DOI issue:
Nr. 3-4
DOI article:In Memoriam
DOI article:Kowalczyk, Jerzy: Alicja Kurzątkowska (1928-1996)
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.48914#0415
IN MEMORIAM
komponowanych często w cykle, na łamach czasopism regio-
nalnych, a także co roku w „Kalendarzu Lubelskim" (w
„Kalendarzu" na rok 1958 znalazły się opisy 32 zabytków
Lubelszczyzny). Na uwagę zasługują cykle: Ludzie i „żywe
kamienie" („Kultura i Życie" 1956), Wpisano do rejestru
zabytków („Sztandar Ludu" 1973), Z dziejów lubelskich za-
bytków (przegląd chronologiczny wg kolejnych stylów)
(„Życie Lubelskie", 1957), Secesja w architekturze Lublina
(Kamena", 1988). Również na łamach „Spotkań z Zabytka-
mi" (1981-1984) znalazły się Jej pióra omówienia kilku
zabytków Lubelszczyzny.
Działalność dydaktyczno-na-
u ko w a, prowadzona przez dr Alicję Kurzątkowską jako
adiunkta przez szesnaście lat w Instytucie Wychowania Arty-
stycznego UMCS (1977-1993), choć wypadła na ostatni
okres jej zawodowego życia, przyniosła nadspodziewanie
bogaty plon. Oprócz wykładów monograficznych nt. podsta-
wowych zagadnień ochrony zabytków, prowadziła semina-
rium magisterskie i wypromowała aż 190 absolwentów. Te-
matyka prowadzonych przez Nią prac magisterskich obejmo-
wała wszystkie działy sztuki dawnej i nowoczesnej. Wiele
tematów było poświęconych zabytkom i artystom związanym
z miejscowościami pochodzenia magistrantów. Miało to na
celu zwrócenie uwagi na historyczno-kulturową tradycję ro-
dzinnego środowiska - małej ojczyzny, aby przyszli nauczy-
ciele mogli to przekazywać młodzieży.
Dr Alicja Kurzątkowska we wszystkich swoich działa-
niach odznaczała się rzeczowością, precyzją, rzetelnością.
Była wymagająca względem siebie i tego też wymagała od
swoich współpracowników i studentów, co nie zawsze spoty-
kało się z należytym zrozumieniem. Rzetelna praca i wiedza
były jednak doceniane przez środowisko zawodowe i przeło-
żonych. Wyrazem tego były liczne odznaczenia i wyróżnie-
nia. Otrzymała m.in. Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia
Polski (1986), Medal Karola Adamieckiego za działalność w
Towarzystwie Naukowym Organizacji i Kierownictwa, me-
dal Za Zasługi dla Lubelszczyzny, Złotą Odznakę Za Opiekę
nad Zabytkami, Odznakę Zasłużonego Działacza Kultury. Za
wieloletnią działalność na rzecz ochrony dóbr kultury otrzy-
mała Wojewódzką Nagrodę Kulturalną w 1984 r.
Zmarła po długiej, ciężkiej chorobie 8 stycznia 1996 r. w
Lublinie. Dziewięć dni później na cmentarzu przy ul. Lipowej
żegnała Ją rodzina i grono najbliższych przyjaciół. Pozosta-
wiła po sobie bogaty, wszechstronny dorobek o znaczeniu
ogólnopolskim - owoc umiłowania stron rodzinnych, wrażli-
wości na dzieło sztuki, pasji poznawczej, troski o zachowanie
dóbr kultury, rzetelnej pracy popartej dokładnością i odpo-
wiedzialnością za każde słowo drukowane. Dobrze zasłużyła
się dla Lubelszczyzny i dla kraju.
Jerzy Kowalczyk
Bibliografia publikacji dr Alicji Kurzątkowskiej
1946
1. Legendy lubelskie, „Młoda Rzeczpospolita" R. I: 1946
nr 25 s. 1; sygn. Luśka Rusińska.
2. Zabytki Lublina i ich historia. „Młoda Rzeczpospolita"
R. I: 1946 nr 25 s. 1-2; sygn. Luśka Rusińska.
1953
3. W sprawie renesansu lubelskiego. „Kultura i Życie"
R. II: 1953 nr 37 s. 1; sygn. Alicja Rusińska [sesja nauk.
Stow. Historyków Sztuki]
1954
4. Z wystawy projektów „Łuku Wyzwolenia". „Kultura i
Życie" R. III: 1954 nr 18 s. 1.
