DOI Heft:
Przekład
DOI Artikel:Sourgins, Christine; Ignaczak, Paweł [Übers.]: Zmagania widza ze Sztuką Współczesną
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.29069#0208
206
CHRISTINE SOURGINS
cii na drzewo. Oleg Kulik w swoich performansach przeobraża się w psa:
nago, w obroży, na czworakach, obwąchuje i gryzie przechodniów itd.
„Biorąc pod uwagę całkowity odwrót idei etycznych i estetycznych
Oświecenia, proponuje on położyć kres aktualnej umowie społecznej. Na-
leżałoby ją zamienić przez [...] zoofilną transgresję, która nie pasuje do
cywilizacji zachodniej [...] zwierzę jest przyszłością Człowieka"^.
A' propos, ci, którzy studiowali malarstwo szympansów (bardzo mod-
ne pod koniec lat 50., i cenione przez Dalego oraz Picassa) zorientowali
się, że u źródeł sztuki małp leży prawdopodobnie zasada zaburzenia.
Małpa stara się zaprzeczyć polu obrazowemu, jakim ono się prezentuje^:
„Zaburzanie stanów lub rzeczy jest ich podstawowym sposobem doświad-
czania świata. Działalność ludyczna małp w naturalnym środowisku
asymiluje się z nieustannym zaburzeniem, poprzez które wszystko to, co
składa się na otaczający świat, jest bez ustanku «poddawane testom»".
Ten odruch zaburzenia został zdefiniowany Jako zasada bardziej «pry-
mitywna» niż opozycja między strukturą i chaosem". Widać, jakie dzie-
dzictwo chce w nas połaskotać Sztuka Współczesna; specjalista od ma-
larstwa małp pisze to bez ogródek: „zaplanowany regres ku pierwotnemu
i podstawowemu, w ich najróżniejszych formach i stanach, stanowi jedną
z podstawowych trosk nowoczesności".
Ten regres ukrywa się pod pretekstem pozbycia się całego „a priori",
wstrzymania swego osądu w celu osiągnięcia rzekomej bezstronności,
wsłuchania się, gotowości, która dostarcza wam wszystko w stanie suro-
wym za przyzwoleniem tej sztuki. Definiuje się ona zresztą chętnie jako
„kolektywna psychoterapia", której celem jest pozbawienie zahamowań.
Niektóre dzieła funkcjonują jako parodie psychoanalizy: daje się
zwiedzającemu, jak dałoby się badanemu, dostęp do uwolnionego słowa,
głównie dzięki wolnym skojarzeniom. Jednak analiza przebiega w ściśle
określonych ramach (werbalizacja jest swobodna, ale przejście do czynu
jest zakazane, psychoanalityk jest obecny i jest poręczycielem; itd.). Na
wystawach te ramy eksplodują: widz gubi się w przypadkowych skoja-
rzeniach, niekontrolowana myśl zanurza się w irracjonalności, niezróż-
nicowaniu, archaiczności i stłumieniu, podczas gdy liczne instalacje ma-
terializują liczne fantazmaty.
i3 Art nów, Taschen, 2002, s. 256.
i^ Jeśli powierzchnia jest niesymetryczna, małpa wprowadza symetrię i na odwrót
(niedoświadczony obserwator może, w pierwszym przypadku, uznać za porządek to, co jest
jedynie upodobaniem nieporządku); od zaburzenia do zaburzenia, małpa dochodzi do po-
darcia kartki, która została „nasycona"; prowadzący doświadczenie muszą często ratować
małpie dzieła od zniszczenia, ostatecznego zaburzenia. Por. Th. Lenain, Lu Peint^re des
singrs, „Syros Alternatives", 1990, s. 12, 95, 97.
CHRISTINE SOURGINS
cii na drzewo. Oleg Kulik w swoich performansach przeobraża się w psa:
nago, w obroży, na czworakach, obwąchuje i gryzie przechodniów itd.
„Biorąc pod uwagę całkowity odwrót idei etycznych i estetycznych
Oświecenia, proponuje on położyć kres aktualnej umowie społecznej. Na-
leżałoby ją zamienić przez [...] zoofilną transgresję, która nie pasuje do
cywilizacji zachodniej [...] zwierzę jest przyszłością Człowieka"^.
A' propos, ci, którzy studiowali malarstwo szympansów (bardzo mod-
ne pod koniec lat 50., i cenione przez Dalego oraz Picassa) zorientowali
się, że u źródeł sztuki małp leży prawdopodobnie zasada zaburzenia.
Małpa stara się zaprzeczyć polu obrazowemu, jakim ono się prezentuje^:
„Zaburzanie stanów lub rzeczy jest ich podstawowym sposobem doświad-
czania świata. Działalność ludyczna małp w naturalnym środowisku
asymiluje się z nieustannym zaburzeniem, poprzez które wszystko to, co
składa się na otaczający świat, jest bez ustanku «poddawane testom»".
Ten odruch zaburzenia został zdefiniowany Jako zasada bardziej «pry-
mitywna» niż opozycja między strukturą i chaosem". Widać, jakie dzie-
dzictwo chce w nas połaskotać Sztuka Współczesna; specjalista od ma-
larstwa małp pisze to bez ogródek: „zaplanowany regres ku pierwotnemu
i podstawowemu, w ich najróżniejszych formach i stanach, stanowi jedną
z podstawowych trosk nowoczesności".
Ten regres ukrywa się pod pretekstem pozbycia się całego „a priori",
wstrzymania swego osądu w celu osiągnięcia rzekomej bezstronności,
wsłuchania się, gotowości, która dostarcza wam wszystko w stanie suro-
wym za przyzwoleniem tej sztuki. Definiuje się ona zresztą chętnie jako
„kolektywna psychoterapia", której celem jest pozbawienie zahamowań.
Niektóre dzieła funkcjonują jako parodie psychoanalizy: daje się
zwiedzającemu, jak dałoby się badanemu, dostęp do uwolnionego słowa,
głównie dzięki wolnym skojarzeniom. Jednak analiza przebiega w ściśle
określonych ramach (werbalizacja jest swobodna, ale przejście do czynu
jest zakazane, psychoanalityk jest obecny i jest poręczycielem; itd.). Na
wystawach te ramy eksplodują: widz gubi się w przypadkowych skoja-
rzeniach, niekontrolowana myśl zanurza się w irracjonalności, niezróż-
nicowaniu, archaiczności i stłumieniu, podczas gdy liczne instalacje ma-
terializują liczne fantazmaty.
i3 Art nów, Taschen, 2002, s. 256.
i^ Jeśli powierzchnia jest niesymetryczna, małpa wprowadza symetrię i na odwrót
(niedoświadczony obserwator może, w pierwszym przypadku, uznać za porządek to, co jest
jedynie upodobaniem nieporządku); od zaburzenia do zaburzenia, małpa dochodzi do po-
darcia kartki, która została „nasycona"; prowadzący doświadczenie muszą często ratować
małpie dzieła od zniszczenia, ostatecznego zaburzenia. Por. Th. Lenain, Lu Peint^re des
singrs, „Syros Alternatives", 1990, s. 12, 95, 97.