DOI issue:
Nr. 1-2
DOI article:Biriulow, Jurij: Zygmunt Kurczyński i jego dzieła rzeźbiarskie w Lwowie
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.48735#0078
JURIJ BIRIUŁOW
II. 1. Fragment wnętrza sali posiedzeń Izby Handlowo-Przemyslowej we Lwowie z dekoracją
rzeźbiarską Zygmunta Kurczyńskiego, 1908—9 r.
boliczne, projekty pomników, nagrobów, popier-
sia portretowe i medaliony. Na podstawie repro-
dukcji niektórych dzieł można wnioskować, że
Kurczyński przechodził stopniową ewolucję od
malarsko—dekoracyjnej interpretacji materii rzeź-
biarskiej i linearnej stylizacji w duchu secesji do
większej lakoniczności i zwartości formy, wywa-
żonej bryły i harmonijnych proporcji.
Medalion cynkowy Profil (Lwowska Galeria
Obrazów) wykonany w roku 1909 to charakterys-
tyczny przykład wykorzystania impresjonizmu, se-
cesji i idei symbolizmu. Na chłodnawosrebrzystej
powierzchni, migocącej przy różnym oświetleniu
ostrymi, można rzec stalowymi błyskami, wyła-
nia się miękki zarys kobiecej twarzy o marzyciel-
sko-lunatycznym wyrazie, zgodnym z symbolis-
tyczną poetyką niedomówień. W roku 1911 na
lwowskiej ,,Wystawie Trzech" eksponowano podob-
ne płaskorzeźby — Madonna z kwiatami. Matka
z dzieckiem4 i inne, w których Kurczyński materię
rzeźbiarską traktował jak malarską.
Z roku 1909 pochodzi jeszcze jedno dzieło Kur-
czyńskiego zachowane w Lwowskiej Galerii Obra-
zów — Malarz (gips tonowany). Jest to także eks-
peryment w zakresie poszukiwania swego rodzaju
„rzeźbomalarstwa". Brązowo—zielona figura wy-
obrażająca zgarbionego człowieka z paletą wy-
wołuje wrażenie ekspresyjnie pogniecionej bryły,
której powierzchnia jest poryta guzowatymi fał-
dami i wgłębieniami5.
Impresjonistyczne odtworzenie ruchu i nastroju
charakterystyczne było dla grup, które powstały
w latach 1908—1909 — Dorożka i Noc, traktowa-
nych impresyjnie z szalonym rozmachem i bra-
wurą6.
W dwócli rzeźbach znanych z reprodukcji7, wy-
konanych w roku 1910 i prezentowanych w 1911
na „Wystawie Trzech" — Per aspera i Muzyk (zbli-
żony kompozycyjnie do Malarza) Kurczyński kładł
wyraźny akcent na linearną dekoracyjność. Ostry
i „kościsty", dynamiczny kontur, energiczny i wy-
razisty rysunek głowy i korpusu oraz skłonność
do geometryzującego modelunku szły w parze
z kontrastowym wyeksponowaniem dużycli gład-
kich płaszczyzn i malarsko opracowaną fakturą.
Odłupania, wklęsłości i nacięcia powodowały grę
światła i cieni na powierzchni.
Upodobanie do konfrontowania impresjonis-
tyczno-dekoracyjnego traktowania poszczególnych
elementów powierzchni z konstrukcyjnie umoty-
wowaną formą cechuje również wolno stojące rzeź-
by z lat 1912 —1917. Nasiliły się jednak teraz,
szczególnie w portretach, tendencje klasycyzujące.
Jeżeli w głowie Beethovena, wykonanej w roku
70
II. 1. Fragment wnętrza sali posiedzeń Izby Handlowo-Przemyslowej we Lwowie z dekoracją
rzeźbiarską Zygmunta Kurczyńskiego, 1908—9 r.
boliczne, projekty pomników, nagrobów, popier-
sia portretowe i medaliony. Na podstawie repro-
dukcji niektórych dzieł można wnioskować, że
Kurczyński przechodził stopniową ewolucję od
malarsko—dekoracyjnej interpretacji materii rzeź-
biarskiej i linearnej stylizacji w duchu secesji do
większej lakoniczności i zwartości formy, wywa-
żonej bryły i harmonijnych proporcji.
Medalion cynkowy Profil (Lwowska Galeria
Obrazów) wykonany w roku 1909 to charakterys-
tyczny przykład wykorzystania impresjonizmu, se-
cesji i idei symbolizmu. Na chłodnawosrebrzystej
powierzchni, migocącej przy różnym oświetleniu
ostrymi, można rzec stalowymi błyskami, wyła-
nia się miękki zarys kobiecej twarzy o marzyciel-
sko-lunatycznym wyrazie, zgodnym z symbolis-
tyczną poetyką niedomówień. W roku 1911 na
lwowskiej ,,Wystawie Trzech" eksponowano podob-
ne płaskorzeźby — Madonna z kwiatami. Matka
z dzieckiem4 i inne, w których Kurczyński materię
rzeźbiarską traktował jak malarską.
Z roku 1909 pochodzi jeszcze jedno dzieło Kur-
czyńskiego zachowane w Lwowskiej Galerii Obra-
zów — Malarz (gips tonowany). Jest to także eks-
peryment w zakresie poszukiwania swego rodzaju
„rzeźbomalarstwa". Brązowo—zielona figura wy-
obrażająca zgarbionego człowieka z paletą wy-
wołuje wrażenie ekspresyjnie pogniecionej bryły,
której powierzchnia jest poryta guzowatymi fał-
dami i wgłębieniami5.
Impresjonistyczne odtworzenie ruchu i nastroju
charakterystyczne było dla grup, które powstały
w latach 1908—1909 — Dorożka i Noc, traktowa-
nych impresyjnie z szalonym rozmachem i bra-
wurą6.
W dwócli rzeźbach znanych z reprodukcji7, wy-
konanych w roku 1910 i prezentowanych w 1911
na „Wystawie Trzech" — Per aspera i Muzyk (zbli-
żony kompozycyjnie do Malarza) Kurczyński kładł
wyraźny akcent na linearną dekoracyjność. Ostry
i „kościsty", dynamiczny kontur, energiczny i wy-
razisty rysunek głowy i korpusu oraz skłonność
do geometryzującego modelunku szły w parze
z kontrastowym wyeksponowaniem dużycli gład-
kich płaszczyzn i malarsko opracowaną fakturą.
Odłupania, wklęsłości i nacięcia powodowały grę
światła i cieni na powierzchni.
Upodobanie do konfrontowania impresjonis-
tyczno-dekoracyjnego traktowania poszczególnych
elementów powierzchni z konstrukcyjnie umoty-
wowaną formą cechuje również wolno stojące rzeź-
by z lat 1912 —1917. Nasiliły się jednak teraz,
szczególnie w portretach, tendencje klasycyzujące.
Jeżeli w głowie Beethovena, wykonanej w roku
70