DOI issue:
Nr. 2
DOI article:Artykuły
DOI article:Morka, Mieczysław: Malarstwo włoskie w kolekcji J. i Z. K. Porczyńskich Problemy atrybucji
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.48739#0154
MIECZYSŁAW MORKA
II. 19. Malarz nieokreślony, „Pocałunek Judasza" (Fot. E. Ciołek)
III. 19: Peintre inconnu, „Le baiser de Judas", (photo E. Ciołek).
1 82
jego warsztatu . Rodzaj pejzażu, typ fizjonomiczny
kobiety, a przede wszystkim charakterystyczny dla
Parysa Bordon (1505-1571) skręt ciała mężczyzny183,
nakazują aby Dafnis i Chloe (il. 18) uznać za niewątpli-
we dzieło tego malarza184. Św. Rodzina ze św. Elżbieta
jest zapewne pędzla Alessandro Tiarini (1577-1668)1,
gdyż jest kompozycyjnie bardzo bliska Mistycznym
zaślubinom św. Katarzyny™ tegoż artysty, gdzie wystę-
puje także ten sam typ fizjonomiczny Marii. Portret
hrabiny della Somaglia (a nie księżnej jak figuruje ona
w kolekcji Porczyńskich) ma szanse zostać na stałe
związany z nazwiskiem Pierfrancesca Cittadini zw. 11
Milanese (1616-1681)187. Bardzo interesujący malar-
sko, dosyć wysokiej klasy jest Pocałunek Judasza (il.
19), na którym widnieją aż dwie sygnatury Guida Re-
niego (F.G. Reni na szacie Judasza i G.R)188. Silne
efekty światłocieniowe raczej wykluczają tego arty-
stę, jednakże wykazuje on cechy szkoły bolońskiej, gdyż
jego rozwiązanie kompozycyjne bliskie jest m.in. ob-
razowi (il. 20) Lodovica Carracciego z muzeum w Prin-
ceton189.
Natomiast Wenus ukazująca się Eneaszowi i Acha-
tesowi nie wykazuje bliskich podobieństw do znanych
mi zarówno z autopsji jak i reprodukcji obrazów Do-
nato Creti (1671-1749)1 °. Także dobry malarsko Po-
rtret filozofa, niewątpliwie pędzla malarza
neapolitańskiego, chyba nie jest dziełem Jusepe de
Ribera zw. Spagnoletto (1591-1652) mimo, iż posiada
sygnaturę J.R. i na odwrocie napis Spagnoletto™. Jak
czytamy„przy jego zakupie proszono o wyrażenie opinii
Diego Angulo Iniqueza (sic!), dyrektora Królewskiej
Akademii Historii Sztuki w Madrycie", który stwierdził,
„że nie zna innej wersji ani kopii tego obrazu, gratulując
włączenia do kolekcji pięknego typowego obrazu Ribe-
ry"192. Jeżeli istotnie jest to „jedno z lepszych dzieł
Ribery"193, to dlaczego nie wypożyczono go na ostatnią
wielką wystawę tego artysty?1 4
Uchodzący za obraz Francesca Solimeny Młody
mężczyzna grający na flecie195, Janina Michałkowa atry-
buuje Gasparemu Traversi(?) (1732-1769)196. Dwa in-
ne dzieła SolimenyAlegorie cnoty Wiary i Alegoria cnoty
Czystości197, wprawdzie wykazują niewątpliwe cechy je-
go twórczości, jednak należą do kompozycji co pewien
20
II. 19. Malarz nieokreślony, „Pocałunek Judasza" (Fot. E. Ciołek)
III. 19: Peintre inconnu, „Le baiser de Judas", (photo E. Ciołek).
1 82
jego warsztatu . Rodzaj pejzażu, typ fizjonomiczny
kobiety, a przede wszystkim charakterystyczny dla
Parysa Bordon (1505-1571) skręt ciała mężczyzny183,
nakazują aby Dafnis i Chloe (il. 18) uznać za niewątpli-
we dzieło tego malarza184. Św. Rodzina ze św. Elżbieta
jest zapewne pędzla Alessandro Tiarini (1577-1668)1,
gdyż jest kompozycyjnie bardzo bliska Mistycznym
zaślubinom św. Katarzyny™ tegoż artysty, gdzie wystę-
puje także ten sam typ fizjonomiczny Marii. Portret
hrabiny della Somaglia (a nie księżnej jak figuruje ona
w kolekcji Porczyńskich) ma szanse zostać na stałe
związany z nazwiskiem Pierfrancesca Cittadini zw. 11
Milanese (1616-1681)187. Bardzo interesujący malar-
sko, dosyć wysokiej klasy jest Pocałunek Judasza (il.
19), na którym widnieją aż dwie sygnatury Guida Re-
niego (F.G. Reni na szacie Judasza i G.R)188. Silne
efekty światłocieniowe raczej wykluczają tego arty-
stę, jednakże wykazuje on cechy szkoły bolońskiej, gdyż
jego rozwiązanie kompozycyjne bliskie jest m.in. ob-
razowi (il. 20) Lodovica Carracciego z muzeum w Prin-
ceton189.
Natomiast Wenus ukazująca się Eneaszowi i Acha-
tesowi nie wykazuje bliskich podobieństw do znanych
mi zarówno z autopsji jak i reprodukcji obrazów Do-
nato Creti (1671-1749)1 °. Także dobry malarsko Po-
rtret filozofa, niewątpliwie pędzla malarza
neapolitańskiego, chyba nie jest dziełem Jusepe de
Ribera zw. Spagnoletto (1591-1652) mimo, iż posiada
sygnaturę J.R. i na odwrocie napis Spagnoletto™. Jak
czytamy„przy jego zakupie proszono o wyrażenie opinii
Diego Angulo Iniqueza (sic!), dyrektora Królewskiej
Akademii Historii Sztuki w Madrycie", który stwierdził,
„że nie zna innej wersji ani kopii tego obrazu, gratulując
włączenia do kolekcji pięknego typowego obrazu Ribe-
ry"192. Jeżeli istotnie jest to „jedno z lepszych dzieł
Ribery"193, to dlaczego nie wypożyczono go na ostatnią
wielką wystawę tego artysty?1 4
Uchodzący za obraz Francesca Solimeny Młody
mężczyzna grający na flecie195, Janina Michałkowa atry-
buuje Gasparemu Traversi(?) (1732-1769)196. Dwa in-
ne dzieła SolimenyAlegorie cnoty Wiary i Alegoria cnoty
Czystości197, wprawdzie wykazują niewątpliwe cechy je-
go twórczości, jednak należą do kompozycji co pewien
20