CZY WIT STOSZ BYŁ PIERWSZY? 0 RECEPCJI SZTUKI GÓRNOREŃSKIEJ

43

nym przyklęku, z jeszcze rozłożonymi skrzydłami jest na przeciwnym
biegunie wobec Maryi, która przyjmuje przesłanie pogrążona w medyta-
cyjnej kontemplacji. Relief był z pewnością przeznaczony dla widza stoją-
cego po prawej stronie. Podobnymi środkami artystycznymi posługiwał
się również autor krakowskiego Chrztu Chrystusa, gdy - jak można
przypuszczać - ożywiał święty moment przez dramatyczny kontrast po-
między postaciami Jana Chrzciciela i anioła klęczącego po prawej w sto-
sunku do skupionego Chrystusa przyjmującego chrzest jako specjalny
akt misji mesjańskiej. Spektrum podobieństw między grupami ze Spiry
i z Krakowa staje się jeszcze wyraźniejsze przy bliższym oglądzie archa-
nioła ze Zwiastowania i prawego klęczącego anioła z Chrztu. Pokrewne
są zwarte modelowanie rzeźbiarskie i skomplikowany ruch, wynikający
z prawie identycznego, labilnego ustawienia stóp; podobny jest schemat
szat o długich, wąskich fałdach, które na liturgicznych szatach motywo-
wane są przez klęczenie, aż do szczegółów takie same są efektownie roz-
postarte, masywne skrzydła. Pokrewny typ twarzy Gabriela ze Spiry
i krakowskiego anioła stojącego za Janem Chrzcicielem zwiększają liczbę
artystycznych związków, które - podobnie jak w przypadku Nórdlingen -
daleko wykraczają poza granice wspólnej fazy stylowej.


19. Mikołaj Gerhaert z Lejdy, Św. Św. Barbara i Katarzyna, tzw. Weissenburskie Biusty,
Strasburg, ok. 1465, drewno orzecha włoskiego, wys. 50,5 cm (Barbara), 47,3 cm (Katarzy-
na). New York, The Metropolitan Museum of Art, Gift J. P. Morgan 1917, Inv.-Nr.
17.190.1735, 17.190.1734
Krąg pokrewnych dzieł sztuki poszerzają dalej Gerhaertowskie her-
my relikwiarzowe św. Barbary i św. Katarzyny wykonane około 1470 ro-