5. O trębaczu z Bramy Krakowskiej. „Kultura i Życie" R. III:
1954 nr 39 s. 3.
6. Z inwentaryzacji zabytków gospodarczych i bu-
dowli przemysłowych. Województwo lubelskie. „Kwartal-
nik Historii Kultury Materialnej" R. II: 1954 nr 3
s. 545-546, tabl. I-III; sygn. Alicja Rusińska-Kurzątko-
wska.
7. Ważniejsze artykuły i notatki z zakresu opieki i konserwacji
zabytków województwa lubelskiego z lat 1944-1954 w
wydawnictwach lubelskich. „Ochrona Zabytków" R.
VII: 1954 nr 4 s. 291-292; sygn. A. Rusińska-Kurząt-
kowska - dkończenie: „ Ochrona Zabytków" R. VIII:
1955 nr 1 s. 71-72.
1955
8. Po Krajowej Naradzie Architektów. „Sztandar Ludu"
R. XI: 1955 nr 8 s. 3.
9. Najbardziej podobał się Kazimierz. Wizyta czeskich ar-
chitektów na Lubelszczyźnie. „Sztandar Ludu" R. XI:
1955 nr 164 s. 4; sygn. A.K.
10. Kronika kulturalna. „Kultura i Życie" R. IV: 1955 nr 3, 4,
5, 7, 8, 9, 10, 11 oraz „Sztandar Ludu" R. XI: 1955 nr 17,
87; sygn. A.K.
11. Nowe wydawnictwa. „Kultura i Życie" R. IV: 1955 nr 1,
9 oraz „Sztandar Ludu" R. XI: 1955 nr 74.
1956
12. (Z Mieczysławem Kurzątkowskim), cykl Ludzie i „żywe
kamienie": 1) Mord na polskich zabytkach; 2) Obojętność
i troska; 3) Czas na ofensywę. „Kultura i Życie" R. V:
1956 nr 34 s. 1-2; nr 35 s. 1; nr 36 s. 2.
13. Łabunie. Z cyklu: Wędrówki po Lubelszczyźnie. „Kultura
i Życie" R. V: 1956 nr 39 s. 2.
397
komponowanych często w cykle, na łamach czasopism regio-
nalnych, a także co roku w „Kalendarzu Lubelskim" (w
„Kalendarzu" na rok 1958 znalazły się opisy 32 zabytków
Lubelszczyzny). Na uwagę zasługują cykle: Ludzie i „żywe
kamienie" („Kultura i Życie" 1956), Wpisano do rejestru
zabytków („Sztandar Ludu" 1973), Z dziejów lubelskich za-
bytków (przegląd chronologiczny wg kolejnych stylów)
(„Życie Lubelskie", 1957), Secesja w architekturze Lublina
(Kamena", 1988). Również na łamach „Spotkań z Zabytka-
mi" (1981-1984) znalazły się Jej pióra omówienia kilku
zabytków Lubelszczyzny.
Działalność dydaktyczno-na-
u ko w a, prowadzona przez dr Alicję Kurzątkowską jako
adiunkta przez szesnaście lat w Instytucie Wychowania Arty-
stycznego UMCS (1977-1993), choć wypadła na ostatni
okres jej zawodowego życia, przyniosła nadspodziewanie
bogaty plon. Oprócz wykładów monograficznych nt. podsta-
wowych zagadnień ochrony zabytków, prowadziła semina-
rium magisterskie i wypromowała aż 190 absolwentów. Te-
matyka prowadzonych przez Nią prac magisterskich obejmo-
wała wszystkie działy sztuki dawnej i nowoczesnej. Wiele
tematów było poświęconych zabytkom i artystom związanym
z miejscowościami pochodzenia magistrantów. Miało to na
celu zwrócenie uwagi na historyczno-kulturową tradycję ro-
dzinnego środowiska - małej ojczyzny, aby przyszli nauczy-
ciele mogli to przekazywać młodzieży.
Dr Alicja Kurzątkowska we wszystkich swoich działa-
niach odznaczała się rzeczowością, precyzją, rzetelnością.
