DOI issue:
Nr. 1-2
DOI article:Łopuch, Maria: Szczecińska Hellada
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.49354#0133
127
MARIA ŁOPUCH
Szczecin, Muzeum Narodowe
Szczecińska Hellada
Inicjatorem i twórcą szczecińskiego Muzeum Miejskiego był Heinrich Dohrn junior,
wnuk Heinricha seniora, założyciela szczecińskiej cukrowni, która przyniosła Dohr-
nom fortunę, a syn Carla Augusta, człowieka wszechstronnych zainteresowań i talen-
tów, tłumacza, podróżnika i przyrodnika, a przede wszystkim entomologa i wieloletniego
prezesa Szczecińskiego Towarzystwa Entomologicznego, jednego z pierwszych takich
towarzystw w Niemczech. Heinrich junior odziedziczył po swych przodkach zarówno
niemały majątek, jak tytularne godności (przez 26 lat był, po ojcu, prezesem wspomniane-
go już Szczecińskiego Towarzystwa Entomologicznego), ojcowskie zbiory przyrodnicze,
jego różnorodne zainteresowania i niepospolite zdolności1. Ten mariaż możliwości i ta-
lentów pozwolił Heinrichowi jun. skutecznie działać na różnych polach.
Pomysł utworzenia w Szczecinie muzeum, które w momencie powstania uzyskało na-
zwę Muzeum Miejskiego, wyszedł ze środowiska przyrodników, których Dohrnowie byli
luminarzami, i w pierwotnym założeniu miało to być muzeum historii naturalnej, a więc
1 Dzieje rodziny Dohrnów są niezwykle barwne i charakterystyczne dla swego czasu i miejsca. W ciągu trzech pokoleń
z drobnych przedsiębiorców stali się oni najpierw wielkimi przemysłowcami, a później - "lokując" swój majątek i
prestiż w różnorodnych przedsięwzięciach naukowych i artystycznych - współtwórcami kultury swego miasta. Heinrich
Dorhn senior, osiadły w Szczecinie w 1796 r., początkowo kupiec towarów kolonialnych, w 1817 r. powołał do życia
pierwszą w Szczecinie rafinerię cukru, której dyrektorował 35 lat, pięciokrotnie pomnażając jej kapitał. Uosabiał on typ
kupca i przedsiębiorcy, charakteiystyczny dla pierwszego etapu rewolucji przemysłowej, który na Pomorzu miał miej-
sce po wojnach napoleońskich. Syn Heinricha sen. - Carl August Dohrn (1806-1892) był niespokojną duszą roman-
tyczną. Talent wokalny skłaniał go najpierw do szukania celu życia w muzyce, stąd w młodości kontakty z berlińskim
środowiskiem muzycznym i przyjaźń z Feliksem Mendelssonem. Później realizował swe pasje językowe, tłumacząc
literaturę francuską i hiszpańską, m.in. dzieła Calderona. Ostatecznie, za namową Aleksandra von Humboldta, zwrócił
się ku przyrodoznawstwu - w 1838 r. został członkiem, a od 1840 prezesem Szczecińskiego Towarzystwa Entomolo-
gicznego i redaktorem "Entomologische Zeitung". Choć był raczej typem kolekcjonera (zgromadził imponujące zbiory
chrząszczy) niż badacza, uczestniczył w pracach naukowych przy powstaniu dzieła "Linnea entomologica", summy
ówczesnej wiedzy w tej dziedzinie, za co otrzymał w 1862 r. doktorat honoris causa uniwersytetu w Królewcu. Od 1847
r. formalnie kierował też przedsiębiorstwem ojca, w tej dziedzinie nie wykazując jednak talentów. Syn C.A. Dohrna -
Heinrich jun. (1838-1913) reprezentował typ światłego dziewiętnastowiecznego posiadacza. Zręcznie i z rozmachem
prowadził interesy - zasiadał w radzie nadzorczej odziedziczonej cukrowni, założył pomorski oddział Lloyds'a, dyrek-
torował linii okrętowej Szczecin-Nowy York. Wiele lat był radnym miejskim i posłem do Reichstagu. Ze znawstwem
powiększał entomologiczną kolekcję ojca, ale jego zawodową specjalnością była ornitologia (wyprawy do wschodniej
Afryki i Ameryki Południowej), a pasją życia - starożytnictwo i wytrwałe, konsekwentne tworzenie w muzeum Szczeci-
nie, nad czym pracował czterdzieści lat. Por. E. ACKERKNECHT, Heinrich Dohrn. Zur 100. Wiederkehr seines Ge-
burtstages am 16. April, "Nachrichtenblatt des Stettiner Verkehrsvereins" 12, 1938, nr 7, s. 1-3; T. HEUSS, Anton
Dohrn in Neapel, Berlin-Ziirich 1940, s. 13-35.
