DOI Heft:
Nr. 3-4
DOI Artikel:Kronika Naukowa
DOI Artikel:Ruszczyk, Grażyna: Papieskie odznaczenia za ratowanie zabytków sztuki kościelnej
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.35031#0364
356
KRONIKA NAUKOWA
2. 7Vq/! T^rykow^kr i ńri Jń/rtr^z óńruzu oAzp777ry'ą orWery
z rąk 777g^ropo/i(y /wows*kmgo, urcykAkr/yu Murmnu Juwo/^krego,
27.70.2007 71
od początku 90. )at XX w. Opracował plan ratowania
kolegiaty w Żółkwi wystawionej przez Stanisława
Żółkiewskiego (1605-1620). Jako pierwsze zabie-
gom konserwatorskim poddane zostały dwa nagrob-
ki Żółkiewskich, z czasem zakres robót rozszerzył
się na inne znajdujące się w niej obiekty i detale ar-
chitektoniczne. Zasługi Janusza Smaży w przywra-
caniu świetności kolegiacie, doceniły władze
Ukrainy, uznając go za konserwatora zabytków Żół-
kwi; wszystkie wykonywane na terenie miasta prace
są przez niego konsultowane bądź nadzorowane.
Januszowi Smazie swoją pasją udało się zarazić
studentów, którzy uczestniczą w praktykach zawo-
dowych na Kresach, a także piszą prace magister-
skie poświęcone zabytkom kresowym. Oprócz
Żółkwi konserwował i zabezpieczał zabytki w dzie-
siątkach miejscowości na Ukrainie, m.in. nagrobek
kompozytora Karola Lipińskiego na cmentarzu
w Orłowie, późnogotyckie portale kościoła w Duna-
jowie, płytę nagrobną Gabriela Swirskiego w ko-
ściele w Swirzu, ceglany portal katedry we Lwowie
czy porozbijany pomnik generała Józefa Dwernic-
kiego (1864, Parys Filippi) z kościoła karmelitanów
we Lwowie (po restauracji przeniesiony do katedry
lwowskiej). Ratuje ołtarze, portale i epitafia kościoła
w Ołyce fundacji Albrechta Radziwiłła (1635-
1645), a także kazalnicę, sztukaterie i portale daw-
nego kościoła dominikanów w Kamieńcu Podolskim
(XV, XVII i 1737-1748), gdzie też odnowił figurę
Najświętszej Marii Panny Niepokalanie Poczętej
wieńczącą turecki minaret przy katedrze kamieniec-
kiej.
Wymieniono tu jedynie ważniejsze działania
Profesora Brykowskiego i Doktora Smaży, przede
wszystkim te, których efekty można zobaczyć wę-
drując po Kr esach. Pominięto liczne inwentaryzacje,
dokumentacje, opinie i ekspertyzy. Wszystkie
wspierane są finansowo przez Senat Rzeczpospoli-
tej Polskiej i Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa
Narodowego. Jednak asygnowane środki stanowią
znikomą część potrzeb, toteż zdumiewa ogrom wy-
konanych już i rozpoczętych prac. Osiągnięć Profe-
sora Brykowskiego i Doktora Smaży w ratowaniu
polskiego dziedzictwa kulturowego na Kresach nie
da się przecenić. Cieszymy się, że znalazły one
uznanie arcybiskupa Mariana Jaworskiego i władz
archidiecezji lwowskiej. Obu odznaczonym składa-
my serdeczne gratulacje.
Gńużynu Rir^zczyk
KRONIKA NAUKOWA
2. 7Vq/! T^rykow^kr i ńri Jń/rtr^z óńruzu oAzp777ry'ą orWery
z rąk 777g^ropo/i(y /wows*kmgo, urcykAkr/yu Murmnu Juwo/^krego,
27.70.2007 71
od początku 90. )at XX w. Opracował plan ratowania
kolegiaty w Żółkwi wystawionej przez Stanisława
Żółkiewskiego (1605-1620). Jako pierwsze zabie-
gom konserwatorskim poddane zostały dwa nagrob-
ki Żółkiewskich, z czasem zakres robót rozszerzył
się na inne znajdujące się w niej obiekty i detale ar-
chitektoniczne. Zasługi Janusza Smaży w przywra-
caniu świetności kolegiacie, doceniły władze
Ukrainy, uznając go za konserwatora zabytków Żół-
kwi; wszystkie wykonywane na terenie miasta prace
są przez niego konsultowane bądź nadzorowane.
Januszowi Smazie swoją pasją udało się zarazić
studentów, którzy uczestniczą w praktykach zawo-
dowych na Kresach, a także piszą prace magister-
skie poświęcone zabytkom kresowym. Oprócz
Żółkwi konserwował i zabezpieczał zabytki w dzie-
siątkach miejscowości na Ukrainie, m.in. nagrobek
kompozytora Karola Lipińskiego na cmentarzu
w Orłowie, późnogotyckie portale kościoła w Duna-
jowie, płytę nagrobną Gabriela Swirskiego w ko-
ściele w Swirzu, ceglany portal katedry we Lwowie
czy porozbijany pomnik generała Józefa Dwernic-
kiego (1864, Parys Filippi) z kościoła karmelitanów
we Lwowie (po restauracji przeniesiony do katedry
lwowskiej). Ratuje ołtarze, portale i epitafia kościoła
w Ołyce fundacji Albrechta Radziwiłła (1635-
1645), a także kazalnicę, sztukaterie i portale daw-
nego kościoła dominikanów w Kamieńcu Podolskim
(XV, XVII i 1737-1748), gdzie też odnowił figurę
Najświętszej Marii Panny Niepokalanie Poczętej
wieńczącą turecki minaret przy katedrze kamieniec-
kiej.
Wymieniono tu jedynie ważniejsze działania
Profesora Brykowskiego i Doktora Smaży, przede
wszystkim te, których efekty można zobaczyć wę-
drując po Kr esach. Pominięto liczne inwentaryzacje,
dokumentacje, opinie i ekspertyzy. Wszystkie
wspierane są finansowo przez Senat Rzeczpospoli-
tej Polskiej i Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa
Narodowego. Jednak asygnowane środki stanowią
znikomą część potrzeb, toteż zdumiewa ogrom wy-
konanych już i rozpoczętych prac. Osiągnięć Profe-
sora Brykowskiego i Doktora Smaży w ratowaniu
polskiego dziedzictwa kulturowego na Kresach nie
da się przecenić. Cieszymy się, że znalazły one
uznanie arcybiskupa Mariana Jaworskiego i władz
archidiecezji lwowskiej. Obu odznaczonym składa-
my serdeczne gratulacje.
Gńużynu Rir^zczyk