Instytut Sztuki (Warschau) [Hrsg.]; Państwowy Instytut Sztuki (bis 1959) [Hrsg.]; Stowarzyszenie Historyków Sztuki [Hrsg.]: Biuletyn Historii Sztuki (32.1970)

KRONIKA STOWARZYSZENIA HISTORYKÓW SZTUKI


II. 3. Sebastian Majewski, Sw. Rodzina ze św. Franciszkiem i św. Leo-
nardem, 1623 r. Teramo, katedra. (Fot. A. Broż)

sy nie zostały dotychczas przebada-
ne — na południe, do Włoch. Po-
jechał niewątpliwie na dalszą nau-
kę, nie wiemy jednak gdzie go losy
rzuciły. Pewne, nikłe zresztą, cechy
szkoły neapolitańskiej przełomu
XVI i XVII stulecia, szczególnie zaś
malarstwa Fabrizia Santafede, a
(także dalekie echa caravaggionizmu
w redakcji neapolitańskiej — pod-
suwają możliwość, że tu może u-
miejscowić należy włoską szkołę
Majewskiego. Tak, czy inaczej, nasz
przybysz z Polski uchwytny jest
dopiero od 1622 r. i to w Abruzji,


II. 4. Sebastian Majewski, Biczowa-
nie, fragment, 1660 r. S. Maria di
Propezzano, d. klasztor

należącej podówczas do neapolitań-
skiej dzielnicy hiszpańskiego Kró-
lestwa Obojga Sycylii. Kraj ten
zrujnowany był wówczas ciągłymi
przemarszami i aktami represji
wojsk i milicji hiszpańskiej, stero-
ryzowany rozplenioną plagą bandy-
tyzmu, wstrząsany klęskami zarazy
i głodu. Po świetnych osiągnięciach
średniowiecznych, sztuka abruzka
wegetowała i nie wydała w tych
ciężkich czasach jednostek wybit-
niejszych. Na tym tle Majewski do-
szedł do znacznej pozycji, zasypy-
wany był zamówieniami kościołów
i klasztorów, uznawany za najwy-
bitniejszego malarza abrużkiego Sei-
centa. Takim też pozostał w miej-
scowej tradycji.
Pierwszym znanym jego dziełem
był cykl fresków o temacie maryj-
nym, obiegający czworokątny chio-
stro przy kościele Santa Maria delle
Grazie w Ortona a Marę. Tablica
inskrypcyjna informowała, że sce-
ny te namalowane zostały w 1622 r.,
gdy funkcje gwardiana pełnił o.
Bonawentura, zaś autorem malowi-
deł był „Sebastian Maienius Polo-
nus”. Ta polichromia, bardzo po-
chlebnie przez regionalną literaturę
oceniana, dziś już nie istnieje: w
1926 r., przy adaptacji na cele
świeckie, zniszczono malowidła jed-
nego skrzydła, cały klasztor padł
ofiarą ostatniej wojny.
Od r. 1623 Majewski występuje
w Teramo, gdżie ■ przyjmuje prawo

miejskie, zakłada rodzinę i pozosta-
wia potomków, przez półtora wieku
odgrywających pewną rolę w życiu
miejscowej diecezji. „Sebastianus
Maieschi Polonus pingebat A.D.
1623” sygnowane jest arcydzieło ar-
tysty, sześć malowideł wielkiego oł-
tarza św. Berarda w tzw. nowej za-
krystii katedry w Teramo. Obrazy
przedstawiają: w polu środkowym
mszę pontyfikalną św. Berarda, w
kwaterach skrzydeł bocznych — cu-
da świętego (przywrócenie wzroku
niewidomemu, uzdrowienie parali-
tyczki, oswobodzenie zakutego więź-
nia i wskrzeszenie zmarłego chłop-
ca), w zwieńczeniu św. Rodzinę o-
raz dwa portrety fundatorów i po-
stacie ich patronów, św. Franciszka
i św. Leonarda. Całość ujęta jest w
nieco archaiczną formę zbliżoną do
tryptyku, taką samą, jaką zastoso-
wał np. Szczerbie w swym ołtarzu
w Końskowoli.
Malowidła ołtarza z katedry w
Teramo starannie zakomponowane
zostały jako całość. Rządzi nimi ści-
sła symeria kształtów i barw. Ta-*
blica środkowa ma charakter sce-
ny historycznej, zdecydowanie —
polskim zwyczajem — zaktualizo-
wanej, konsekwentnie przeniesionej
Z XII w. (kiedy żył biskup Teramo
św. Berard) w pierwszą połowę
;XVII w. Wszystkie stroje i rekwi-
zyty są współczesne artyście, rysy
wielu twarzy portretowo zindywi-
dualizowane, przy czym mężczyzna
drugi od lewej nosi cechy autopor-
tretu. Sw. Berard odprawia mszę
przed nieistniejącym już dziś rene-
sansowym ołtarzem głównym miej-
scowej katedry. Sam błogosławiący
święty, którego kult ma znaczenie
wyłącznie lokalne, jako atrybut o-
trzymał część płytowej zbroi, w któ-
rej celebruje nabożeństwo, zgodnie


II. 5. Sebastian Majewski, Samary-
tanka, fragment, 1660 r. S. Maria di
Propezzano, d. klasztor

396