DOI Heft:
Fragmenty
DOI Artikel:Polit, Paweł: Odpowiedź Strzemińskiemu: idea jednolitości w twórczości polskich artystów konceptualnych
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.28197#0227
ODPOWIEDŹ STRZEMIŃSKIEMU. IDEA JEDNOLITOŚCI W TWÓRCZOŚCI POLSKICH ARTYSTÓW 225
Tego rodzaju dziedzinami przedmiotowymi były dla Kozłowskiego
między innymi konfiguracje znaków językowych. Projekt Języka, przed-
stawiony przez artystę w 1972 roku, przewidywał stworzenie ogromnego
leksykonu, na który składałyby się słowa powstałe w wyniku łączenia
liter alfabetu łacińskiego, przy czym każda poszczególna litera mogłaby
pojawić się w danym słowie tylko raz. W wyniku tego, najdłuższymi sło-
wami Języka” miały być te, które ograniczone są liczbą liter w alfabecie.
Rozpoczęty przez artystę leksykon przewidywał uporządkowanie termi-
nów w opatrzone kolejnymi numerami sekcje według liczby występują-
cych w nich liter; pracę rozpoczyna wraz z sekcją I słowo „a”, a przerywa
ją należące do sekcji IV słowo „idea”. Znaczeń tych terminów, podobnie
jak znaczeń „ikonogramów” Dłużniewskiego, nie określa jakikolwiek
z funkcjonujących w kulturze kodów; efekt znaczenia pojawia się tutaj
w wyniku zastosowania zabiegu o charakterze interpunkcyjnym - prze-
rwania łańcucha pojawiających się w logicznym porządku słów.
W pracach tych - i innych z końca lat 60. i z lat 70. - podejmuje Ja-
rosław Kozłowski uogólnioną refleksję na temat sensu pojęcia sztuki.
Język sztuki nie jest dla niego czymś gotowym, narzuconym mocą trady-
cji lub obowiązującej ideologii; wypowiedź artystyczna nabiera dla niego
charakteru pojedynczego zdarzenia, gry, której reguły określają się w jej
trakcie, jednorazowo i bez pretensji do powszechnego obowiązywania.
Analiza języka sztuki tożsama jest z ponawianym aktem jego kreacji.
Unistyczna zasada jednolitości budowy przekłada się w systemo-
wych pracach Kozłowskiego na ich kompletność, wyrażającą się w dąże-
niu artysty do maksymalnie ścisłego określania dziedziny możliwych
działań, wykonywanych początkowo w sferze mentalnej, później, od koń-
ca lat 70., również działań o charakterze performance. Cecha ta najbar-
dziej uwidacznia się w pracach Kozłowskiego z serii Ćwiczenia. Na przy-
kład Ćwiczenia z estetyki (1976) są wypowiedzianą w języku logiki
formalnej deklaracją indyferencji estetycznej. Posługując się predykata-
mi preferencji „P”, równowartości „E” oraz logicznymi symbolami nega-
cji, koniunkcji i implikacji, opisuje Kozłowski w złożonej formule logicz-
nej stan obojętności estetycznej i wzajemnej równoważności stanów
rzeczy KI, K2, ..., KIO - próbek kolorów opatrywanych każdorazowo
komentarzem „ANI piękny ANI brzydki”17.
W pracy Lekcja. (1972) przeprowadza Kozłowski metodyczną i wy-
czerpującą analizę relacji między czterema elementami: zacytowanymi
z podręcznika nauki języka angielskiego fragmentem tekstu i rysunkiem
stanowiącym ilustrację do niego, wzorowaną na rysunku fotografią oraz
17 J. Kozłowski, Ćwiczenie z estetyki t excercise in aesthetics, Galeria Foksal, War-
szawa 1976.
Tego rodzaju dziedzinami przedmiotowymi były dla Kozłowskiego
między innymi konfiguracje znaków językowych. Projekt Języka, przed-
stawiony przez artystę w 1972 roku, przewidywał stworzenie ogromnego
leksykonu, na który składałyby się słowa powstałe w wyniku łączenia
liter alfabetu łacińskiego, przy czym każda poszczególna litera mogłaby
pojawić się w danym słowie tylko raz. W wyniku tego, najdłuższymi sło-
wami Języka” miały być te, które ograniczone są liczbą liter w alfabecie.
Rozpoczęty przez artystę leksykon przewidywał uporządkowanie termi-
nów w opatrzone kolejnymi numerami sekcje według liczby występują-
cych w nich liter; pracę rozpoczyna wraz z sekcją I słowo „a”, a przerywa
ją należące do sekcji IV słowo „idea”. Znaczeń tych terminów, podobnie
jak znaczeń „ikonogramów” Dłużniewskiego, nie określa jakikolwiek
z funkcjonujących w kulturze kodów; efekt znaczenia pojawia się tutaj
w wyniku zastosowania zabiegu o charakterze interpunkcyjnym - prze-
rwania łańcucha pojawiających się w logicznym porządku słów.
W pracach tych - i innych z końca lat 60. i z lat 70. - podejmuje Ja-
rosław Kozłowski uogólnioną refleksję na temat sensu pojęcia sztuki.
Język sztuki nie jest dla niego czymś gotowym, narzuconym mocą trady-
cji lub obowiązującej ideologii; wypowiedź artystyczna nabiera dla niego
charakteru pojedynczego zdarzenia, gry, której reguły określają się w jej
trakcie, jednorazowo i bez pretensji do powszechnego obowiązywania.
Analiza języka sztuki tożsama jest z ponawianym aktem jego kreacji.
Unistyczna zasada jednolitości budowy przekłada się w systemo-
wych pracach Kozłowskiego na ich kompletność, wyrażającą się w dąże-
niu artysty do maksymalnie ścisłego określania dziedziny możliwych
działań, wykonywanych początkowo w sferze mentalnej, później, od koń-
ca lat 70., również działań o charakterze performance. Cecha ta najbar-
dziej uwidacznia się w pracach Kozłowskiego z serii Ćwiczenia. Na przy-
kład Ćwiczenia z estetyki (1976) są wypowiedzianą w języku logiki
formalnej deklaracją indyferencji estetycznej. Posługując się predykata-
mi preferencji „P”, równowartości „E” oraz logicznymi symbolami nega-
cji, koniunkcji i implikacji, opisuje Kozłowski w złożonej formule logicz-
nej stan obojętności estetycznej i wzajemnej równoważności stanów
rzeczy KI, K2, ..., KIO - próbek kolorów opatrywanych każdorazowo
komentarzem „ANI piękny ANI brzydki”17.
W pracy Lekcja. (1972) przeprowadza Kozłowski metodyczną i wy-
czerpującą analizę relacji między czterema elementami: zacytowanymi
z podręcznika nauki języka angielskiego fragmentem tekstu i rysunkiem
stanowiącym ilustrację do niego, wzorowaną na rysunku fotografią oraz
17 J. Kozłowski, Ćwiczenie z estetyki t excercise in aesthetics, Galeria Foksal, War-
szawa 1976.