaplanowano pomieszczeń handlowych
w poszczególnych blokach, skorzystano z możliwości alternatywnej. Zin-
sser i Plarre zapożyczyli z „Lijnbaan” nie tylko ogólną lekkość całego
założenia, ale i szczegóły: daszki podbite od spodu drewnianymi deskami
i podpierające je cienkie, smukłe filary95.
Narzucona już projektom urbanistycznym różnorodność skali bu-
dowli w Hansaviertel zaowocowała również kilkoma innymi parterowy-
mi założeniami. Jedną tylko kondygnację przewidział dla biblioteki osie-
dlowej berliński architekt Werner Duttmann. Z budynkiem dworca
metra komunikuje ją znowu podbita drewnem wiata, element występu-
jący także w atrium bibliotecznym. Zarówno we wnętrzach, jak i na ze-
wnątrz elementy nośne z jasnego betonu skontrastowano z płaszczyzna-
mi osłonowymi pokrytymi klinkierem w nasyconym czerwonym kolorze.
Nawierzchnie w ogólnodostępnym magazynie (Freiausleihe) i atrium
wykonano z identycznego szarego łupka; zabieg ten połączył optycznie
obie przestrzenie, nadając tej drugiej status ogrodu-czytelni (Lesegarten).
Między nimi znajduje się mobilna tafla szkła, pozwalająca łączyć prze-
strzenie także funkcjonalnie. Czerń, biel i żółć taboretów, krzeseł, foteli
i ławek dopełnia do „mondrianowskiej skali” intensywny błękit linoleum
na podłodze w wewnętrznej czytelni dla dorosłych i młodzieży96.
Niska zabudowa dywanowa (Teppichbebauung) była w latach 50.
popularnym tematem dla teoretyków mieszkalnictwa. Bungalow stał się
nawet w RFN ostrym konkurentem punktowca i galeriowca: kanclerz
federalny, Ludwig Erhard, w 1963 roku zlecił zbudowanie takiego wła-
śnie małego, parterowego domku Sepowi Rufowi, ufając, że jako miaro-
dajny przedstawiciel moderny stworzy nim „przeciwwagę stylistycznej
przeciętności”97. Planiści widzieli z kolei w tzw. Atriumhaus możliwość
94 Centra handlowe pojawiały się także w Wielkiej Brytanii; słynną realizacją - rów-
nież na grancie polskim - był podobny kompleks w osiedlu Valingby (od 1950; arch. Sven
Markelius), 20 km od Sztokholmu. Por.: J.H., Wzór nowoczesnego miasta, „Projekt” nr 2,
1956, s. 63.
95 G. Dolff-Bonekamper, op. cit., s. 50.
96 K. Landsberg, Volksbiicherei im Berliner Hansauiertel, „Die Innenarchitektur”
nr 7, Januar 1958, s. 453-456.
97 E. Steingraber, P. Swiridorf, Der Bungalow. Wohn- und Empfangsgebaude fur den
Bundeskanzler in Bonn, Pfulingen, b.d., s. 53, (cyt. za:) H. Glaser, op. cit., s. 216.