DOI issue:
Nr. 1
DOI article:Królikowski, Jeremi T.: Czesław Witold Krassowski (1917-1985): ostatnia koncepcja architektury polskiej
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.48738#0010
JEREMI T. KRÓLIKOWSKI
II. 2. Fotografia z objazdu studenckiego z pocz. lat 60.
III. 2. Photographie d'un voyage avec des etudiants au debut
des annees 60
obronił w roku 1953. Tytuł docenta otrzymał w roku
1955. Prowadził nadal prace badawcze w zakresie archi-
tektury drewnianej, czego wynikiem są liczne studia w
maszynopisie i publikacje w Biuletynie Historii Sztuki,
Kwartalniku Historii Kultury Materialnej, Kwartalniku
Architektury i Urbanistyki, Pracach Instytutu Urbani-
styki i Architektury, a w końcu książka Architektura
drewniana w Polsce wydana w roku 1961. Będąc uzna-
nym już autorytetem w zakresie architektury drewnianej
rozpoczął badania nad założeniami ogrodowymi drugiej
połowy XVIII wieku i założeniami kalwaryjnymi XVII
i XVIII wieku. Studia nad każdym z tematów prowadził
wszechstronnie i głęboko. Wiąże się to z Jego pojmo-
waniem architektury jako wyniku zamierzeń inwesty-
cyjnych poddanych wpływowi wielu czynników nie
wyłączając przesłanek filozoficznych (szczególnie pod-
kreślał zmienne historycznie interpretacje odmiennego
rozumienia formy przez Platona i Arystotelesa). Prowa-
dząc starannie wyreżyserowane wykłady z Architektury
Polskiej ilustrował je nie tylko przezroczami, również
nagraniami muzycznymi, wykazując w ten sposób
zbieżność rozumienia formy dźwiękowej i przestrzen-
nej w poszczególnych okresach. Każdy cykl Jego wy-
kładów przygotowywał od początku uwzględniając naj-
nowsze wyniki badań. W latach 1963-1970 pełnił
funkcję kierownika Zakładu Konserwacji Zabytków w
Katedrze Architektury Polskiej, ale był przeciwny spe-
cjalizacji w tym zakresie. Uważał, że właściwy stosunek
do obiektu zabytkowego może mieć tylko dobry proje-
ktant. Pełniąc przez wiele lat funkcję prodziekana do
spraw studenckich bardzo dobrze poznał swój Wydział.
Pełnienie tej funkcji przyczyniło się do zwiększenia
Jego popularności, rozwinęło o Nim legendy i mity,
spowodowało rozpowszechnienie się Jego karykatur
(spotykanych nawet w paryskim metro). Jego prace nad
dziejami Wydziału były znane już od wielu lat, a wni-
kliwość ujęcia tematu zdobyła Mu opinię kronikarza
Wydziału. Najważniejsza z nich - zatytułowana Udział
warszawskiej uczelni architektonicznej w kształtowaniu
architektury polskiej powstała z okazji uroczyście ob-
chodzonego w roku 1965 pięćdziesięciolecia Wydziału
Architektury Politechniki Warszawskiej i po wielu pe-
rypetiach została opublikowana w 3 i 4 numerze „Ar-
chitektury" z roku 1983. W efekcie reorganizacji prze-
prowadzonej po roku 1968 program zajęć z architektury
polskiej został zredukowany, a Katedra Architektury
Polskiej przestała istnieć. W nowej strukturze Wydziału
przeniósł się do Instytutu Architektury i Planowania
Wsi, motywując to między innymi faktem, iż archite-
ktura polska w swych dziejach była przede wszystkim
związana ze wsią, a miasta - nawet tak autonomiczne
jak Gdańsk - były od niej zależne pod względem eko-
nomicznym. W roku 1973 otrzymał tytuł profesora nad-
zwyczajnego. Jako wicedyrektor Instytutu rozpoczął
wraz z dyrektorem prof. Stefanem Tworkowskim pracę
nad przygotowaniem planu przekształcenia Instytutu w
dynamiczną placówkę badawczą na wzór przedwojen-
nego Zakładu Architektury Polskiej z uwzględnieniem
aktualnej sytuacji w zakresie badań nad architekturą.
