DOI Heft:
Rozprawy
DOI Artikel:Jankowska-Andrzejewska, Maria: Malarstwo materii Danuty Urbanowicz
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.42378#0232
230
MARIA JANKOWSKA-ANDRZEJEWSKA
rębie wąskiej, często niemal monochromatycznej, gamy barw. Zestawia-
nie fragmentów jedynie nieznacznie różniących się odcieniem uwydatnia
myślenie Urbanowicz o obrazie jako zaplanowanym układzie elementów.
Materie o różnych właściwościach i fakturach właśnie dzięki operowaniu
niskim kontrastem, silnie oddziałują w kontekście złożonej całości.
Widziane w ten sposób prace Danuty Urbanowicz, z charakterystycz-
nym zestawem stosowanych środków i sposobów działania, mogą zostać
uznane za propozycję wartościową, która nie daje się jednak jasno wpisać
w ramy nurtu wytyczone na gruncie historii sztuki. Prace dalekie od sty-
listyki charakteryzującej abstrakcję informel, oparte są na przemyślanej
kompozycji organizowanej na podstawie geometrycznych podziałów pola
obrazowego. Dalej, obrazy powstają przy użyciu materii pozamalarskich
o antyestetycznym charakterze, których fakturowe działanie nie jest jed-
nak jedynym. Chcę przez to powiedzieć, że malarstwo materii Danuty
Urbanowicz widziane może być w tej perspektywie nie jedynie jako punkt
w ewolucji sztuki czy wyraz fascynacji materią pozamalarską, ale raczej
jako konkretna formacja, wieloaspektowo wyzyskująca potencjał związa-
ny ze świadomie wybranymi środkami i sposobami działania. Formułę
można widzieć raczej jako swoisty moment graniczny, który wyraża się
w łączeniu działań o antytetycznym charakterze. Podczas gdy przez od-
rzucenie tradycyjnej materii malarskiej i zastąpienie jej materiami
czerpanymi bezpośrednio z rzeczywistości Urbanowicz kieruje się ku
przekroczeniu malarstwa, równocześnie sposobami działania z materią
zdecydowanie je utwierdza. Płaszczyznowe myślenie o działaniu materią
pozamalarską okazuje się nie tylko kierunkować metodę pracy artystki,
ale przede wszystkim stanowi źródło znaczeń tworzonych przez nią
obrazów.
Operując środkami pozamalarskimi w malarski sposób, Urbanowicz
powołuje prace o złożonej wizualności i swoistej atrakcyjności, rozumia-
nej jednak nie jako prosta „ładność”, a intrygująca, angażująca odbiorcę
gra, zachodząca między poszczególnymi elementami i znaczeniami powo-
ływanymi na gruncie całości. Charakteryzuje się ona obecnym na wielu
poziomach napięciem, które najogólniej opisać można jako balansowanie
pomiędzy separacją a integracją elementów, analogią i różnicą ich wła-
ściwości, znaczeniem fragmentu i całości, sugestią chaosu i uporządko-
wania, wrażeniem destrukcji i konstrukcji. Drogi interpretacji wyznacza-
ne są nie na zasadzie skojarzeń treściowych opartych na tworzeniu iluzji
rzeczywistości czy ilustracyjnym działaniu materią, a wynikają z samej
struktury poszczególnych kompozycji i w niej są zapośredniczone; war-
stwa semantyczna zostaje ściśle zintegrowana z warstwą formalną.
W tym kontekście zasadna wydaje się parafraza definicji obrazu
sformułowanej przez Maurice’a Denisa, wedle której ten tworzony przez
MARIA JANKOWSKA-ANDRZEJEWSKA
rębie wąskiej, często niemal monochromatycznej, gamy barw. Zestawia-
nie fragmentów jedynie nieznacznie różniących się odcieniem uwydatnia
myślenie Urbanowicz o obrazie jako zaplanowanym układzie elementów.
Materie o różnych właściwościach i fakturach właśnie dzięki operowaniu
niskim kontrastem, silnie oddziałują w kontekście złożonej całości.
Widziane w ten sposób prace Danuty Urbanowicz, z charakterystycz-
nym zestawem stosowanych środków i sposobów działania, mogą zostać
uznane za propozycję wartościową, która nie daje się jednak jasno wpisać
w ramy nurtu wytyczone na gruncie historii sztuki. Prace dalekie od sty-
listyki charakteryzującej abstrakcję informel, oparte są na przemyślanej
kompozycji organizowanej na podstawie geometrycznych podziałów pola
obrazowego. Dalej, obrazy powstają przy użyciu materii pozamalarskich
o antyestetycznym charakterze, których fakturowe działanie nie jest jed-
nak jedynym. Chcę przez to powiedzieć, że malarstwo materii Danuty
Urbanowicz widziane może być w tej perspektywie nie jedynie jako punkt
w ewolucji sztuki czy wyraz fascynacji materią pozamalarską, ale raczej
jako konkretna formacja, wieloaspektowo wyzyskująca potencjał związa-
ny ze świadomie wybranymi środkami i sposobami działania. Formułę
można widzieć raczej jako swoisty moment graniczny, który wyraża się
w łączeniu działań o antytetycznym charakterze. Podczas gdy przez od-
rzucenie tradycyjnej materii malarskiej i zastąpienie jej materiami
czerpanymi bezpośrednio z rzeczywistości Urbanowicz kieruje się ku
przekroczeniu malarstwa, równocześnie sposobami działania z materią
zdecydowanie je utwierdza. Płaszczyznowe myślenie o działaniu materią
pozamalarską okazuje się nie tylko kierunkować metodę pracy artystki,
ale przede wszystkim stanowi źródło znaczeń tworzonych przez nią
obrazów.
Operując środkami pozamalarskimi w malarski sposób, Urbanowicz
powołuje prace o złożonej wizualności i swoistej atrakcyjności, rozumia-
nej jednak nie jako prosta „ładność”, a intrygująca, angażująca odbiorcę
gra, zachodząca między poszczególnymi elementami i znaczeniami powo-
ływanymi na gruncie całości. Charakteryzuje się ona obecnym na wielu
poziomach napięciem, które najogólniej opisać można jako balansowanie
pomiędzy separacją a integracją elementów, analogią i różnicą ich wła-
ściwości, znaczeniem fragmentu i całości, sugestią chaosu i uporządko-
wania, wrażeniem destrukcji i konstrukcji. Drogi interpretacji wyznacza-
ne są nie na zasadzie skojarzeń treściowych opartych na tworzeniu iluzji
rzeczywistości czy ilustracyjnym działaniu materią, a wynikają z samej
struktury poszczególnych kompozycji i w niej są zapośredniczone; war-
stwa semantyczna zostaje ściśle zintegrowana z warstwą formalną.
W tym kontekście zasadna wydaje się parafraza definicji obrazu
sformułowanej przez Maurice’a Denisa, wedle której ten tworzony przez