Była wymagająca względem siebie i tego też wymagała od
swoich współpracowników i studentów, co nie zawsze spoty-
kało się z należytym zrozumieniem. Rzetelna praca i wiedza
były jednak doceniane przez środowisko zawodowe i przeło-
żonych. Wyrazem tego były liczne odznaczenia i wyróżnie-
nia. Otrzymała m.in. Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia
Polski (1986), Medal Karola Adamieckiego za działalność w
Towarzystwie Naukowym Organizacji i Kierownictwa, me-
dal Za Zasługi dla Lubelszczyzny, Złotą Odznakę Za Opiekę
nad Zabytkami, Odznakę Zasłużonego Działacza Kultury. Za
wieloletnią działalność na rzecz ochrony dóbr kultury otrzy-
mała Wojewódzką Nagrodę Kulturalną w 1984 r.
Zmarła po długiej, ciężkiej chorobie 8 stycznia 1996 r. w
Lublinie. Dziewięć dni później na cmentarzu przy ul. Lipowej
żegnała Ją rodzina i grono najbliższych przyjaciół. Pozosta-
wiła po sobie bogaty, wszechstronny dorobek o znaczeniu
ogólnopolskim - owoc umiłowania stron rodzinnych, wrażli-
wości na dzieło sztuki, pasji poznawczej, troski o zachowanie
dóbr kultury, rzetelnej pracy popartej dokładnością i odpo-
wiedzialnością za każde słowo drukowane. Dobrze zasłużyła
się dla Lubelszczyzny i dla kraju.
Jerzy Kowalczyk
Bibliografia publikacji dr Alicji Kurzątkowskiej
1946
1. Legendy lubelskie, „Młoda Rzeczpospolita" R. I: 1946
nr 25 s. 1; sygn. Luśka Rusińska.
2. Zabytki Lublina i ich historia. „Młoda Rzeczpospolita"
R. I: 1946 nr 25 s. 1-2; sygn. Luśka Rusińska.
1953
3. W sprawie renesansu lubelskiego. „Kultura i Życie"
R. II: 1953 nr 37 s. 1; sygn. Alicja Rusińska [sesja nauk.
Stow. Historyków Sztuki]
1954
4. Z wystawy projektów „Łuku Wyzwolenia". „Kultura i
Życie" R. III: 1954 nr 18 s. 1.
5. O trębaczu z Bramy Krakowskiej. „Kultura i Życie" R. III:
1954 nr 39 s. 3.
6. Z inwentaryzacji zabytków gospodarczych i bu-
dowli przemysłowych. Województwo lubelskie. „Kwartal-
nik Historii Kultury Materialnej" R. II: 1954 nr 3
s. 545-546, tabl. I-III; sygn. Alicja Rusińska-Kurzątko-
wska.
7. Ważniejsze artykuły i notatki z zakresu opieki i konserwacji
zabytków województwa lubelskiego z lat 1944-1954 w
wydawnictwach lubelskich. „Ochrona Zabytków" R.
VII: 1954 nr 4 s. 291-292; sygn. A. Rusińska-Kurząt-
kowska - dkończenie: „ Ochrona Zabytków" R. VIII:
1955 nr 1 s. 71-72.
1955
8. Po Krajowej Naradzie Architektów. „Sztandar Ludu"
R. XI: 1955 nr 8 s. 3.
9. Najbardziej podobał się Kazimierz. Wizyta czeskich ar-
chitektów na Lubelszczyźnie. „Sztandar Ludu" R. XI:
1955 nr 164 s. 4; sygn. A.K.
10. Kronika kulturalna. „Kultura i Życie" R. IV: 1955 nr 3, 4,
5, 7, 8, 9, 10, 11 oraz „Sztandar Ludu" R. XI: 1955 nr 17,
87; sygn. A.K.
11. Nowe wydawnictwa. „Kultura i Życie" R. IV: 1955 nr 1,
9 oraz „Sztandar Ludu" R. XI: 1955 nr 74.
1956
12. (Z Mieczysławem Kurzątkowskim), cykl Ludzie i „żywe
kamienie": 1) Mord na polskich zabytkach; 2) Obojętność
i troska; 3) Czas na ofensywę. „Kultura i Życie" R. V:
1956 nr 34 s. 1-2; nr 35 s. 1; nr 36 s. 2.
13. Łabunie. Z cyklu: Wędrówki po Lubelszczyźnie. „Kultura
i Życie" R. V: 1956 nr 39 s. 2.
397