Niespodziewany atak choroby, który w roku 1974 wy-
łączył Go z pracy w semestrze zimowym, utrudnił rów-
nież realizację tych planów, zwłaszcza, że nadal postę-
powała departamentalizacja Wydziału. Od roku 1975
powrócił do prowadzenia wykładów z architektury pol-
skiej, jednak ze względu na stan zdrowia był zmuszony
do rezygnacji z wyjazdów na praktyki inwentaryzacyj-
ne. Wiele sił poświęcił wykładom na Studium Badań
Zabytków Architektury prowadzonym przez dr Marię
Brykowską. Nadal pozostał czynnym członkiem Stowa-
rzyszenia Historyków Sztuki, w którym w latach 1958-
2
II. 2. Fotografia z objazdu studenckiego z pocz. lat 60.
III. 2. Photographie d'un voyage avec des etudiants au debut
des annees 60
obronił w roku 1953. Tytuł docenta otrzymał w roku
1955. Prowadził nadal prace badawcze w zakresie archi-
tektury drewnianej, czego wynikiem są liczne studia w
maszynopisie i publikacje w Biuletynie Historii Sztuki,
Kwartalniku Historii Kultury Materialnej, Kwartalniku
Architektury i Urbanistyki, Pracach Instytutu Urbani-
styki i Architektury, a w końcu książka Architektura
drewniana w Polsce wydana w roku 1961. Będąc uzna-
nym już autorytetem w zakresie architektury drewnianej
rozpoczął badania nad założeniami ogrodowymi drugiej
połowy XVIII wieku i założeniami kalwaryjnymi XVII
i XVIII wieku. Studia nad każdym z tematów prowadził
wszechstronnie i głęboko. Wiąże się to z Jego pojmo-
waniem architektury jako wyniku zamierzeń inwesty-
cyjnych poddanych wpływowi wielu czynników nie
wyłączając przesłanek filozoficznych (szczególnie pod-
kreślał zmienne historycznie interpretacje odmiennego
rozumienia formy przez Platona i Arystotelesa). Prowa-
dząc starannie wyreżyserowane wykłady z Architektury
Polskiej ilustrował je nie tylko przezroczami, również
nagraniami muzycznymi, wykazując w ten sposób
zbieżność rozumienia formy dźwiękowej i przestrzen-
nej w poszczególnych okresach. Każdy cykl Jego wy-
kładów przygotowywał od początku uwzględniając naj-
nowsze wyniki badań. W latach 1963-1970 pełnił
funkcję kierownika Zakładu Konserwacji Zabytków w
Katedrze Architektury Polskiej, ale był przeciwny spe-
cjalizacji w tym zakresie. Uważał, że właściwy stosunek
do obiektu zabytkowego może mieć tylko dobry proje-
ktant. Pełniąc przez wiele lat funkcję prodziekana do
spraw studenckich bardzo dobrze poznał swój Wydział.
Pełnienie tej funkcji przyczyniło się do zwiększenia
Jego popularności, rozwinęło o Nim legendy i mity,
spowodowało rozpowszechnienie się Jego karykatur
(spotykanych nawet w paryskim metro). Jego prace nad
dziejami Wydziału były znane już od wielu lat, a wni-
kliwość ujęcia tematu zdobyła Mu opinię kronikarza
Wydziału. Najważniejsza z nich - zatytułowana Udział
warszawskiej uczelni architektonicznej w kształtowaniu
architektury polskiej powstała z okazji uroczyście ob-
chodzonego w roku 1965 pięćdziesięciolecia Wydziału
Architektury Politechniki Warszawskiej i po wielu pe-
rypetiach została opublikowana w 3 i 4 numerze „Ar-
chitektury" z roku 1983. W efekcie reorganizacji prze-
prowadzonej po roku 1968 program zajęć z architektury
polskiej został zredukowany, a Katedra Architektury
Polskiej przestała istnieć. W nowej strukturze Wydziału
przeniósł się do Instytutu Architektury i Planowania
Wsi, motywując to między innymi faktem, iż archite-
ktura polska w swych dziejach była przede wszystkim
związana ze wsią, a miasta - nawet tak autonomiczne
jak Gdańsk - były od niej zależne pod względem eko-
nomicznym. W roku 1973 otrzymał tytuł profesora nad-
zwyczajnego. Jako wicedyrektor Instytutu rozpoczął
wraz z dyrektorem prof. Stefanem Tworkowskim pracę
nad przygotowaniem planu przekształcenia Instytutu w
dynamiczną placówkę badawczą na wzór przedwojen-
nego Zakładu Architektury Polskiej z uwzględnieniem
aktualnej sytuacji w zakresie badań nad architekturą.
Niespodziewany atak choroby, który w roku 1974 wy-
łączył Go z pracy w semestrze zimowym, utrudnił rów-
nież realizację tych planów, zwłaszcza, że nadal postę-
powała departamentalizacja Wydziału. Od roku 1975
powrócił do prowadzenia wykładów z architektury pol-
skiej, jednak ze względu na stan zdrowia był zmuszony
do rezygnacji z wyjazdów na praktyki inwentaryzacyj-
ne. Wiele sił poświęcił wykładom na Studium Badań
Zabytków Architektury prowadzonym przez dr Marię
Brykowską. Nadal pozostał czynnym członkiem Stowa-
rzyszenia Historyków Sztuki, w którym w latach 1958-
2