DOI Artikel:
Bałdowski, Włodzimierz: Europejska broń biała w kolekcji wilanowskiej
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.48235#0359
EUROPEJSKA BROŃ BIAŁA W KOLEKCJI WILANOWSKIEJ
II. 5. Rapier, Solingen, 1620—30, Muzeum
Wojska Polskiego w Warszawie, nr inw. 24715
MNP
II. 6. Papier, Wiochy, ok. 1600 (3659 Wil.)
II. 7. Tomaso di Aiala (?), Rapier-lewak,
XVI/XVII w., Toledo (3671 Wil.)
co miało miejsce już w XIV w.21. Od 1340 r. Pasawa uzyskała
prawo wyłączności znaku dekretem cesarskim; pomimo to
znak wilka pojawiał się.nadal w wytworach innych środowisk
obok znaków miejskich, punc majstrów i kontroli cechowej.
Znane są głownie solingeńskie, hiszpańskie, nawet kaukaskie
znaczone wilkiem, który z czasem stał się również symbolem
właściwości tajemnych22. W.M. Schmidt jako jeden z pierw-
szych zebrał i uporządkował niektóre przykłady znaku wilka
z Pasawy oraz innych środowisk i ułożył ich tablice porów-
21 S. MEYER, Znaki „wilka” na głowniach, „Broń i Barwa” 1935,
II, nr 10—11, s. 241; — por. H. SEITZ, Blankwaffen, Braunschweig 1965,
t. I, s. 178 i nn.; — o wizerunkach wilka lub jednorożca na głowniach
mieczowych ŻYGULSKI, o.c., s. 111, 214, s. 45 — ryc. 15: przykład znaku
z Pasawy.
22 MEYER, o.c., za W. M. SCHMIDTEM, Passauer Waffenwesen
„Zeitschrift fuer Historische Waffenkunde”, 1918/20, t. VIII, s. 317.
nawcze23. Wilk pasawski charakteryzuje się linią przerywaną,
ogon nie stanowi jednej linii z grzbietem, całość znaku jest
cytowana, a nie odciskana ze stempla, często inkrustowana,
np. miedzią; rzadko widnieje wraz ze znakami majstrów.
W wyrobach obcych wilki rytowane są długimi, nieprzery-
wanymi liniami, ogon stanowi przedłużenie linii grzbietu, a ca-
łość nie jest inkrustowana. Pod koniec XVI w. znak wilka
przestał być popularny i wyroby późniejsze nim opatrzone
rzadko są spotykane. Forma wilka z głowni wilanowskiej,
23 Ibidem, 1902/1905, t. III, s. 312; — o warsztacie pasawskim BOE-
HEIM, o.c., s. 251—252, znaki wilka fig. 290 i s. 611—612; — C. JARNUSZ-
KIEWICZ, Broń w dawnych inwentarzach, „Broń i Barwa”, 1934, I nr 2,
s. 20— podaje wzmiankę z „Cennika dla mieczników” z r. 1553 : ... za,
miecz passawski — 13 gr., wyciągając wniosek, że wyroby pasawskie były
w Polsce dobrze znane; — SEITZ, o.c., s. 178; — ŻYGULSKI o.c., s. 45,
111, 214.
339
II. 5. Rapier, Solingen, 1620—30, Muzeum
Wojska Polskiego w Warszawie, nr inw. 24715
MNP
II. 6. Papier, Wiochy, ok. 1600 (3659 Wil.)
II. 7. Tomaso di Aiala (?), Rapier-lewak,
XVI/XVII w., Toledo (3671 Wil.)
co miało miejsce już w XIV w.21. Od 1340 r. Pasawa uzyskała
prawo wyłączności znaku dekretem cesarskim; pomimo to
znak wilka pojawiał się.nadal w wytworach innych środowisk
obok znaków miejskich, punc majstrów i kontroli cechowej.
Znane są głownie solingeńskie, hiszpańskie, nawet kaukaskie
znaczone wilkiem, który z czasem stał się również symbolem
właściwości tajemnych22. W.M. Schmidt jako jeden z pierw-
szych zebrał i uporządkował niektóre przykłady znaku wilka
z Pasawy oraz innych środowisk i ułożył ich tablice porów-
21 S. MEYER, Znaki „wilka” na głowniach, „Broń i Barwa” 1935,
II, nr 10—11, s. 241; — por. H. SEITZ, Blankwaffen, Braunschweig 1965,
t. I, s. 178 i nn.; — o wizerunkach wilka lub jednorożca na głowniach
mieczowych ŻYGULSKI, o.c., s. 111, 214, s. 45 — ryc. 15: przykład znaku
z Pasawy.
22 MEYER, o.c., za W. M. SCHMIDTEM, Passauer Waffenwesen
„Zeitschrift fuer Historische Waffenkunde”, 1918/20, t. VIII, s. 317.
nawcze23. Wilk pasawski charakteryzuje się linią przerywaną,
ogon nie stanowi jednej linii z grzbietem, całość znaku jest
cytowana, a nie odciskana ze stempla, często inkrustowana,
np. miedzią; rzadko widnieje wraz ze znakami majstrów.
W wyrobach obcych wilki rytowane są długimi, nieprzery-
wanymi liniami, ogon stanowi przedłużenie linii grzbietu, a ca-
łość nie jest inkrustowana. Pod koniec XVI w. znak wilka
przestał być popularny i wyroby późniejsze nim opatrzone
rzadko są spotykane. Forma wilka z głowni wilanowskiej,
23 Ibidem, 1902/1905, t. III, s. 312; — o warsztacie pasawskim BOE-
HEIM, o.c., s. 251—252, znaki wilka fig. 290 i s. 611—612; — C. JARNUSZ-
KIEWICZ, Broń w dawnych inwentarzach, „Broń i Barwa”, 1934, I nr 2,
s. 20— podaje wzmiankę z „Cennika dla mieczników” z r. 1553 : ... za,
miecz passawski — 13 gr., wyciągając wniosek, że wyroby pasawskie były
w Polsce dobrze znane; — SEITZ, o.c., s. 178; — ŻYGULSKI o.c., s. 45,
111, 214.
339