Instytut Historii Sztuki <Posen> [Hrsg.]: Artium Quaestiones (18.2007)

MUZEUM LIBESKINDA W BERLINIE

199

literę hebrajską szm. Na przedłużeniu tunelu znajduje się pierwszy ko-
rytarz nazwany przez architekta osią ciągłości - który następnie zamie-
nia się w schody ku górze^ (ił. 6).


5. Plan podziemia. Ilustracja z książki Dcmiej LióesAmd, op. cit., s. 20

Drugi korytarz nazwany osią migracji prowadzi na zewnątrz do
ogrobn e/nigracii-k Trzeci natomiast przecina się z drugim i nazywany
jest osią zagłady. Korytarz ten wiedzie do ustawionej na zewnątrz, odse-
parowanej Miieży /zoiocaastM.
Różnice etniczne i kulturowe, a jednocześnie integralna więź między
narodami niemieckim i żydowskim, są niezwykle ostro i klarownie zaak-
centowane w formie architektonicznej dwóch, zestawionych obok siebie
budynków. Dwukondygnacyjna fasada barokowego pałacu, artykułowa-
na pilastrami, nie odwołuje się w żaden sposób do architektury przypi-
sywanej Żydom. Wręcz przeciwnie, przywołuje konotacje kultury i histo-
rii Niemiec Fryderyka Wilhelma I. Judaizm w tym czasie cieszył się
względną tolerancją, a społeczność żydowska, licząca już wówczas po-
nad półtora tysiąca lat otrzymała status obywatelski. Wejście do budyn-
ku, prowadzące przez środkowy, jednoosiowy ryzalit, zwieńczone jest
tympanonem z godłem Prus i alegorycznymi figurami Caritas i Justiti.
4 Dopiero z najwyższej, ostatniej partii schodów dostępne są sale ekspozycji. Na
3 tys. m kw. zgromadzono ponad 1,5 tys. eksponatów. Jednym z najcenniejszych jest wy-
pożyczony z biblioteki watykańskiej, a pochodzący z X w. odpis dekretu cesarza Konstan-
tyna z 321 r. n.e. zezwalający na powoływanie Żydów do władz Kolonii.
s Zwanym też ogrodem E.T.A. Hoffmanna.