DOI issue:
Przekład
DOI article:Bakoš, Ján; Lipiński, Filip [Transl.]: Ścieżki i strategie historiografii sztuki w Europie Środkowej
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.42378#0308
306
JAN BAKOŚ
rzających w stronę koncepcji międzynarodowej, kosmopolitycznej lub
paneuropejskiej. Historię sztuki w Niemczech rozumie się zatem jako
„międzynarodową wymianę i przyspieszoną komunikację”207. Jednak wy-
zwaniem pozostaje nadal promowana przez DaCoste Kaufmanna idea
rozległej Europy Środkowej208 jako organicznej części europejskiego hi-
storyczno-artystycznego organizmu209. Tym niemniej wydaje się, że ba-
dania nad sztuką w Europie Środkowej nie obędą się bez takich pojęć jak
dyseminacja, migracja, transfer, wymiana, akulturacja, prowokacja lub
prowincja i peryferie210.
* Esej ten stanowi rezultat moich badań przeprowadzonych w Geisteswis-
senschaftliches Zentrum Geschichte und Kultur Ostmitteleuropas w Lipsku
(GWZO) w 2008 i 2009, które zostały częściowo sfinansowane z grantu VEGA
Słowackiej Akademii Nauk w Bratysławie (No. 2/0028/ 10). Chciałbym podzięko-
wać Jiflemu Fajtowi za zaproszenie do GWZO i Matthew Rampleyowi za cenne
sugestie i szczodrą pomoc w ukończeniu ostatecznej wersji tego tekstu.
Przełożył Filip Lipiński
207 Gotik (zob. przyp. 206), s. 8-9. Zob. też B. Klein, Internationaler Kunstaustausch,
(w:) Prag und die grossen Kulturzentren Europas... (zob. przyp. 121), s. 137-143. Jak pisze
Klein, „Dennoch dürfte längst feststehen, dass künstlerischer Austausch... [ist] ein wichti-
ges, künstlerische Prozesse determinierendes Element, dessen Erforschung dringend ge-
boten ist”, ibidem, s. 142.
2°8 Europa Środkowa sięga nie tylko poza Europę Środkowo-Wschodnią Białostockie-
go, ale też „habsburską” Europę Środkową dorzecza Dunaju oraz pangermańską „Mitte-
leuropę” Naumanna.
209 por DaCosta Kaufmann 1995 (zob. przyp. 35), s. 13-27; oraz DaCosta Kaufmann
2004 (zob. przyp. 171), s. 51-64. Jego zdaniem: „... westliches und östliches Mitteleuropa
bilden zwei Teile eines Ganzen”. Ibidem, s. 55. Dlatego też „die Betrachtung Mitteleuropas
- nicht nur Ostmitteleuropas - [konnte] ein Anreiz sein, die Grundlage der Geschichte der
europäischen Kunst... neu zu überdenken”, ibidem, s. 53. Sądzi on, że „... es wäre verfehlt,
Ostmitteleuropa bzw. besser Mitteleuropa als Sondergebiet zu behandeln. Die Kunstge-
schichte Mitteleuropas sollte vielmehr unseren Blick auf Europa als Ganzes lenken...
Mitteleuropa darf nicht isoliert von der übrigen Welt betrachtet werden, sondern sollte in
das Konzept einer europäischen, westlichen Kunstgeschichte eingegliedert werden”, ibi-
dem, s. 62.
210 Por. DaCosta Kaufmann 2004 (zob. przyp. 171), s. 62. Więcej na ten temat zob.
P. Burke, Kultureller Austausch, Frankfurt a. M. 2000, s. 9-40.
JAN BAKOŚ
rzających w stronę koncepcji międzynarodowej, kosmopolitycznej lub
paneuropejskiej. Historię sztuki w Niemczech rozumie się zatem jako
„międzynarodową wymianę i przyspieszoną komunikację”207. Jednak wy-
zwaniem pozostaje nadal promowana przez DaCoste Kaufmanna idea
rozległej Europy Środkowej208 jako organicznej części europejskiego hi-
storyczno-artystycznego organizmu209. Tym niemniej wydaje się, że ba-
dania nad sztuką w Europie Środkowej nie obędą się bez takich pojęć jak
dyseminacja, migracja, transfer, wymiana, akulturacja, prowokacja lub
prowincja i peryferie210.
* Esej ten stanowi rezultat moich badań przeprowadzonych w Geisteswis-
senschaftliches Zentrum Geschichte und Kultur Ostmitteleuropas w Lipsku
(GWZO) w 2008 i 2009, które zostały częściowo sfinansowane z grantu VEGA
Słowackiej Akademii Nauk w Bratysławie (No. 2/0028/ 10). Chciałbym podzięko-
wać Jiflemu Fajtowi za zaproszenie do GWZO i Matthew Rampleyowi za cenne
sugestie i szczodrą pomoc w ukończeniu ostatecznej wersji tego tekstu.
Przełożył Filip Lipiński
207 Gotik (zob. przyp. 206), s. 8-9. Zob. też B. Klein, Internationaler Kunstaustausch,
(w:) Prag und die grossen Kulturzentren Europas... (zob. przyp. 121), s. 137-143. Jak pisze
Klein, „Dennoch dürfte längst feststehen, dass künstlerischer Austausch... [ist] ein wichti-
ges, künstlerische Prozesse determinierendes Element, dessen Erforschung dringend ge-
boten ist”, ibidem, s. 142.
2°8 Europa Środkowa sięga nie tylko poza Europę Środkowo-Wschodnią Białostockie-
go, ale też „habsburską” Europę Środkową dorzecza Dunaju oraz pangermańską „Mitte-
leuropę” Naumanna.
209 por DaCosta Kaufmann 1995 (zob. przyp. 35), s. 13-27; oraz DaCosta Kaufmann
2004 (zob. przyp. 171), s. 51-64. Jego zdaniem: „... westliches und östliches Mitteleuropa
bilden zwei Teile eines Ganzen”. Ibidem, s. 55. Dlatego też „die Betrachtung Mitteleuropas
- nicht nur Ostmitteleuropas - [konnte] ein Anreiz sein, die Grundlage der Geschichte der
europäischen Kunst... neu zu überdenken”, ibidem, s. 53. Sądzi on, że „... es wäre verfehlt,
Ostmitteleuropa bzw. besser Mitteleuropa als Sondergebiet zu behandeln. Die Kunstge-
schichte Mitteleuropas sollte vielmehr unseren Blick auf Europa als Ganzes lenken...
Mitteleuropa darf nicht isoliert von der übrigen Welt betrachtet werden, sondern sollte in
das Konzept einer europäischen, westlichen Kunstgeschichte eingegliedert werden”, ibi-
dem, s. 62.
210 Por. DaCosta Kaufmann 2004 (zob. przyp. 171), s. 62. Więcej na ten temat zob.
P. Burke, Kultureller Austausch, Frankfurt a. M. 2000, s. 9-40.