Instytut Historii Sztuki <Posen> [Hrsg.]: Artium Quaestiones (18.2007)

96

MICHAŁ HAAKE


33. Michał Anioł, ProroA Jo/iasz, 1510, Watykan, Kaplica Sykstyńska

zapada w pamięć. (Annibale Carracci nadał podobny układ i rolę naprze-
ciwległym postaciom Herkulesa oraz Polifema w strukturze fresków
w galerii Palazzo Farnese w Rzymie (1595-1604) (il. 34)ss.) Jonasz jest
ponadto jedynym z grona proroków i sybilli, który zwraca się ku historii
wyobrażonej w partii sklepienia, jest niejako jej bezpośrednim świad-
kiem, naocznie i strukturalnie „przygniecionym" skalą dokonującego się
dzieła.
Zarówno Jonasz, jak i brodacz, unoszą głowę i spoglądają uducho-
wionym wzrokiem, oglądając „twarzą w twarz" boski akt stworzenia -
powołania do życia (por. przyp. 59). Jonasz wykonuje gwałtowny skręt,
gestem rąk kierując jakby bieg historii stworzenia za siebie. Ten właśnie
złożony rys przyjmowania i przekazywania oraz wysunięte do przodu
kolana pozwala odnieść Jonasza do pozy brodacza (cechy takiej nie mają

88 Innym przykładem nawiązania do figury Jonasza jest rzeźba JfabaMuA i AnicJ
Gianlorenza Bernini (1655-1661, S. Maria del Popolo w Rzymie).