MARIA ŁOPUCH
Szczecin, Muzeum Narodowe
Szczecińska Hellada
Inicjatorem i twórcą szczecińskiego Muzeum Miejskiego był Heinrich Dohrn junior,
wnuk Heinricha seniora, założyciela szczecińskiej cukrowni, która przyniosła Dohr-
nom fortunę, a syn Carla Augusta, człowieka wszechstronnych zainteresowań i talen-
tów, tłumacza, podróżnika i przyrodnika, a przede wszystkim entomologa i wieloletniego
prezesa Szczecińskiego Towarzystwa Entomologicznego, jednego z pierwszych takich
towarzystw w Niemczech. Heinrich junior odziedziczył po swych przodkach zarówno
niemały majątek, jak tytularne godności (przez 26 lat był, po ojcu, prezesem wspomniane-
go już Szczecińskiego Towarzystwa Entomologicznego), ojcowskie zbiory przyrodnicze,
jego różnorodne zainteresowania i niepospolite zdolności1. Ten mariaż możliwości i ta-
lentów pozwolił Heinrichowi jun. skutecznie działać na różnych polach.
Pomysł utworzenia w Szczecinie muzeum, które w momencie powstania uzyskało na-
zwę Muzeum Miejskiego, wyszedł ze środowiska przyrodników, których Dohrnowie byli
luminarzami, i w pierwotnym założeniu miało to być muzeum historii naturalnej, a więc
1 Dzieje rodziny Dohrnów są niezwykle barwne i charakterystyczne dla swego czasu i miejsca. W ciągu trzech pokoleń
z drobnych przedsiębiorców stali się oni najpierw wielkimi przemysłowcami, a później - "lokując" swój majątek i
prestiż w różnorodnych przedsięwzięciach naukowych i artystycznych - współtwórcami kultury swego miasta. Heinrich
Dorhn senior, osiadły w Szczecinie w 1796 r., początkowo kupiec towarów kolonialnych, w 1817 r. powołał do życia
pierwszą w Szczecinie rafinerię cukru, której dyrektorował 35 lat, pięciokrotnie pomnażając jej kapitał. Uosabiał on typ
kupca i przedsiębiorcy, charakteiystyczny dla pierwszego etapu rewolucji przemysłowej, który na Pomorzu miał miej-
sce po wojnach napoleońskich. Syn Heinricha sen. - Carl August Dohrn (1806-1892) był niespokojną duszą roman-
tyczną. Talent wokalny skłaniał go najpierw do szukania celu życia w muzyce, stąd w młodości kontakty z berlińskim
środowiskiem muzycznym i przyjaźń z Feliksem Mendelssonem. Później realizował swe pasje językowe, tłumacząc
literaturę francuską i hiszpańską, m.in. dzieła Calderona. Ostatecznie, za namową Aleksandra von Humboldta, zwrócił
się ku przyrodoznawstwu - w 1838 r. został członkiem, a od 1840 prezesem Szczecińskiego Towarzystwa Entomolo-
gicznego i redaktorem "Entomologische Zeitung". Choć był raczej typem kolekcjonera (zgromadził imponujące zbiory
chrząszczy) niż badacza, uczestniczył w pracach naukowych przy powstaniu dzieła "Linnea entomologica", summy
ówczesnej wiedzy w tej dziedzinie, za co otrzymał w 1862 r. doktorat honoris causa uniwersytetu w Królewcu. Od 1847
r. formalnie kierował też przedsiębiorstwem ojca, w tej dziedzinie nie wykazując jednak talentów. Syn C.A. Dohrna -
Heinrich jun. (1838-1913) reprezentował typ światłego dziewiętnastowiecznego posiadacza. Zręcznie i z rozmachem
prowadził interesy - zasiadał w radzie nadzorczej odziedziczonej cukrowni, założył pomorski oddział Lloyds'a, dyrek-
torował linii okrętowej Szczecin-Nowy York. Wiele lat był radnym miejskim i posłem do Reichstagu. Ze znawstwem
powiększał entomologiczną kolekcję ojca, ale jego zawodową specjalnością była ornitologia (wyprawy do wschodniej
Afryki i Ameryki Południowej), a pasją życia - starożytnictwo i wytrwałe, konsekwentne tworzenie w muzeum Szczeci-
nie, nad czym pracował czterdzieści lat. Por. E. ACKERKNECHT, Heinrich Dohrn. Zur 100. Wiederkehr seines Ge-
burtstages am 16. April, "Nachrichtenblatt des Stettiner Verkehrsvereins" 12, 1938, nr 7, s. 1-3; T. HEUSS, Anton
Dohrn in Neapel, Berlin-Ziirich 1940, s. 13-35.